Στο μικροσκόπιο της Κομισιόν μπαίνει ο «εναγκαλισμός» των τραπεζών με το κράτος, ο οποίος οφείλεται κυρίως στον υψηλό αναβαλλόμενο φόρο αλλά και στην έκθεση των τραπεζών στα κρατικά ομόλογα.
Τα θετικά νέα για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι ότι μετά τη λήξη των μορατόριουμ, η καταρχήν εκτίμηση δείχνει ένα μέτριο αρνητικό αντίκτυπο, με τον μεγαλύτερο κίνδυνο να εστιάζεται στον τουρισμό (χωρίς να έχουν ενσωματωθεί τα τελευταία στοιχεία που δείχνουν ότι ο ελληνικός τουρισμός ανακτά τις δυνάμεις του και οι επιδόσεις θα είναι καλύτερες από αυτές που είχαν αρχικά προβλεφθεί).
►Τράπεζες: Κερδοφορία και πιστωτική επέκταση στο επίκεντρο των συζητήσεων με τους θεσμούς
Όπως σημειώνεται στην έκθεση μεταμνημονιακής εποπτείας, οι πιθανές αθετήσεις πληρωμών είναι απίθανο να υπερβούν την αρχική εκτίμηση που ενσωμάτωσαν οι τράπεζες στα επιχειρησιακά τους σχέδια το 2021. Ικανοποιητική εξάλλου ήταν η εξέλιξη των προγραμμάτων Γέφυρα Ι και Γέφυρα ΙΙ.
Ειδικότερα η σύνδεση κράτους – τραπεζών ισχυροποιήθηκε και θα χρειαστεί παρακολούθηση για τέσσερις κυρίως λόγους:
- Πρώτον, το υψηλό μερίδιο αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων στο κεφάλαιο των τραπεζών οι οποίες εκπροσωπούν το 65% των κεφαλαίων Tier I το πρώτο τρίμηνο του 2021.
- Δεύτερον, οι κεφαλαιακές θέσεις των τραπεζών υφίστανται πιέσεις από το κόστος των τιτλοποιήσεων και των επερχόμενων τιτλοποιήσεων και των υποτονικών επιπέδων κερδοφορίας.
- Τρίτον, οι συστημικές τράπεζες ενίσχυσαν σταδιακά την έκθεσή τους στα κρατικά ομόλογα από το 6,4% των συνολικών περιουσιακών τους στοιχείων το 2018 στο 10,1% το 2020 αν και ο σχετικός κίνδυνος είναι περιορισμένος προς το παρόν λόγω του μεριδίου των κρατικών ομολόγων που κατέχονται σε αποσβεσμένο κόστος και λόγω της χαμηλής μεταβλητότητας των αποδόσεών τους στο πλαίσιο της ευνοϊκής στάσης που διατηρεί η ΕΚΤ για το ελληνικό χρέος .
- Τέταρτον, οι ελληνικές τράπεζες επίσης ενισχύουν τη σχέση αυτή μέσω κρατικών εγγυήσεων που παρέχονται στο πλαίσιο του καθεστώτος «Ηρακλής» και των κρατικών μέτρων στήριξης από την πανδημία ενώ το κράτος επίσης διατηρεί μερίδια σε αυτές ως αποτέλεσμα της συμμετοχής του σε παλαιότερες ανακεφαλαιοποιήσεις.
Γιατί οι τράπεζες συνέχισαν να καταγράφουν ζημίες στο α' τρίμηνο
Εξετάζοντας τα αποτελέσματα και τις προοπτικές του β’ εξαμήνου, η Κομισιόν σημειώνει ότι ανάγκες προβλέψεων που συνδέθηκαν με τις συναλλαγές τιτλοποίησης μη εξυπηρετούμενων δανείων έχουν μειώσει την κερδοφορία των τραπεζών. Ως αποτέλεσμα, οι τράπεζες συνέχισαν να καταγράφουν ζημίες στο πρώτο τρίμηνο του 2021.
►ΕΚΤ: Οι ελληνικές τράπεζες έχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο από φυσικές καταστροφές
Ωστόσο, τα καθαρά έσοδα αυξήθηκαν. Ειδικότερα, εφάπαξ τα έσοδα από συναλλαγές που συνδέονται με το χαρτοφυλάκιο κρατικών ομολόγων βοήθησαν, ενώ τα καθαρά έσοδα από τόκους ήταν ανθεκτικά ως αποτέλεσμα του χαμηλότερου κόστους χρηματοδότησης λόγω της άφθονης ρευστότητας που προέκυψε από την ενίσχυση των καταθέσεων και την άφθονη χρηματοδότηση του Ευρωσυστήματος.
Στην περίπτωση δύο συστημικών τραπεζών, τα αποτελέσματα ενισχύθηκαν επίσης από ένα χαμηλότερο κόστος κινδύνου, καθώς αρχίζουν να αποκομίζουν τα οφέλη τους από την απομόχλευση μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ταυτόχρονα, το λειτουργικό κόστος αυξήθηκε λόγω ορισμένων μη επαναλαμβανόμενων εξόδων αναδιάρθρωσης. Εξαιρουμένων αυτών, το λειτουργικό κόστος μειώθηκε, αντικατοπτρίζοντας για τις τράπεζες προσπάθειες μείωσης του προσωπικού και των υποκαταστημάτων τους.
Οι προοπτικές για το δεύτερο εξάμηνο του 2021 θα επηρεαστούν από :
- Την ικανότητα των τραπεζών να να μειώσουν περαιτέρω τις ανάγκες τους σε κόστη
- Την οικονομική δραστηριότητα, η οποία θα επηρεάσει τη ζήτηση για νέα δάνεια
- Τη δυνατότητα των τραπεζών να βρουν εναλλακτικές πηγές εισοδήματος. Περαιτέρω μείωση του κόστους και η εκμετάλλευση της ψηφιακής μετάβασης θα είναι άλλες βασικές προκλήσεις σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
Κεφαλαιακή επάρκεια και μη εξυπηρετούμενα δάνεια
Σε ότι αφορα την κεφαλαιακή επάρκεια των ελληνικών τραπεζών, οι μέσοι δείκτες κοινών ιδίων κεφαλαίων Tier 1 και Συνολικού Κεφαλαίου διαμορφώθηκαν σε ενοποιημένη βάση στο 13,6% και το 15,6% των σταθμισμένων περιουσιακών στοιχείων, αντίστοιχα. Αυτό συνεπάγεται μείωση σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και σε σύγκριση με το τέλος του 2019 (16,2% και 17,3% αντίστοιχα) καθώς οι τράπεζες έχουν προϋπολογίσει τις προβλέψεις που σχετίζονται με τον αντίκτυπο της πανδημίας και εκείνο των επικείμενων τιτλοποιήσεων.
Τέλος σε ότι αφορά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, η οριακή επιδείνωση του σχετικού δείκτη το πρώτο τρίμηνο του 2021 – κυρίως λόγω αθετήσεων στα επιχειρηματικά και καταναλωτικά δάνεια - αναμένεται να αντιστραφεί τα επόμενα τρίμηνα. Μετά από μια συνεχή βελτίωση το 2020, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων αυξήθηκε τον Μάρτιο του 2021, στο 30,3% και παραμένει ο υψηλότερος στη ζώνη του ευρώ. Ωστόσο, η μείωση του αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων αναμένεται να συνεχιστεί από το 2ο τρίμηνο του έτους, καθώς τρεις ακόμη συναλλαγές ολοκληρώθηκαν επίσημα από την τέλος Ιουνίου 2021 στο πλαίσιο του Ηρακλή, φτάνοντας σε ένα συνολικό χαρτοφυλάκιο τιτλοποιημένων μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους περίπου 17 δισ. ευρώ.
Οι τέσσερις συστημικές ελληνικές τράπεζες σχεδιάζουν να διαθέσουν επιπλέον 24 δισ. ευρώ μη εξυπηρετούμενων δανείων έως το τέλος του 2021, κάνοντας χρήση του Ηρακλή 2. Στόχος τους είναι να επιτύχουν μονοψήφιο ποσοστό NPE's το αργότερο το 2022.
Η αναστολή των μέτρων επιβολής κατά τη διάρκεια της πανδημίας έχει επηρεάσει την ικανότητα των servicers να επιτύχουν τους στόχους τους και έχει δημιουργήσει την ανάγκη για κάποια ευελιξία, δεδομένου ότι το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει μέτρα σε περίπτωση που οι ανακτήσεις υπολείπονται των προβλέψεων των επιχειρηματικών σχεδίων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
