Εν μέσω πιέσεων για ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και επιτάχυνση των επενδύσεων, ηΕυρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει το ενδεχόμενο να δώσει στα κράτη-μέλη τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν τα κοινοτικά κονδύλια με μεγαλύτερη ευελιξία. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, προωθείται και η παράταση της προθεσμίας για το Ταμείο Ανάκαμψης, επιτρέποντας τη διάθεση κεφαλαίων και πέραν του 2026, σύμφωνα με δημοσίευμα του Politico. Ωστόσο, η διευρυμένη πρόσβαση στα ευρωπαϊκάκονδύλια δεν έρχεται χωρίς όρους, καθώς οι κυβερνήσεις θα κληθούν να ευθυγραμμιστούν με τις προτεραιότητες της Κομισιόν, εστιάζοντας σε τομείς όπως η τεχνολογική ανάπτυξη, η αμυντική βιομηχανία και η ενεργειακή αυτονομία.
Ειδικότερα όπως γράφει το Politico, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα επιτρέψει στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δαπανούν τα κοινοτικά κονδύλια με ταχύτερο ρυθμό, υπό την προϋπόθεση ότι θα ευθυγραμμιστούν με το στρατηγικό στόχο της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας του μπλοκ.
Η πολιτική αυτή στοχεύει στην κινητοποίηση των ανεκμετάλλευτων περιφερειακών πόρων της ΕΕ, με σκοπό τη δημιουργία ευρωπαϊκών βιομηχανικών πρωταθλητών και τη μείωση του ολοένα διευρυνόμενου χάσματος με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Προσπαθούν να πετύχουν δύο στόχους ταυτόχρονα», ανέφερε ανώνυμα Ευρωπαίος αξιωματούχος στο Politico.
Νέα στρατηγική δαπανών και παράταση κονδυλίων
Αντιμέτωπη με οικονομική επιβράδυνση και αυξημένο ανταγωνισμό από τις ΗΠΑ, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, επιδιώκει να αξιοποιήσει τον κοινό προϋπολογισμό των 1,2 τρισ. ευρώ για να ενισχύσει την οικονομική αυτονομία της Ευρώπης.
Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνει τη μετατόπιση δισεκατομμυρίων ευρώ από παραδοσιακές δαπάνες, όπως η κατασκευή σχολείων και υποδομών, προς νέες προτεραιότητες όπως η τεχνολογική καινοτομία, η στρατιωτική ανάπτυξη και η στέγαση.
Σε μια περαιτέρω παραχώρηση, η Επιτροπή εξετάζει τη δυνατότητα παράτασης της προθεσμίας για την αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ειδικότερα, πρότεινε μια λύση που θα επέτρεπε στις χώρες να ζητήσουν τα ξεχωριστά κεφάλαια ανάκαμψης μετά τον Covid, πέραν της προθεσμίας του Αυγούστου 2026, παρέχοντας έτσι μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο στα κράτη-μέλη.
Αλλαγές στον προϋπολογισμό και ενίσχυση της απορρόφησης
Αν και οι νέες αυτές προτεραιότητες αποτελούν μια μεγάλη αλλαγή για τους βετεράνους του προϋπολογισμού της ΕΕ, μπορεί να είναι μόνο μια πρόγευση των πιο δραματικών αλλαγών που θα ακολουθήσουν.
Η φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι θέλει να χρησιμοποιήσει τη δημόσια χρηματοδότηση στο πλαίσιο του επόμενου προϋπολογισμού από το 2028-2034 για να πιέσει τις χώρες να εφαρμόσουν βασικές οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα τις καταστήσουν πιο ανταγωνιστικές.
Σήμερα, οι 27 επίτροποι της ΕΕ θα πραγματοποιήσουν την πρώτη τους άτυπη συζήτηση σχετικά με τον τρόπο διάρθρωσης του νέου κοινού ταμείου.
Ενόψει των διαπραγματεύσεων για τον νέο προϋπολογισμό της περιόδου 2028-2034, η Επιτροπή προτείνει την επιτάχυνση της απορρόφησης των κονδυλίων, καθώς μέχρι στιγμής έχει δεσμευθεί μόλις το 30,6% των ταμείων συνοχής, ενώ οι δαπάνες είναι πολύ χαμηλότερες από αυτό. Η Επιτροπή υποστηρίζει ότι τα στοιχεία αυτά δεν είναι ανησυχητικά, διότι οι κυβερνήσεις δίνουν προτεραιότητα στη χρηματοδότηση μετά την περίοδο του Covid, και οι δαπάνες Συνοχής τείνουν γενικά να αυξάνονται στα τελευταία έτη του κύκλου.
«Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στην πανδημία, στην καθυστερημένη έκδοση των νομικών κειμένων και στην ανάγκη των κρατών μελών να απορροφήσουν τα πρόσθετα κονδύλια που διατέθηκαν στο πλαίσιο της ΕΕ επόμενης γενιάς», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Επιτροπής.
Ο Επίτροπος Συνοχής της ΕΕ, Ραφαέλε Φίτο, επιδιώκει να αυξήσει τις δαπάνες ώστε να αποδείξει στις σκεπτικιστικές χώρες της Βόρειας Ευρώπης ότι τα περιφερειακά κονδύλια αποφέρουν ουσιαστικά αποτελέσματα. «Η ενδιάμεση αναθεώρηση αποτελεί χρυσή ευκαιρία για την ταχύτερη απορρόφηση των πόρων και την προσαρμογή της πολιτικής στις νέες ανάγκες», δήλωσε στην Κρακοβία.
Ωστόσο, η προσφορά μεγαλύτερης ευελιξίας συνοδεύεται από όρους: σύμφωνα με τη νέα στρατηγική «Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας» της Κομισιόν, οι χώρες που επιθυμούν ταχύτερη πρόσβαση σε χρηματοδότηση θα πρέπει να διοχετεύσουν περισσότερους πόρους σε στρατηγικούς τομείς.
Νέα ευκαιρία για μεγάλες επιχειρήσεις και αμυντικές δαπάνες
Η αλλαγή αυτή σηματοδοτεί σημαντική μετατόπιση πολιτικής, καθώς στο παρελθόν τα κονδύλια συνοχής στόχευαν κυρίως μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Πλέον, δίνεται η δυνατότητα σε μεγάλες εταιρείες να αξιοποιήσουν περισσότερους πόρους για επενδυτικά έργα, γεγονός που αποτελεί ανακούφιση για κυβερνήσεις που αναζητούν νέες πηγές χρηματοδότησης για τις αμυντικές τους δαπάνες.
Αν και τα κονδύλια συνοχής δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αγορά όπλων, δύνανται να χρηματοδοτήσουν σχετικές δαπάνες, όπως drones και υποδομές συνόρων, που έχουν τόσο στρατιωτικές όσο και πολιτικές εφαρμογές.
«Η ασφάλεια είναι μία από τις σημαντικές προκλήσεις της Ευρώπης», δήλωσε η Σελίν Γκάουερ, επικεφαλής της ομάδας εργασίας της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης. «Και η πολιτική συνοχής μπορεί να είναι μέρος της λύσης» κατέληξε.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
