Τα μηνύματα ήταν σαφή και ξεκάθαρα ήδη από την πρώτη του ομιλία μετά την ορκωμοσία του, στην αίθουσα του Καπιτωλίου: Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, θέλει να αλλάξει πολλά, πάρα πολλά τόσο στο εσωτερικό της μεγάλης αυτής χώρας, όσο και στις διεθνείς σχέσεις.
Είναι προφανές ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μείζονες αλλαγές στις διεθνείς σχέσεις, το οικονομικό πλαίσιο των οποίων αποκάλυψε ήδη ο κ. Τραμπ, μιλώντας για δασμούς στις εμπορικές σχέσεις των ΗΠΑ, ενώ άφησε να εννοηθεί ότι θα υπάρξουν αναδιαρθρώσεις της αμερικανικής πολιτικής και σε άλλα πεδία, πλην του οικονομικού. Είπε, για παράδειγμα, ότι «θα είμαι ειρηνοποιός», κάτι που ακούγεται καλό ως εξαγγελία, αλλά κρύβει παράκαμψη των δικαίων όσων λαών εύλογα εξεγείρονται για να κερδίσουν την ελευθερία και την αυτοδιάθεσή τους.
Η θέση της Ελλάδας
Η Ελλάδα, ως μέλος της Ενωμένης Ευρώπης και τοποθετημένη στο στρατηγικό σημείο που αποτελεί γέφυρα μεταξύ της Δύσης και της Ανατολής, αναμένεται να έλθει αντιμέτωπη με ευκαιρίες, αλλά και με κινδύνους που θα αναδείξει η προεδρία Τραμπ.
Στις πρώτες συμπεριλαμβάνεται η αμυντική συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ. Η Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας μεταξύ Αθήνας και Ουάσιγκτον ενισχύει την παρουσία των ΗΠΑ (και του ΝΑΤΟ) στο λιμάνι της Σούδας. Η συμφωνία της Ελλάδας να αγοράσει στρατιωτικό εξοπλισμό από τις ΗΠΑ, αξίας άνω των 11 δισ. δολαρίων, ενισχύει τις διμερείς σχέσεις και παρέχει στην Ελλάδα σύγχρονα μέσα για την αποτρεπτική της ισχύ. Άλλωστε, η Ελλάδα αποτελεί αξιόπιστο και σταθερό εταίρο των Ηνωμένων Πολιτειών στη νοτιοανατολική Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, ενώ στο πεδίο των αμυντικών δαπανών έχει ξεπεράσει κατά πολύ το 2% του ΑΕΠ της, που έχει θέσει ως στόχο το ΝΑΤΟ για τα κράτη-μέλη του.
Επίσης, η χώρα μας παραμένει σταθερά στην πλευρά της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου για την επίλυση των περιφερειακών διαφορών στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή, ενώ οι στενές και πολυεπίπεδες σχέσεις που έχει αναπτύξει τα τελευταία χρόνια με το Ισραήλ την φέρνουν σαφώς κοντύτερα στην πολιτική Τραμπ στην περιοχή.
Η ενέργεια
Ένα άλλο πεδίο που η συνεργασία των δύο χωρών μπορεί να ενδυναμωθεί είναι ο ενεργειακός τομέας. Ο Ντόναλντ Τραμπ, στην πρώτη του ομιλία στο Καπιτώλιο, λίγα λεπτά μετά τη χθεσινή του ορκωμοσία, έκανε αναφορά στον ενεργειακό εθνικισμό των ΗΠΑ. Ωστόσο, η χώρα μας είναι τόσο μακριά, που μπορεί, με τις ευλογίες της Ουάσιγκτον, να αποτελέσει τη «γέφυρα» μεταφοράς καθαρής ενέργειας από τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την Αραβική Χερσόνησο προς την Κεντρική Ευρώπη, με πολλαπλά οφέλη για όλους τους εμπλεκόμενους.
Οι κίνδυνοι
Από την άλλη, αναφύονται σημαντικοί κίνδυνοι, τους οποίους η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη της, αν δεν θέλει η χώρα να βρεθεί ενώπιον πολύ δυσάρεστων κι επώδυνων εκπλήξεων.
Ο σημαντικότερος, που φαίνεται αυτή την ώρα, είναι η επιβολή δασμών που ανακοίνωσε χθες, κάτι που θα πλήξει αναμφίβολα τα ευρωπαϊκά προϊόντα και θα δημιουργήσει διπλό πρόβλημα στην ελληνική οικονομία: Πρώτον, ευθέως, θα πλήξει τις εξαγωγές σε μια περίοδο που καταγράφεται μια μικρή μεν, αλλά σταθερή αύξησή τους, δηλαδή σε μια περίοδο που η χώρα μας κάνει μερικά δειλά βήματα ενίσχυσης της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειάς της. Δεύτερον, εμμέσως, μια επιδείνωση συνολικά της ευρωπαϊκής οικονομίας λόγω της επιβολής δασμών θα πλήξει αναπόφευκτα τη «βαριά βιομηχανία» της χώρας μας, δηλαδή τον τουρισμό.
Πολύ σημαντικός είναι ο κίνδυνος αμερικανικών πιέσεων προς την ευρωπαϊκή οικονομία, που μπορεί να οξύνουν τα οικονομικά της προβλήματα και να προκαλέσουν νέες πληθωριστικές πιέσεις. Η Ελλάδα έχει αποδείξει ότι αυξάνει τον πληθωρισμό γρηγορότερα από άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες και τον μειώνει πολύ πιο αργά…
Η Αμυνα
Ένας άλλος κίνδυνος είναι η τοποθέτηση των σχέσεων ΗΠΑ - ΝΑΤΟ σε εντελώς νέα βάση από πλευράς Τραμπ, κάτι που αναμένεται να οδηγήσει σε ανάγκη δραματικών αυξήσεων των ευρωπαϊκών οικονομιών στις αμυντικές τους δαπάνες. Εδώ, όπως είπαμε, βραχυχρόνια έχουμε πλεονέκτημα, ωστόσο κάθε άλλο παρά βέβαιο είναι ότι θα εισακουστεί η πρόταση Μητσοτάκη για κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, οπότε εδώ πρέπει να περιμένουμε για να δούμε προς τα πού θα κινηθούν οι εξελίξεις.
Υπάρχει και ο κίνδυνος μια παρατεταμένη ένταση ανάμεσα στην ευρωπαϊκή και την αμερικανική οικονομία να κάνει δυσκολότερες τις επενδύσεις μεγάλων εταιρειών στην ευρωπαϊκή αγορά, κάτι που θα πλήξει την προσπάθεια της Ελλάδος να πετύχει μια διατηρήσιμη ανάπτυξη με αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων.
→ Διαβάστε επίσης: Ορκωμοσία Τραμπ: Σε νέο τοπίο το διμερές εμπόριο Ελλάδας & ΗΠΑ - Εισαγωγές, εξαγωγές και επενδύσεις
Ο Ερντογάν
Έτσι όπως έχουν σήμερα τα πράγματα, ο σημαντικότερος κίνδυνος είναι να αναπτυχθεί μια προνομιακή σχέση Τραμπ - Ερντογάν, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μια απότομη αύξηση της γεωπολιτικής σημασίας της Τουρκίας και να δώσει έτσι «πάτημα» στο πολιτικό κατεστημένο της γείτονος να εκτιμήσει ότι είναι η ώρα για «ένα βήμα μπροστά» στην υλοποίηση της αναθεωρητικής «Γαλάζιας Πατρίδας».
Όμως, στο πεδίο της γεωπολιτικής τα πράγματα είναι αρκετά σύνθετα, καθώς οι ΗΠΑ υπολογίζουν σημαντικά το ρόλο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ιδιαίτερα μετά τη συνεργασία στην παρέμβαση που επιχείρησε η Ουάσιγκτον στις εξελίξεις του τελευταίου χρόνου στη Μέση Ανατολή, ενώ διαχρονικά στηρίζουν τις προσπάθειες του κουρδικού λαού για αυτοδιάθεση.
Το βέβαιο είναι ότι οι αλλαγές θα δρομολογηθούν στα πρώτα βήματα της νέας αμερικανικής κυβέρνησης, οπότε σχετικά γρήγορα θα ξέρουμε πού ακριβώς βαδίζουμε ως προς τις ευκαιρίες και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει η χώρα μας από την εγκατάσταση του Ντόναλντ Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο του Λευκού Οίκου.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
