Η αγορά μετοχών από το Δημόσιο, εάν η πανδημία αποδειχθεί ολέθρια για τα κεφάλαια των τραπεζών, είναι το νέο όπλο που προσθέτει η Κομισιόν στη φαρέτρα των κρατών-μελών για την αντιμετώπιση της πρωτοφανούς κρίσης που διανύουμε.
Με κοινή ανακοίνωσή τους στα τέλη του 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωκοινοβούλιο και η ΕΚΤ αναγνωρίζουν τρεις δυνατότητες για εξυγίανση του τραπεζικού κλάδου στη σκιά των κόκκινων δανείων που θα αφήσει πίσω της η πανδημία: τις τιτλοποιήσεις NPEs, τη σύσταση bad banks και την αγορά τραπεζικών μετοχών από τις κυβερνήσεις.
Την επισήμανση αυτή έκανε προσφάτως από το βήμα της Βουλής ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για τον Χρηματοπιστωτικό Τομέα, Γιώργος Ζαββός, αναφερόμενος κυρίως στην πρώτη λύση, τις τιτλοποιήσεις κόκκινων δανείων, η οποία εφαρμόστηκε με επιτυχία στη χώρα μας με την ονομασία «Ηρακλής». Η δεύτερη λύση, την οποία με σθένος υπερασπίζεται εδώ και πολλούς μήνες η Τράπεζα της Ελλάδος, δεν έχει προκριθεί προς το παρόν από την κυβέρνηση, χωρίς ωστόσο να έχει επισήμως απορριφθεί.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί, ωστόσο, το γεγονός ότι Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο το Δημόσιο να ενισχύει τα κεφάλαια των τραπεζών με απευθείας ενέσεις ρευστότητας -με την εξαγορά, δηλαδή, ποσοστού στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Προϋπόθεση για να εγκριθεί ένα τέτοιο μέτρο, χωρίς να ενεργοποιηθούν οι διατάξεις περί κρατικών εγγυήσεων, είναι να αποδειχθεί ότι καλύπτει κεφαλαιακά «κενά» τα οποία οφείλονται αποκλειστικά στην πανδημία.
Πηγές με γνώση των διαδικασιών δεν θεωρούν πιθανή την αξιοποίηση αυτής της λύσης στη χώρα μας, όπου ήδη το Δημόσιο συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο όλων των συστημικών τραπεζών. Στην περίπτωση της Εθνικής Τράπεζας και της Τράπεζας Πειραιώς, μάλιστα, είναι αρκετά αυξημένο, στο 40% και 61% αντίστοιχα, και ειδικά για την Πειραιώς δρομολογείται η απομείωση της θέσης του Δημοσίου μέσω αύξησης μετοχικού κεφαλαίου το επόμενο διάστημα.
«Τα προληπτικά μέτρα που δύνανται να λάβουν τα κράτη-μέλη με στόχο την ενίσχυση της ρευστότητας ή των κεφαλαίων μπορούν να λάβουν εναλλακτικές ή συμπληρωματικές μορφές», αναφέρει η σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν. «Η στήριξη της κεφαλαιακής επάρκειας μπορεί να έχει τη μορφή απευθείας ένεσης κεφαλαίων ή μέσω άλλων μέτρων που θα διασφαλίσουν το κανάλι χρηματοδότησης (όπως μέσω των bad banks)», προσθέτει. Πηγές του ΥΠΟΙΚ αναφέρουν, ωστόσο, ότι η απευθείας κεφαλαιακή ένεση στις τράπεζες θα είχε ίσως περισσότερο νόημα από τη δημιουργία bad bank -ιδίως στη χώρα μας όπου μια τέτοια λύση δεν προκρίνεται- τονίζοντας πάντως ότι είναι απίθανο να χρειαστεί παρέμβαση του Δημοσίου για διάσωση των τραπεζών στις τρέχουσες συνθήκες.
Την ίδια εκτίμηση υιοθετούν και οι ίδιες οι τράπεζες. Υψηλόβαθμη πηγή συστημικής τράπεζας υπογραμμίζει στο imersia.gr ότι πρόκειται για «επικουρικό μέτρο το οποίο σίγουρα δεν θα χρειαστεί στην Ελλάδα». Παράλληλα, εποπτικές πηγές παραδέχονται ότι υπάρχει έντονη αβεβαιότητα σχετικά με τις επιπτώσεις της πανδημίας στα κεφάλαια των τραπεζών αλλά τονίζουν ότι στη χώρα μας «γίνεται προσπάθεια να μειωθούν τα ποσοστά του Δημοσίου, όχι να αυξηθούν» και διατυπώνουν την ελπίδα «να μην χρειαστεί» να αυξηθούν.
«Θολό τοπίο» για τα κόκκινα δάνεια της πανδημίας
Οι μέχρι σήμερα επίσημες εκτιμήσεις για τα κόκκινα δάνεια που θα αφήσει πίσω της η κρίση Covid-19 κάνουν λόγο για 8-10 δισ. ευρώ (Τράπεζα της Ελλάδος) ή ακόμη χαμηλότερα σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των συστημικών τραπεζών. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι «ουδείς γνωρίζει το ακριβές μέγεθος των επισφαλειών που θα προκαλέσει η πανδημία», παραδέχεται στο imerisia.gr υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών.
Η αβεβαιότητα αυτή αποτυπώνεται και στις δηλώσεις αξιωματούχων των Βρυξελλών και της Φρανκφούρτης που δηλώνουν αδυναμία ακριβούς εκτίμησης των τελικών επιπτώσεων στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. «Η διάρκεια της πανδημίας είναι αυτή που θα κρίνει το τελικό μέγεθος των απωλειών στα κεφάλαια των τραπεζών», κάτι που θα γίνει γνωστό σε αρκετούς μήνες από σήμερα, τονίζουν με νόημα οι ίδιες πηγές.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
