Πριν από δύο εβδομάδες ο αποκλεισμός τραπεζών από το διεθνές σύστημα SWIFT και η δέσμευση συναλλαγματικών αποθεμάτων μιας μεγάλης χώρας-οικονομίας άνηκε στη σφαίρα του αδιανόητου. Και όμως συνέβη, όπως συνέβη και με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Αλλά ακόμα και τότε, κανείς δεν περίμενε να υπάρχει τόσο έντονη αντίδραση από τη Δύση σε επίπεδο κυρώσεων, όπως για παράδειγμα τον αποκλεισμό των ρωσικών τραπεζών από το swift, ένα εργαλείο του χρηματοματοικονομικού τομέα που χρησιμοποιείται από το να στείλει κάποιος χρήματα στο παιδί του που σπουδάζει στο εξωτερικό, μέχρι για πληρωμές που αφορούν το διεθνές εμπόριο και πιο σύνθετες συναλλαγές.
Ο αποκλεισμός ρωσικών τραπεζών που και εισπράττουν αλλά και πληρώνουν, από το Swift και η διεκπεραίωση συναλλαγών με πιο παραδοσιακούς, χρονοβόρους και κοστοβόρους τρόπους (fax, telex, email κ.λπ.) επιβάλει μια νέα καθημερινότητα στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα.
Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δώσει 10 μέρες προθεσμία -αρχής γενομένης από τις 2/3 όταν ανακοινώθηκε επισήμως η λίστα με τις ρωσικές τράπεζες- στη SWIFT και στους εμπλεκόμενους φορείς-τράπεζες ώστε να προσαρμοστούν για την εφαρμογή του μέτρου και να μετριάσουν τις τυχόν αρνητικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις και τις χρηματοπιστωτικές αγορές της ΕΕ.
Ανάλογα με τη συμπεριφορά της Ρωσίας, η Επιτροπή είναι έτοιμη να προσθέσει και άλλες ρωσικές τράπεζες στο πλέγμα των κυρώσεων σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Οπως ανέφερε κορυφαίο στέλεχος του χρηματοπιστωτικού τομέα «βλέπουμε πράγματα που είχαμε να τα δούμε από το 1945. Και κανείς δεν είναι σε θέση να πει που θα καταλήξουμε».
Γρίφος οι επιπτώσεις εν αναμονή της ΕΚΤ
Εκ των πραγμάτων όμως όλοι καλούνται, με τον έναν ή άλλον τρόπο, να εκτιμήσουν τις επιπτώσεις που θα έχουν οι κυρώσεις στις οικονομίες των χωρών που τις επέβαλαν. Και αυτό παρά το γεγονός ότι λείπουν κρίσιμοι παράμετροι σ’ αυτή την άσκηση, όπως η διάρκεια του πολέμου.
Ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) έχει ήδη ζητήσει από τις τράπεζες να αποτυπώσουν όσο πιο αναλυτικά μπορούν τους κινδύνους που διατρέχουν λόγω του πολέμου, να καταρτίσουν σχέδια αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών που αφορούν οικονομικούς και λειτουργικού κινδύνους, όπως κυβερνοεπιθέσεις.
Οι ανησυχίες των ελληνικών τραπεζών εδράζονται, όχι στην έκθεσή τους σε Ρωσία και Ουκρανία -καθώς αυτή είναι πολύ μικρή- όσο από στις επιπτώσεις του πολέμου στην οικονομία και κυρίως στις τιμές της ενέργειας και των πρώτων υλών που δημιουργούν ισχυρές πληθωριστικές πιέσεις και φρενάρουν την ανάπτυξη.
Το ενδιαφέρον πλέον για τις ευρωπαϊκές τράπεζες -συμπεριλαμβανομένων και των ελληνικών, στρέφεται αυτή την εβδομάδα στην συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) την Πέμπτη 10 Μαρτίου, περιμένοντας να λάβει αποφάσεις νομισματικές πολιτικής προσαρμοσμένες στα νέα δεδομένα που δημιουργεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Ωστόσο, ο χρόνος μέχρι τότε είναι πολύ πυκνός από γεγονότα. Ετσι, το μόνο βέβαιο που έχουν στα «χέρια» τους οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι η αβεβαιότητα και ο πληθωρισμός που καλπάζει.
Κρίσιμες χρονιές για τις ελληνικές τράπεζες
Σε ότι αφορά το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, οι επόμενες μέρες είναι και μέρες ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων του 2021 αλλά και σχεδιασμών-προβλέψεων για το 2022, αλλά και το 2023 που θα ήταν χρονιές πιστωτικής επέκτασης και περαιτέρω μείωσης, σε μονοψήφια ποσοστά των «κόκκινων» δανείων.
Ενα ακόμα κρίσιμο ζήτημα αφορά τη στρατηγική σε ό,τι αφορά τις εκδόσεις που πρέπει να κάνουν στο πλαίσιο των ΜREL (Ελάχιστες Απαιτήσεις Ιδια Κεφάλαια και Επιλέξιμες Υποχρεώσεις), καθώς οι ελληνικές τράπεζες μέχρι το 2025 θα πρέπει να αντλήσουν συνολικά περί τα 15 δισ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι με την εποπτική απαίτηση ΜREL επιδιώκεται η διασφάλιση της δυνατότητας εξυγίανσης των πιστωτικών ιδρυμάτων μέσω της κάλυψης ενδεχόμενων ζημιών από τους μετόχους και τους πιστωτές τους, χωρίς να απαιτείται η ανακεφαλαιοποίησή τους με κρατικά κεφάλαια και με προσφυγή στους πόρους του ταμείου εξυγίανσης μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις
Ετσι, αρχής γενομένης από τη Eurobank που θα ανακοινώσει πρώτη τα αποτελέσματα του 2021, στις 10 Μαρτίου, θα έχουμε μια πρώτη εικόνα των εκτιμήσεων του τραπεζικού τομέα για τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, όχι μόνο στους ισολογισμούς των τραπεζών αλλα στην οικονομία γενικότερα. Στις 14 Μαρτίου ανακοινώνει αποτελέσματα η Αlpha Bank, την επόμενη μέρα η τράπεζα Πειραιώς και στις 16 Μαρτίου η Εθνική Τράπεζα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
