Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αναμένεται να μειώσει τα βασικά επιτόκιά της σήμερα, για έκτη φορά από τον περασμένο Ιούνιο, αλλά το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον οδηγεί σε διαφορετικές εκτιμήσεις για την περαιτέρω πορεία τους στη συνέχεια, τόσο μεταξύ αξιωματούχων της ΕΚΤ όσο και μεταξύ των αναλυτών.
Αναλυτές που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προβλέπουν σχεδόν ομόφωνα μείωση του επιτοκίου καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης στο 2,5% σήμερα.
Από εκεί και πέρα, οι απόψεις διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό, με κάποιους να μη βλέπουν καθόλου άλλες μειώσεις και κάποιους να εκτιμούν ότι το επιτόκιο καταθέσεων θα μειωθεί στο 1% στις αρχές του 2026.
Οι επενδυτές στην αγορά χρήματος, εξ άλλου, εξακολουθούν να βλέπουν ότι το επιτόκιο καταθέσεων θα μειωθεί στο 2% φέτος.
Διαφορετικές απόψεις στο Δ.Σ. της ΕΚΤ
Οι τόσο έντονες διαφορές αντανακλούν τις διαφορές απόψεων μεταξύ των ίδιων των μελών του Δ.Σ. της κεντρικής τράπεζας. Ενώ δεν υπήρχαν μεγάλες διαφωνίες σχετικά με τη νομισματική χαλάρωση μέχρι σήμερα, οι απόψεις αποκλίνουν για την πορεία από την επόμενο συνεδρίαση τον Απρίλιο και μετά.
Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο ρευστή λόγω της απόφασης των ΗΠΑ να αποσύρουν τη στρατιωτική στήριξη προς την Ουκρανία και την Ευρώπη, οδηγώντας σε μία τροχιά επανεξοπλισμού της Ευρώπης με δαπάνες εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα χρόνια. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρόκειται να συζητήσουν το θέμα αυτό στη σημερινή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες.
«Η απόφαση σήμερα αναμένεται να είναι εύκολη, αλλά οι συζητήσεις στο πλαίσιο του Διοικητικού Συμβουλίου θα γίνουν αναμφίβολα πιο έντονες», δήλωσε η επικεφαλής έρευνας συναλλάγματος και νομισματικής πολιτικής στην DZ Bank. «Αυτή μπορεί να είναι η τελευταία 'ξεκάθαρη' απόφαση της ΕΚΤ φέτος», πρόσθεσε.
Αν και ορισμένοι αξιωματούχοι, όπως το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου, Ιζαμπελ Σνάμπελ, έχουν παροτρύνει την ΕΚΤ να αρχίσει να συζητά για παύση στις μειώσεις των επιτοκίων ή την πλήρη διακοπή τους, κανείς δεν φαίνεται να έχει έντονες αντιρρήσεις για τη μείωση των επιτοκίων σήμερα.
Εάν αυτή συμβεί, η χαλάρωση από τον Ιούνιο θα φτάσει τις 150 μονάδες βάσης - διπλάσια από ό,τι έχει κάνει μέχρι στιγμής η Τράπεζα της Αγγλίας κατά τη διάρκεια του κύκλου μείωσης των επιτοκίων της και επίσης μεγαλύτερη από τις 100 μονάδες βάσης της Fed.
Διαβάστε επίσης: Επιτόκια: Νέα μείωση αναμένεται από την ΕΚΤ την Πέμπτη μετά τα στοιχεία για τις τιμές
Είναι περιοριστικά τα επιτόκια;
Οι διαφωνίες στην ΕΚΤ εντείνονται σχετικά με το κατά πόσο η νομισματική πολιτική περιορίζει την οικονομία. Η Σνάμπελ «δεν είναι πλέον βέβαιη, όπως είπε, αν εξακολουθεί να είναι περιοριστική», ενώ αντίθετα ο διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας, θεωρεί ότι τα επιτόκια είναι ακόμη σε επίπεδο που περιορίζουν την ανάπτυξη της οικονομίας.
Οι αξιωματούχοι συμφωνούν ότι τα επιτόκια θα πρέπει να φθάσουν σε επίπεδα που δεν περιορίζουν πλέον την οικονομική δραστηριότητα, στο λεγόμενο ουδέτερο επίπεδο. Μόνο λίγοι, ωστόσο, έχουν διατυπώσει την άποψη να μειωθούν ακόμη χαμηλότερα για να τονώσουν τη ζήτηση.
Μια πρόσφατη μελέτη της ΕΚΤ τοποθετεί το ουδέτερο επίπεδο στο 1,75% έως 2,25%, αλλά ορισμένα «γεράκια» στο Δ.Σ. λένε ότι πιθανόν αυτό είναι υψηλότερο καθώς έχει αυξηθεί η ζήτηση κεφαλαίων.
«Τα 'γεράκια' πιστεύουν ότι η νομισματική πολιτική μπορεί να μην είναι πλέον περιοριστική μετά την πτώση του επιτοκίου καταθέσεων τον Μάρτιο στο 2,5% από 2,75%... Αναμένουμε ότι το Διοικητικό Συμβούλιο θα μειώσει επιπλέον 75 μονάδες βάσης φέτος, φέρνοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 2%», λέει οικονομολόγος του Bloomberg Economics.
Διαβάστε επίσης: Σνάμπελ: Τα επιτόκια της ΕΚΤ δεν επηρεάζουν πλέον αρνητικά την ανάπτυξη
Η ανακοίνωση
Οι αναλυτές και οι επενδυτές θα επικεντρωθούν στο κατά πόσον η ΕΚΤ θα συνεχίσει να περιγράφει την πολιτική της ως «περιοριστική».
Η διατήρηση αυτής της διατύπωσης στην ανακοίνωση θα σηματοδοτούσε ότι τα επιτόκια θα μειωθούν περαιτέρω, κάτι που πιθανότατα θα συμβεί και τον Απρίλιο. Η παράλειψή της διατύπωσης θα έθετε τις βάσεις για μια παύση στις μειώσεις, ίσως ήδη από τον επόμενο μήνα, αλλά θα μπορούσε επίσης να ερμηνευθεί από ορισμένους ως τέλος των περικοπών.
Ίσως το πιθανότερο αποτέλεσμα να είναι ένας συμβιβασμός, με τροποποίηση της διατύπωσης χωρίς να αφαιρείται αυτή εντελώς, καθώς η ΕΚΤ και η Λαγκάρντ αναμένεται να αποφύγουν να κάνουν προβλέψεις δεδομένης της αβεβαιότητας στην παγκόσμια οικονομία.