Τρόπους για την αναχρηματοδότηση εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ από ομόλογα της εποχής του Covid εξετάζουν οι αξιωματούχοι της ΕΕ, προκειμένου να αποφύγουν την υπερφόρτωση του κοινού προϋπολογισμού της με τα έξοδα αποπληρωμής.
Μια τέτοια κίνηση, που υποστηρίζεται ως επιλογή από τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Μάριο Ντράγκι, θα επεκτείνει έως και 350 δισεκατομμύρια ευρώ του πρωτοφανούς δανεισμού της ΕΕ κατά τη διάρκεια της πανδημίας, σύμφωνα με πηγές στις Βρυξέλλες.
Θα επιτρέψει η Γερμανία αναχρηματοδότηση των χρεών της ΕΕ;
Όπως γράφουν οι Financial Times, οι συζητήσεις βρίσκονται σε αρχικό στάδιο για τον σχεδιασμό μιας λύσης που θα ξεπεράσει τη σθεναρή αντίσταση από πρωτεύουσες όπως το Βερολίνο και τους σημαντικούς νομικούς περιορισμούς, ενώ θα κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Ωστόσο, οι αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες ανησυχούν ότι τα έξοδα αποπληρωμής, εάν δεν αντιμετωπιστούν, θα μπορούσαν να περιορίσουν την ικανότητα δαπανών της ΕΕ τα επόμενα χρόνια. Ο Ντράγκι προειδοποίησε σε έκθεση αυτή την εβδομάδα ότι οι επικείμενες υποχρεώσεις —και η απροθυμία των κρατών της ΕΕ να παραχωρήσουν στις Βρυξέλλες εξουσίες συγκέντρωσης εσόδων ή περισσότερα χρήματα— αφήνουν την ΕΕ αντιμέτωπη με μια καταστροφική κρίση προϋπολογισμού.
Η επικείμενη πίεση αποτελεί ήδη σημαντικό παράγοντα για την Κομισιόν, καθώς ετοιμάζει την πρότασή της για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος αντιμετωπίζει πληθώρα αιτημάτων δαπανών για την περίοδο 2028-2034.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της Κομισιόν, από το 2028 η ΕΕ θα βρεθεί αντιμέτωπη με έξοδα αποπληρωμής χρέους και τόκων ύψους έως και 30 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο ένα έκτο των τρεχουσών ετήσιων δαπανών της Ένωσης.
«Αν δεν κάνετε κάτι άλλο, θα σοκάρετε τις εισφορές των κρατών μελών ή θα περικόψετε τον υπάρχοντα προϋπολογισμό», είπε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, μιλώντας ανώνυμα για εμπιστευτικές συνομιλίες. Η αναχρηματοδότηση του χρέους «έχει απόλυτο νόημα», πρόσθεσε δεύτερος αξιωματούχος.
Ο Ντράγκι, παρουσιάζοντας μια έκθεση 400 σελίδων για το μέλλον της οικονομίας της ΕΕ αυτή την εβδομάδα, πρότεινε την επέκταση του χρέους της εποχής της πανδημίας ως τρόπο απελευθέρωσης περισσότερων επενδυτικών κεφαλαίων για ένα επενδυτικό κενό σε όλη την ΕΕ, ύψους περίπου 800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
«Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο αύξησης των διαθέσιμων πόρων για την Κομισιόν, μέσω της αναβολής της αποπληρωμής του [NextGenerationEU]», έγραψε.
Η επιλογή αυτή φαίνεται θετικά από ορισμένους κορυφαίους αξιωματούχους της ΕΕ, αλλά θα χρειαζόταν πολιτική υποστήριξη από όλα τα 27 κράτη μέλη, τα οποία υποστήριξαν τον δανεισμό της ΕΕ κατά την πανδημία υπό την προϋπόθεση ότι θα είναι εφάπαξ και με περιορισμένη διάρκεια.
«Η Γερμανία δεν θα συμφωνήσει με αυτό... Θα ήταν μια απολύτως αδιέξοδη λύση», είπε ένας αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι η ανανέωση του δανεισμού θα αύξανε τα έξοδα τόκων και θα έθετε ερωτήματα για την αξιοπιστία της ΕΕ ως εκδότριας.
Στο πλαίσιο του προγράμματος NextGenerationEU, τα κράτη της ΕΕ έχουν λάβει μέχρι σήμερα περίπου 94,6 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια, τα οποία είναι υπεύθυνα να αποπληρώσουν από το 2031.
Παράλληλα, έχουν χορηγηθεί από την Κομισιόν περίπου 171 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις, ποσό που μπορεί να αυξηθεί στα 357 δισεκατομμύρια. Ο δανεισμός για αυτές τις επιχορηγήσεις προγραμματίζεται να αποπληρωθεί απευθείας από τον προϋπολογισμό της ΕΕ μεταξύ 2028 και 2058.
Η Κομισιόν θα μπορούσε ενδεχομένως να εκδώσει ομόλογα για να αναχρηματοδοτήσει το ανεξόφλητο χρέος που χρηματοδότησε τις επιχορηγήσεις του NextGenerationEU. Αλλά όλα τα χρέη πρέπει να αποπληρωθούν μέχρι το 2058. Εκπρόσωπος της Κομισιόν δήλωσε ότι το προφίλ των αποπληρωμών θα αποφασιστεί κατά τη διαπραγμάτευση του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ.
Η σημαντική αλλαγή των όρων του προγράμματος δανεισμού θα απαιτούσε την ομόφωνη υποστήριξη των κρατών μελών της ΕΕ και θα έπρεπε να περάσει από το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας, το οποίο είχε αποφανθεί ότι το ταμείο ανάκαμψης δεν παραβιάζει τις συνθήκες της ΕΕ, με την προϋπόθεση ότι είναι εφάπαξ και με περιορισμένη διάρκεια.
«Μια απλή παράταση του χρέους [Next Generation EU] θα συγκρουόταν με την κατάσταση ότι το χρέος αυτό είναι εξαιρετικό και με τη γερμανική νομολογία. Η λύση είναι πιθανό να περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός νέου μέσου που θα επιτρέψει τον διατήρηση του όγκου του χρέους της ΕΕ τουλάχιστον σταθερού», πρότεινε ο Λούτσιο Πενκ, μη μόνιμος συνεργάτης του think-tank Bruegel.
Η δυνατότητα της ΕΕ να αναχρηματοδοτήσει το χρέος της θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στην ενίσχυση της ελκυστικότητας των ομολόγων της ΕΕ ως επενδυτικό προϊόν. Μέχρι σήμερα, οι επενδυτές έχουν αποτραπεί από το γεγονός ότι το πρόγραμμα της ΕΕ είναι περιορισμένο χρονικά.
«Η ύπαρξη αυτού του προγράμματος ως μόνιμος εκδότης θα έλυνε αρκετούς πονοκεφάλους όσον αφορά τις σχέσεις τους με τους επενδυτές, αλλά στο τέλος της ημέρας είναι μια πολιτική απόφαση», είπε ο Jussi Harju, διευθυντής της Citibank.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
