Ο αρνητικός αντίκτυπος από τον υψηλό πληθωρισμό - με ενέργεια και τα τρόφιμα να αποτελούν μεγάλο ποσοστό - έχει αντίκτυπο σε όλους τους τομείς της οικονομίας και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Και ιδιαίτερα στα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος καθώς τα τρόφιμα και η ενέργεια αποτελούν σημαντικό μερίδιο της κατανάλωσης.
Με βάση την υψηλή ενεργειακή εξάρτηση της ζώνης του ευρώ από τις εισαγωγές, η άνοδος των τιμών για τις εισαγωγές ενέργειας οδηγεί σε μεγάλη και αναπόφευκτη απώλεια πραγματικού εισοδήματος λόγω της επιδείνωσης των συναλλαγών μας.
Σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο blog της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, για τις επιπτώσεις τον πληθωρισμό της ευρωζώνης ένα χρόνο μετά από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σημειώνεται ότι η αμοιβαία και ενισχυόμενη ανατροφοδότηση μεταξύ υψηλότερων περιθωρίων κέρδους, ονομαστικών μισθών και τιμών οδηγεί σε κινδύνους δευτερογενών επιπτώσεων που μπορεί να προκαλέσουν την παγίωση του υπερβολικά υψηλού πληθωρισμού.
Και αυτός είναι ο λόγος που το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ δεσμεύθηκε να επαναφέρει, εγκαίρως, τον πληθωρισμό στο μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.
►Διαβάστε επίσης: ΕΚΤ: Τα… κακά μαντάτα από τον πληθωρισμό δίνουν το «πάνω χέρι» στα γεράκια
Οι πληθωριστικές πιέσεις
Οι συγγραφείς του άρθρου υπογραμμίζουν εξάλλου ότι ο πόλεμος προσέθεσε ένα ακόμα βάρος στις συσσωρευμένες πληθωριστικές πιέσεις της ευρωζώνης κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης μετά την πανδημία και ανέβασε τις τιμές καταναλωτή, ειδικά στην ενέργεια και τα τρόφιμα.
Ετσι, από 0,3% το 2020 ο γενικός πληθωρισμός αυξήθηκε σε 2,6% το 2021 και σε 8,4% το 2022, με τον πληθωρισμό της ενέργειας και των τροφίμων να αντιπροσωπεύει περισσότερα από τα 2/3 το πληθωρισμού ρεκόρ.
Η ευάλωτη ζώνη του ευρώ
Και ενώ το 2022, ο πληθωρισμός της ενέργειας ήταν αυτός που ωθούσε προς τα πάνω τον πληθωρισμό, πλέον η μεγαλύτερη συνεισφορά προέρχεται από τον πληθωρισμό των τροφίμων. Σε διάστημα ενός έτους, από τον Ιανουάριο του 2022 μέχρι τον Ιανουάριο του 2023 οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 14,1%..
Οι τιμές για τα τρόφιμα όπως το σιτάρι (ως συστατικό του αλεύρου, του ψωμιού και των ζυμαρικών) ή των ελαιούχων σπόρων, για τους οποίους οι εισαγωγές από την Ουκρανία και τη Ρωσία είχαν παίξει σημαντικό ρόλο πριν από τον πόλεμο, κατέγραψαν ρυθμούς πληθωρισμού πολύ πάνω από τον μέσο πληθωρισμό των τροφίμων.
Για παράδειγμα, το ηλιέλαιο και τα άλλα βρώσιμα έλαια ήταν πάνω από 47% πιο ακριβά για τους καταναλωτές της ζώνης του ευρώ τον Ιανουάριο του 2023 σε σχέση με ένα χρόνο πριν.
Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς τους άρθρου, η παραγωγή τροφίμων είναι αρκετά ενεργοβόρα και τα υψηλά ποσοστά πληθωρισμού των τροφίμων αντικατροπτίζουν εν μέρει τις έμμεσες και καθυστερημένες επιπτώσεις των υψηλών τιμών της ενέργειας.
Η ζώνη του ευρώ αποδείχθηκε ιδιαίτερα ευάλωτη, σε σχέση με άλλες οικονομικές περιοχές, στις οικονομικές συνέπειες της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Κι αυτό γιατί ήδη πριν από τον πόλεμο η Ρωσία ήταν ο βασικός προμηθευτής ενέργειας για την ευρωζώνη ενώ και η Ρωσία και η Ουκρανία έπαιζαν μεγάλο ρόλο στις εισαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων στη ζώνη του ευρώ.
Γενικότερα, η ζώνη του ευρώ είναι μια εξαιρετικά ανοιχτή οικονομία, γεγονός που την καθιστά ευάλωτη σε διαταραχές στις παγκόσμιες αγορές.
►Διαβάστε επίσης: Νάγκελ: Η ΕΚΤ θα χρειαστεί να αυξήσει τα επιτόκια σημαντικά και μετά τον Μάρτιο
Προσδοκίες για μείωση του πληθωρισμού στα τρόφιμα
«Κοιτάζοντας το μέλλον, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι επιπτώσεις του πολέμου στον πληθωρισμό της ζώνης του ευρώ μέσω των εξελίξεων στις διεθνείς αγορές ενέργειας και τροφίμων θα μπορούσαν να μετριαστούν.
Ενας βασικός παράγοντας από αυτή την άποψη είναι η τιμή της ενέργειας. Το 2022 η κατανάλωση φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώθηκε σχεδόν κατά 20%, γεγονός που βοήθησε την ΕΕ να αντιμετωπίσει τη μείωση των εισαγωγών φυσικού αερίου από τη Ρωσία λόγω εν μέρει των κυρώσεων της ΕΕ.
Τα εθνικά μέτρα και η πρωτοβουλία REPowerEU συμβάλλουν στην επιτάχυνση της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια και στην αύξηση της ενεργειακής ανεξαρτησίας της ΕΕ. Οι προσπάθειες για εξοικονόμηση ενέργειας και διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού συνέβαλαν στην απότομη πτώση των τιμών του φυσικού αερίου τους τελευταίους μήνες από τα υψηλά ρεκόρ του φθινοπώρου του 2022.»
Επιπλέον, όπως σημειώνεται οι τιμές στις αγορές μελλοντικής εκπλήρωσης (future markets) σηματοδοτούν επί του παρόντος μια περαιτέρω συγκράτηση των τιμών, ενώ η προσδοκία ότι πληθωρισμός των τροφίμων θα μετριαστεί ξανά του επόμενους μήνες υποστηρίζεται από το γεγονός ότι οι τιμές των ρυζιών ή των βασικών προϊοντων διατροφής στις διεθνείς αγορές παρουσίασαν ισχυρές μειώσεις από τα μέσα του 2022
Ο πόλεμος εγκυμονεί κινδύνους
Ωστόσο και παρά τα θετικά μηνύματα, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι ο πόλεμος συνεχίζει να εγκυμονεί σημαντικούς αρνητικούς κινδύνους για την οικονομία και θα μπορούσε και πάλι να αυξήσει το κόστος, ιδίως της ενέργειας και των τροφίμων.
Οι συγγραφείς τους άρθρου (Oscar Arce, Gerrit Koester and Christiane Nickel) κάνουν λόγο για αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα της ευρωζώνης στις επιπτώσεις του πολέμου.
Οι εκτιμήσεις δείχνουν αδύναμη αλλά θετική ανάπτυξη στο άμεσο μέλλον, υποστηριζόμενη από χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, φορολογικά μέτρα που στοχεύουν στον μετριασμό των επιπτώσεων του υψηλού πληθωρισμού στα πραγματικά εισοδήματα.
Και επιπλέον, όπως σημειώνεται «φωτεινό σημείο» αποτελεί το γεγονός ότι το ποσοστό ανεργίας μειώθηκε στο χαμηλότερο επίπεδο από την έναρξη Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης, φθάνοντας το 6,6% τον Δεκέμβριο του 2022.
Αυτή η ισχυρή απόδοση της αγοράς εργασίας υποστηρίζει την οικονομία της ζώνης του ευρώ προς τα εμπρός και θα μπορούσε επίσης να συμβάλει στην αύξηση των ευκαιριών απασχόλησης στις αγορές εργασίας της ζώνης του ευρώ για μεγάλο αριθμό Ουκρανών προσφύγων
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
