Η νομιμότητα της τεκμαρτής φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών κρίνεται σήμερα στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπου πρόκειται να συζητηθούν επτά προσφυγές Δικηγορικών Συλλόγων και άλλων επιστημονικών και επαγγελματικών φορέων, που στρέφονται κατά του νόμου με τον οποίο καθορίζεται η διαδικασία αμφισβήτησης του ελάχιστου ετήσιου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή, προσδιορίζεται ο φόρος με βάση το τεκμαρτό εισόδημα.
Στο ΣτΕ έχουν προσφύγει δεκάδες ενώσεις αυτοαπασχολούμενων, εμπόρων, βιοτεχνών, δικηγόρων, γιατρών κ.λπ., ενώ η Συντονιστική Επιτροπή Ελευθέρων Επαγγελματιών - Επιστημόνων - Επαγγελματοβιοτεχνών και Εμπόρων, στην οποία συμμετέχει και ο ΓΣΕΒΕΕ, καλεί σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από το Συμβούλιο της Επικρατείας, αφού, όπως υποστηρίζει, το τεκμαρτό φορολογητέο εισόδημα πλήττει άμεσα και βάναυσα τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς και τους αυτοαπασχολούμενους – ελεύθερους επαγγελματίες.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες, επαγγελματοβιοτέχνες και έμποροι έχουν εκφράσει την απόλυτη αντίθεσή τους στη φορολόγησή τους με τεκμαρτό τρόπο, δηλαδή για εισόδημα που δεν έχει αποκτηθεί, διότι:
- α) υφίσταται παράβαση της αρχής της ισότητας σε σχέση με την φορολόγηση των μισθωτών στις αντίστοιχες φορολογικές κλίμακες (μη αφαίρεση ασφαλιστικών εισφορών, μη απαλλαγής λόγω τέκνων κ.λπ.),
- β) δεν υπολογίζεται για τον προσδιορισμό των τεκμηρίων το εισόδημα από ενοίκια, μερίσματα, οικογενειακό εισόδημα κ.λπ., αλλά και εισόδημα από συμμετοχή σε εταιρείες κάθε μορφής,
- γ) δεν υπολογίζεται το αδιάθετο κεφάλαιο προηγούμενων χρήσεων για την κάλυψη τεκμαρτού εισοδήματος,
- δ) δεν υπολογίζονται οι ζημιές σε αντιδιαστολή με την αντίστοιχη φορολογική μεταχείριση εταιρειών.
Οι επικαλούμενοι λόγοι ακύρωσης
Στη συνέντευξη τύπου που είχαν παραχωρήσει οι εκπρόσωποι των φορέων για τις προσφυγές στο ΣτΕ, έκαναν λόγο για «Επαχθές και άδικο μέτρο, που οδηγεί, κατά παράβαση του Συντάγματος, στον αφανισμό χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες και επιστήμονες» και εξηγούσαν τους λόγους της ακύρωσης ως εξής:
- Η αντίθεση του τεκμηρίου, που θεσπίζουν οι διατάξεις των άρθρων 15 επ. του Ν. 5073/2023, στις συνταγματικές αρχές της ισότητας των πολιτών ενώπιον των δημόσιων βαρών, της αναλογικότητας και της παροχής πλήρους και αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, καθότι αντιμετωπίζει τους ελεύθερους επαγγελματίες ως μισθωτούς, ενώ πρόκειται περί διαφορετικών κατηγοριών φορολογουμένων, όπως, άλλωστε, και το ίδιο το ΣτΕ έχει κρίνει. Ταυτόχρονα, η αμφισβήτηση του τεκμηρίου, μέσω της προβλεπόμενης διαδικασίας υποβολής σε φορολογικό έλεγχο, καθιστά το τεκμήριο επί της ουσίας αμάχητο και αλλοιώνεται η έννοια, η λογική και η φύση του φορολογικού ελέγχου.
- Η υπέρβαση των ορίων της νομοθετικής εξουσιοδότησης του άρθρου 28Α παρ. 5 του Ν. 4172/2013 από την υπ’ αριθ. A.1055/2024 απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ, η οποία ουσιαστικά επεκτείνει τον έλεγχο και σε προηγούμενα φορολογικά έτη και σε άλλα φορολογικά αντικείμενα, πέραν της φορολογίας εισοδήματος.
- Το τεκμήριο του ελάχιστου ετήσιου εισοδήματος, κατ’ άρθρο 28Α του Ν. 4172/2013, δεν είναι συνταγματικά ανεκτό, καθόσον δεν αφορά εξωτερικές ενδείξεις ή στοιχεία άμεσα συναρτώμενα με το τεκμαιρόμενο συμπέρασμα, όπως απαιτεί η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, αλλά βασίζεται στη σύγκριση με τον κατώτατο μισθό των απασχολουμένων με σχέση εξαρτημένης εργασίας, οι οποίοι τελούν υπό διαφορετικές επαγγελματικές και εισοδηματικές συνθήκες σε σχέση με τους ασκούντες ατομική επιχείρηση.
→ Διαβάστε επίσης: Ρήτρα διαφυγής: Παζάρι για χώρο έως 1% του ΑΕΠ που θα ξεκλειδώσει φοροελαφρύνσεις
Στα δίχτυα των τεκμηρίων οι μισοί ελεύθεροι επαγγελματίες
Σημειώνεται ότι το 2024 πιάστηκαν στα τεκμήρια οι μισοί ελεύθεροι επαγγελματίες, με αποτέλεσμα το εισόδημα τους να υπολογιστεί τεκμαρτά. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, από το σύνολο των 869.542 αυτοαπασχολούμενων, οι 4 στους 10 δήλωσαν εισοδήματα έως 30.000 ευρώ, και μόλις το 11% άνω των 100.000 ευρώ. Από την εκκαθάριση των περυσινών φορολογικών δηλώσεων προέκυψε αυξημένος φόρος 440 εκατ. ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Η εφαρμογή των τεκμηρίων ανέβασε τους ελεύθερους επαγγελματίες στη δεύτερη θέση των δηλωθέντων εισοδημάτων, με το μέσο ετήσιο να διαμορφώνεται στα 13.091 ευρώ.