H διατήρηση της ισχυρής κερδοφορίας και συγκράτηση του κόστους δανεισμού τους αποτελούν για τις ελληνικές τράπεζες προκλήσεις και προς αυτή την κατεύθυνση θα συμβάλει θετικά περαιτέρω αναβάθμιση των πιστοληπτικών τους αξιολογήσεων, υπογραμμίζεται στην Εκθεση Νομισματικής Πολιτικής.
Ωστόσο, η περαιτέρω μείωση των «κόκκινων» δανείων παραμένει πρόκληση και δεν πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός καθώς ο σχετικός δείκτης παραμένει ο σημαντικά υψηλότερος από τον μέσο όρο της ευρωζώνης (στο 1,8%).
Όπως επισημαίνεται, παρά τη μείωση του υπολοίπου των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) κατά τη διάρκεια του α’ τριμήνου του 2023, παρατηρήθηκε καθαρή εισροή σε νέων ΜΕΔ σε όλα τα χαρτοφυλάκια δανείων, καθώς ο συνδυασμός αυξημένων επιτοκίων και πληθωρισμού φαίνεται να επηρέασε αρνητικά την χρηματοοικονομική κατάσταση ορισμένων επιχειρήσεων και νοικοκυριών. O δείκτης Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων διαμορφώθηκε στο 8,8% τον Μάρτιο του 2023 (Μάρτιος 2022: 12,1%)
Η αυστηροποίηση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής ήδη από το 2022, οδήγησε σε αύξηση των επιτοκίων δανεισμού από τις ελληνικές τράπεζες ενώ σε ότι αφορά τα επιτόκια καταθέσεων, καταγράφηκε σημαντική διεύρυνση της διαφοράς επιτοκίου μεταξύ των καταθέσεων προθεσμίας και ταμιευτηρίου.
Σε συνέπεια με αυτή την εξέλιξη, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις μετακίνησαν αποταμιευτικούς πόρους από καταθέσεις μίας ημέρας προς καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια. Όμως η καθαρή ροή των καταθέσεων του εγχώριου ιδιωτικού τομέα κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Απριλίου 2023 ήταν συνολικά αρνητική και ο ρυθμός αύξησης των ιδιωτικών καταθέσεων σε ετήσια βάση επιβραδύνθηκε.
Η άνοδος των επιτοκίων εξάλλου, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας είχε ως αποτέλεσμα, η καθαρή ροή χρηματοδότησης προς τις μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις (ΜΧΕ) να εμφανίζεται μειωμένη σε μηναία βάση την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2023 έναντι της ροής που καταγράφηκε το προηγούμενο έτος.
Χρηματοδότηση επιχειρήσεων
Η χορήγηση τραπεζικής χρηματοδότησης κυρίως προς τις επιχειρήσεις εξακολουθεί να στηρίζεται από τα προγράμματα του Ομίλου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ), καθώς και από το Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF). Κατά την περίοδο υπό επισκόπηση, ο ρυθμός μεταβολής των στεγαστικών δανείων έγινε περισσότερο αρνητικός, ενώ ο ρυθμός μεταβολής της καταναλωτικής πίστης έλαβε αυξανόμενες θετικές τιμές.
Σε ότι αφορά τα επόμενα έτη, η τραπεζική πίστη και οι καταθέσεις θα ακολουθήσουν την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας.
Περιοριστική επίδραση στα πιστωτικά μεγέθη (απευθείας, αλλά και μέσω αρνητικής επίδρασης στην οικονομική δραστηριότητα) θα ασκήσει τυχόν συνέχιση της αύξησης των δανειακών επιτοκίων, είτε λόγω περαιτέρω μετακύλισης των αυξήσεων των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ, οι οποίες έχουν ήδη πραγματωθεί, είτε λόγω περαιτέρω αυστηροποίησης της ενιαίας νομισματικής πολιτικής.
Στήριξη προς την πιστωτική επέκταση θα συνεχίσουν να παρέχουν η ΕΤΕπ, η ΕΑΤ και με ολοένα μεγαλύτερη ένταση ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Η αποκλιμάκωση του ρυθμού πληθωρισμού θα συμβάλει σε επιβράδυνση, σε ονομαστικούς όρους, τόσο της τραπεζικής χρηματοδότησης όσο και των τραπεζικών καταθέσεων. Βέβαια, τυχόν συνακόλουθη άνοδος του πραγματικού επιτοκίου καταθέσεων ή και αντιστροφή της πρόσφατης υποχώρησης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών θα επιδράσει προς την αντίθετη κατεύθυνση, ενισχύοντας τη ζήτηση καταθέσεων.
Κερδοφορία
Οι τράπεζες ενίσχυσαν την οργανική τους κερδοφορία κατά το α’ τρίμηνο του 2023 ενώ οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας βρίσκονται άνω του ελάχιστου ορίου, ελαφρώς μειωμένοι κυρίως λόγω της ενσωμάτωσης της πλήρους επίδρασης του Διεθνούς Προτύπου Χρηματοοικονομικής Αναφοράς 9 (IFRS 9), ενώ οι δείκτες ρευστότητας παρέμειναν ισχυροί. Οι ελληνικοί τραπεζικοί όμιλοι κατέγραψαν κέρδη το α΄ τρίμηνο του 2023, χάρη στη μείωση των προβλέψεων για τον πιστωτικό κίνδυνο και στην αύξηση των καθαρών εσόδων από τόκους και προμήθειες σε ετήσια βάση. Η αύξηση των επιτοκίων επιδρά ενισχυτικά στα καθαρά έσοδα από τόκους, αν και ταυτόχρονα αυξάνονται οι δαπάνες για τόκους λόγω της έκδοσης ομολόγων σε ένα περιβάλλον με αυξημένο κόστος δανεισμού διεθνώς και με διαταράξεις στον τραπεζικό τομέα, κυρίως των ΗΠΑ.
Θετικά στην κερδοφορία των τραπεζών αναμένεται επίσης να επιδράσει η συνέχιση της πιστωτικής επέκτασης (παρά τη μείωση των υπολοίπων των δανείων που παρατηρήθηκε το α΄ τρίμηνο του 2023), υποστηριζόμενη από το NextGenerationEU, ενώ σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα ενδεχόμενη επιδείνωση της οικονομικής δραστηριότητας δύναται να ασκήσει αυξητικές πιέσεις στο κόστος πιστωτικού κινδύνου.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
