Η Ελλάδα έχει σημειώσει θετική πρόοδο όσον αφορά τη μείωση της χρήσης άνθρακα και τη μεταρρύθμιση των ενεργειακών αγορών της, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα για την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την προώθηση της αποδοτικότητας, αναφέρει για την Ελλάδα σε νέα του έκθεση ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας, που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η Ελλάδα έχει θεσπίσει μια εντυπωσιακή σειρά μέτρων για να υποστηρίξει τους φιλόδοξους στόχους της για το κλίμα, διατηρώντας παράλληλα την ενεργειακή ασφάλεια. Ωστόσο, απαιτούνται ισχυρότερες δράσεις για να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα και να επιτύχει τον στόχο της για καθαρές μηδενικές εκπομπές έως το 2050.
Στην έκθεση, υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, ότι η Ελλάδα έχει θέσει νέους στόχους για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, έχει μειώσει δραστικά την ηλεκτροπαραγωγή από άνθρακα, έχει μεταρρυθμίσει τις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, έχει επεκτείνει τις διασυνοριακές διασυνδέσεις της και έχει ψηφίσει νομοθεσία για την ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων. Επίσης, κατάφερε να μειώσει το μερίδιο των ορυκτών καυσίμων στον ενεργειακό της εφοδιασμό - από 91% το 2011 σε 82% το 2021 - αλλά εξακολουθεί να παραμένει πάνω από τον μέσο όρο του ΔΟΕ που είναι 78%.
Κλιματικός νόμος
Ο κλιματικός νόμος, που ψηφίστηκε τον Μάιο του 2022, καθορίζει μια σαφή κατεύθυνση για την ενεργειακή μετάβαση της Ελλάδας. Στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% έως το 2030 και σε μια πολύ σημαντική μείωση του μεριδίου της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση τον λιγνίτη, ή τον άνθρακα, από 60% το 2005 σε 10% το 2021. Ο κλιματικός νόμος απαιτεί την πλήρη σταδιακή κατάργηση της λιγνιτικής παραγωγής μέχρι το 2028, αναφέρει η έκθεση.
Ο εκτελεστικός διευθυντής του Οργανισμού Φατίχ Μπιρόλ τόνισε από την πλευρά του ότι «η Ελλάδα έχει κάνει σημαντικά βήματα για τη μείωση της χρήσης άνθρακα και την αξιοποίηση των αιολικών και ηλιακών της πόρων» και πρόσθεσε: «Πρέπει τώρα να αξιοποιήσει αυτή την επιτυχία προχωρώντας περαιτέρω και ταχύτερα, μεταξύ άλλων με την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης νέων έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ταυτόχρονα, πρέπει να διασφαλίσει ότι οι σχεδιαζόμενες νέες επενδύσεις σε υποδομές φυσικού αερίου αντικατοπτρίζουν την ανάγκη για διατήρηση της ασφάλειας του εφοδιασμού, αξιολογώντας πλήρως τους κινδύνους δημιουργίας αδρανών περιουσιακών στοιχείων».
Η ενεργειακή πολιτική της Ελλάδας επιδιώκει να ενισχύσει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, αυξάνοντας παράλληλα το μερίδιο της συνολικής ενεργειακής ζήτησης που καλύπτεται από την ηλεκτρική ενέργεια. Μέχρι το 2030, η Ελλάδα σχεδιάζει να διαθέτει 2 γιγαβάτ υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, που ισοδυναμεί με το 10% της σημερινής ηλεκτρικής της ισχύος. Η Ελλάδα είναι επίσης παγκόσμιος ηγέτης στους ηλιακούς θερμοσίφωνες, που παρέχουν ζεστό νερό, χρησιμοποιώντας την άφθονη ηλιοφάνεια, τονίζει η έκθεση.
«Η Ελλάδα δεν ενισχύει μόνο την εγχώρια παραγωγή ενέργειας, αλλά επεκτείνει και τις περιφερειακές και διεθνείς συνδέσεις της. Η χώρα κατασκευάζει νέες ηλεκτρικές διασυνδέσεις για να εξάγει το πλεόνασμα της ανανεώσιμης ενέργειας και να διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού της. Η Ελλάδα έχει επίσης λάβει μέτρα για τον εκσυγχρονισμό των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένων μεταρρυθμίσεων για την υποστήριξη της πλήρους ενσωμάτωσης στην κοινή ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η χώρα έχει επίσης μειώσει την εξάρτησή της από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, ενισχύοντας την ικανότητα εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου και διαφοροποιώντας τις προμήθειες φυσικού αερίου. Η Ελλάδα είναι πλέον σε θέση να καλύπτει σχεδόν το σύνολο της ζήτησης φυσικού αερίου από πηγές ΥΦΑ, ενισχύοντας την ενεργειακή της ασφάλεια και ευελιξία», επισημαίνει ο ΔΟΕ.
Παλαιά κτίρια και οχήματα
«Με κτιριακό απόθεμα και στόλο οχημάτων που είναι παλαιότερα από τον μέσο όρο τόσο της ΕΕ όσο και του ΙΕΑ, η Ελλάδα έχει σημαντικές ευκαιρίες να βελτιώσει την ενεργειακή της απόδοση. Η Ελλάδα λαμβάνει ορισμένα σημαντικά μέτρα, όπως η σταδιακή κατάργηση των λεβήτων πετρελαίου έως το 2025 και η αντικατάστασή τους με αντλίες θερμότητας και άλλες καθαρές εναλλακτικές λύσεις. Εισάγει επίσης εντολές ανάμειξης βιοκαυσίμων για να υποστηρίξει την απαλλαγή των οδικών μεταφορών από τον άνθρακα. Ωστόσο, απαιτούνται πρόσθετες προσπάθειες για την ενίσχυση των οικοδομικών κωδίκων, την αναβάθμιση των συστημάτων θέρμανσης και ψύξης, την προώθηση της αντικατάστασης παλαιότερων οχημάτων, την ενθάρρυνση της υιοθέτησης ηλεκτρικών οχημάτων και την εξάλειψη των εναπομεινάντων επιδοτήσεων ορυκτών καυσίμων», επισημαίνει ο IEA.
Στις συστάσεις του ΔΟΕ περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα εξής:
- Επανεκτίμηση των αναγκών για επενδύσεις σε υποδομές ορυκτών καυσίμων.
- Διασφάλιση διαφανούς και σταθερού νομικού - ρυθμιστικού πλαισίου για τις ΑΠΕ.
- Προσαρμογή των φόρων και των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης ώστε οι τιμές της ενέργειας να οδηγούν σε δίκαιη ενεργειακή μετάβαση.
- Στόχευση των προγραμμάτων αναβάθμισης των κτιρίων σε βαθιές ανακαινίσεις που συνδυάζουν τη θερμομόνωση με αντλίες θερμότητας που αποφέρουν τα μέγιστα οφέλη από την εξοικονόμηση ενέργειας και τη μείωση των λογαριασμών.
- Προώθηση της αντικατάστασης παλαιών οχημάτων, ιδίως φορτηγών, με παροχή κινήτρων.
Ολη η έκθεση του ΔΟΕ για την Ελλάδα:
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
