Με την οικονομική πανδημία να πληγώνει τους συνανθρώπους μας την ώρα που ο κορονοϊός θερίζει, ο Προϋπολογισμός του 2021 είναι η ευκαιρία της κυβέρνησης να απαντήσει τεκμηριωμένα και σοβαρά στο πιο επιτακτικό ερώτημα των πολιτών: «Θα υπάρξει ανάκαμψη;» Όσο ενδιαφέρον και να έχει το ύψος των φορολογικών συντελεστών, τα διάφορα τέλη, τα κονδύλια για την Υγεία, την Παιδεία, την Άμυνα κλπ, πάνω απ’ όλα η κοινωνία αγωνιά για το αν, μετά από δέκα χρόνια συνεχούς κρίσης, μας περιμένει άλλη μια χαμένη δεκαετία, άλλο ένα φευγιό των παιδιών μας.
Από τί θα εξαρτηθεί αυτό; Θα εξαρτηθεί από το μόνο πράγμα που η κυβέρνηση δεν θέλει με τίποτα να συζητηθεί στη Βουλή φέτος: την διαχείριση του δημόσιου χρέους – για την οποία ο φετινός Κρατικός Προϋπολογισμός σφυρίζει αδιάφορα.
Γιατί είναι τόσο σημαντικό το χρέος; Επειδή το κράτος παραμένει ολοένα και πιο πτωχευμένο εδώ και μια δεκαετία, δηλαδή αδυνατεί να αποπληρώνει, ή έστω να μετακυλίει, το χρέος του χωρίς όλο και μεγαλύτερη βοήθεια των δανειστών.
Η αρχή έγινε με το 1ο Μνημονιακό Δάνειο του 2010, όταν για να προσποιούνται ότι το κράτος μας δεν πτώχευσε, ώστε να αποπληρωθούν οι γαλλο-γερμανικές τράπεζες, η τρόικα παρείχε στην κυβέρνηση Παπανδρέου μια πιστωτική κάρτα υπό όρους λιτότητας που απέφεραν συντριπτική συρρίκνωση του εθνικού εισοδήματος. Η πρώτη πιστωτική οδήγησε, με μαθηματική ακρίβεια, στην δεύτερη πιστωτική κάρτα που τελικά πήρε για να αποπληρώνει την πρώτη ο κ. Σαμαράς το 2012, πάλι υπό όρους υφεσιακής λιτότητας. Κι όταν «κοκκίνισε» κι εκείνη, η τρόικα επέβαλε μια τρίτη πιστωτική κάρτα στον κ. Τσίπρα το καλοκαίρι του 2015, άλλη μια φορά υπό όρους λιτότητας.
Κάπως έτσι φτάσαμε τρία χρόνια αργότερα στο καλοκαίρι του 2018, όταν τελείωνε το συμβόλαιο της τρίτης πιστωτικής κάρτας και έπρεπε να περάσουν στο 4ο Μνημόνιο. Η μόνη διαφορά εκείνου του 4ου Μνημόνιου, το οποίο ονόμασαν κυνικά «μεταμνημόνιο», ήταν ότι, αντί να δώσουν τέταρτη πιστωτική κάρτα στο ελληνικό κράτος, του επιμήκυναν τις αποπληρωμές έως το 2060, με αντίτιμο βέβαια την μονιμοποίηση των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων (δηλαδή της λιτότητας) για τις επόμενες τέσσερεις δεκαετίες.
Κάθε νέα «χρηματοδότηση» του μη βιώσιμου κρατικού χρέους φέρνει, όπως διαπιστώσαμε τη δεκαετία που έκλεισε, και νέους φόρους, νέα λιτότητα, νέα συρρίκνωση, νέα ασφυξία. Θα χρειαστεί ξανά η «βοήθεια» των δανειστών υπό τη μορφή νέας πιστωτικής κάρτας ή επιμήκυνσης; Μια ματιά στο γράφημα απαντά χωρίς περιστροφές. Η ψαλίδα χρέους και εθνικού εισοδήματος συνεχώς μεγαλώνει με όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις από το 2010. Και σα να μην έφτανε αυτό, ήρθε κι η πανδημία που άνοιξε την ψαλίδα ακόμα πιο πολύ – σε σημείο που είναι αδύνατον να κλείσει.
Για να μην χρειαζόταν νέα παρέμβαση των δανειστών, σύμφωνα με τις δικές τους εκτιμήσεις του 2018 (συγκεκριμένα της ΕΚΤ και του ΔΝΤ), για κάθε έτος από το 2019 έως το 2060, η χώρα θα έπρεπε να πετυχαίνει συστηματικά δύο πράγματα: Πρώτον, ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ μεγαλύτερο από το μεσοσταθμικό επιτόκιο αποπληρωμής του δημόσιου χρέους. Δεύτερον, ετήσιες αποπληρωμές του χρέους ίσες με τουλάχιστον το 2,5% του ΑΕΠ, οι οποίες βέβαια απαιτούν αντίστοιχο πρωτογενές πλεόνασμα.
Ο πρώτος στόχος δεν είχε επιτευχθεί καν πριν την πανδημία (καθώς την περίοδο Σεπτεμβρίου 2019 με Φεβρουάριο 2020 είχαμε, όχι αύξηση, αλλά μείωση του ΑΕΠ και μεσοσταθμικό επιτόκιο πάνω από 2%) – πόσο μάλιστα φέτος με ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ, στην καλύτερη των περιπτώσεων, στο… μείον 10%! Όσο για τον δεύτερο στόχο, ο μόνος τρόπος επιστροφής στα πρωτογενή πλεονάσματα το 2021 είναι μέσω βάναυσης λιτότητας η οποία, χωρίς αμφιβολία, θα στείλει το ΑΕΠ κάτω των 150 δισ. ευρώ.
Άρα, δεν χωρά αμφιβολία ότι κάποια στιγμή οι δανειστές θα αναγκαστούν να παρέμβουν για να επιμηκύνουν και πάλι το δημόσιο χρέος, όπως έκαναν το 2018 – ίσως και να δώσουν κι άλλη πιστωτική κάρτα, όπως έπραξαν το 2010, το 2012 και το 2015. Και βέβαια δεν πρόκειται να κάνουν τίποτα από αυτά χωρίς νέους όρους λιτότητας, περικοπών, φόρων κλπ.
Συνεπώς, την ώρα που οι μικρομεσαίοι θα αρχίσουν να σηκώνονται από το καναβάτσο της οικονομικής πανδημίας, όταν με το καλό υποχωρήσει ο ιός, θα πρέπει να προετοιμάζονται για μια νέα ροπαλιά από ένα κράτος που, αγόμενο και φερόμενο, από δανειστές πανέτοιμους να θυσιάσουν νέα τμήμα της συνολικής ζήτησης αγαθών και υπηρεσιών στον βωμό της εξυπηρέτησης ενός δημόσιου χρέους που είναι αδύνατον να εξυπηρετηθεί.
Και το χειρότερο; Οι σοβαροί επενδυτές, που τα βλέπουν όλα αυτά, θα απέχουν από σοβαρές επενδύσεις στις καλές θέσεις εργασίας που έχει ανάγκη η χώρα. Ποιοι θα συνεχίσουν να αριβάρουν; Τα αρπακτικά ταμεία που βλέπουν την Ελλάδα σαν πεδίο πλουτισμού αγοράζοντας για πενταροδεκάρες κόκκινα δάνεια, βγάζοντας τα υποθηκευμένα ακίνητα στο σφυρί, και εξάγοντας τις προσόδους τους πίσω στην έδρα τους στο Ντέλαγουερ ή στα Νησιά Κέιμαν.
Περιληπτικά, η μόνη συζήτηση που έχουμε υποχρέωση να κάνουμε στη Βουλή, κατά το τριήμερο της συζήτησης του Προϋπολογισμού των επόμενων ημερών, είναι η συζήτηση για το πως θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα κοινό μέτωπο για την αναδιάρθρωση του χρέους, που είναι η μοναδική εναλλακτική στην καταστροφική επιμήκυνση που ετοιμάζουν οι δανειστές.
Κάτι μου λέει ότι η κυβέρνηση, αλλά και ο ΣΥΡΙΖΑ, θα κάνουν τα πάντα για να μην γίνει αυτή η συζήτηση.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
