Οι ελληνικές τράπεζες αντιμετωπίζουν μία πιθανή επιδείνωση της κατάστασης όταν λήξουν φέτος οι αναστολές δόσεων των δανείων λόγω της πανδημίας, σύμφωνα με αναλυτές, αλλά η δύσκολη κατάσταση παραμένει διαχειρίσιμη καθώς όταν τελειώσουν τα μορατόρια θα αρχίσει η κρατική επιδότηση που θα βοηθήσει τους φερέγγυους δανειολήπτες να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τα δάνειά τους, αναφέρει σε ανάλυσή του ο οίκος S&P (S&P Global Market Intelligence).
Ο οίκος σημειώνει ότι, όπως πολλές τράπεζες στην Ευρώπη, τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα είχαν αναστείλει την αποπληρωμή δανείων, ύψους περίπου 30 δισ. ευρώ, τον Ιανουάριο του 2021 για να βοηθήσουν τους χειμαζόμενους δανειολήπτες να αντιμετωπίσουν τον αντίκτυπο του κορονοϊού. H αναστολή, ωστόσο, δεν μπορεί να διαρκέσει για πάντα και οι περισσότεροι δανειολήπτες έχουν προθεσμία έως το τέλος Μαρτίου για να αρχίσουν να πληρώνουν τις δόσεις τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προειδοποίησε τον Νοέμβριο ότι, αν και οι ελληνικές τράπεζες είχαν προστατευθεί από ένα κύμα κόκκινων δανείων λόγω των αναστολών αυτών, μπορεί να αντιμετωπίσουν μία απότομη αύξησή τους όταν αυτές λήξουν.
Στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020, η Eurobank είχε δάνεια ύψους 4,9 δισ. ευρώ σε αναστολή και ο οικονομικός διευθυντής της, Χάρης Κοκολογιάννης, είπε σε αναλυτές ότι η τράπεζα πρόκειται να επεκτείνει τα μορατόρια το 2021 σε πελάτες του ταξιδιωτικού και τουριστικού κλάδου. Η Alpha Bank κατέγραψε «παγωμένα» δάνεια 5,4 δισ. ευρώ στο τέλος του τρίτου τριμήνου, ενώ η Εθνική Τράπεζα ανέφερε 3,6 δισ. ευρώ στο τέλος Νοεμβρίου και η Τράπεζα Πειραιώς είχε μορατόρια 5,3 δισ. ευρώ στις 23 Νοεμβρίου. Περίπου το 14% των δανείων που έχουν χορηγήσει οι ελληνικές τράπεζες συνολικά ήταν σε αναστολή στο τέλος Ιουνίου 2020, σύμφωνα με τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch.
Η βοήθεια από το πρόγραμμα "Γέφυρα"
«Η Ελλάδα είναι σε μία διαχειρίσιμη αλλά περίπλοκη κατάσταση», ανέφερε σε e-mail τους ο Paul Hollingworth, ειδικός για τις τράπεζες της Creative Portfolios και συνεργάτης της ανεξάρτητης επενδυτικής ερευνητικής πλατφόρμας SmartKarma. Για την τραπεζική λιανική, το πρόγραμμα «Γέφυρα» της ελληνικής κυβέρνησης, το οποίο επιδοτεί την αποπληρωμή στεγαστικών δανείων για την πρώτη κατοικία, θα προσφέρει μία καλοδεχούμενη στήριξη στις τράπεζες όταν λήξουν οι αναστολές των δόσεων τους, δήλωσε.
Η «Γέφυρα» ουσιαστικά αντικαθιστά τον νόμο Κατσέλη που ίσχυε από το 2010 με στόχο την προστασία των δανειοληπτών από την απώλεια της πρώτης κατοικίας τους. Ο νόμος Κατσέλη είχε δεχθεί ευρύτερες επικρίσεις γιατί θεωρήθηκε ότι οδηγούσε σε κατάχρηση από στρατηγικούς κακοπληρωτές, αλλά ο Hollingworth πιστεύει ότι η κυβέρνηση έχει μάθει από τις εμπειρίες αυτές. «Η Γέφυρα αποτελεί μία βελτίωση κατά πολλούς τρόπους του συνυφασμένου με τον ηθικό κίνδυνο νόμου Κατσέλη και είναι πιο αποτελεσματικός από τον τελευταίο. Η κυβέρνηση έχει κατά νου να ανταποκριθεί σε συγκεκριμένη γνήσια ανάγκη παρά σε μία ελλιπώς διαρθρωμένη και πιο ακριβή κάλυψη», πρόσθεσε.
Η «Γέφυρα» ισχύει από τον Νοέμβριο του 2020 και έχει σχεδιαστεί για να στηρίξει τους δανειολήπτες για μία 9μηνη περίοδο. Πάνω από 160.000 δανειολήπτες είχαν υποβάλει αίτηση για επιδότηση στις αρχές Ιανουαρίου. Τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, το υπουργείο Οικονομικών είχε καταβάλει 23 εκατ. ευρώ σε 38.000 δανειολήπτες στο πλαίσιο του προγράμματος.
Ο υπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, είναι σε διαδικασία σχεδιασμού μίας αντίστοιχης επιδότησης για τη στήριξη εταιρειών και έχει ήδη αρχίσει συζητήσεις για αυτό με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου. Επιπλέον, οι τράπεζες μπορεί να προχωρήσουν δικές τους συμφωνίες αναδιάρθρωσης με δανειολήπτες που δεν εμπίπτουν στο εύρος των κρατικών επιδοτήσεων, δήλωσε ο Pau Labró Vila, διευθυντής του Fitch για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Ο Fitch είχε προειδοποιήσει επίσης στις 11 Δεκεμβρίου ότι τα μορατόρια των δανείων, αν και παρέχουν την αναγκαία στήριξη στους δανειζόμενους, διατρέχουν τον κίνδυνο να εξασθενίσουν μία ήδη αδύναμη κουλτούρα πληρωμών εις βάρος της μελλοντικής ποιότητας ενεργητικού.
Αναπόφευκτη κάποια ζημιά
Κάποια ζημιά είναι αναπόφευκτη. Η ελληνική κεντρική τράπεζα δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι αναμένει πως η πανδημία θα δημιουργήσει νέα «κόκκινα» δάνεια 8 έως 10 δισ. ευρώ. Αυτά δεν πλησιάζουν ούτε κατά προσέγγιση τα υψηλά επίπεδα του τελευταίου πιστωτικού κύκλου, όταν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια έφθασαν τα 107 δισ. ευρώ. Οι διευθύνοντες σύμβουλοι, όμως, των τραπεζών προετοιμάζονται ήδη για τις επιπτώσεις, με τον Παύλο Μυλωνά της Εθνικής να αναφέρει στην πιο πρόσφατη τηλεδιάσκεψη για τα κέρδη της τράπεζας ότι αναμένει πως το 15% έως 20% των δανείων σε αναστολή θα «κοκκινίσουν».
Ο αναλυτής της S&P Global Ratings, Goksenin Karagoez, δήλωσε ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί με κάποιον βαθμό ακρίβειας πόσο μεγάλο θα είναι το επίπεδο των κόκκινων δανείων, καθώς πολλά θα εξαρτηθούν από την πρόοδο των εμβολιασμών και την ταχύτητα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας. «Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα μπορούσαν να είναι περισσότερα από τις προσδοκίες των τραπεζών», είπε σε συνέντευξή του.
Ο Jonas Floriani, διευθυντής της επενδυτικής τράπεζας Axia Ventures, συμφώνησε ότι είναι δύσκολο να αναφέρει έναν αριθμό για πιθανά κόκκινα δάνεια αυτή την ώρα. «Θα χρειασθούν λίγοι μήνες έως ότου γνωρίζουμε τι ακριβώς συμβαίνει. Φυσικά, αυτό θα εξαρτηθεί και από το μακροοικονομικό περιβάλλον τους επόμενους μήνες», δήλωσε σε e-mail του, προσθέτοντας ότι τα αποτελέσματα του τέταρτου τριμήνου για τις τέσσερις μεγάλες τράπεζες μπορεί να δώσουν μία πιο καθαρή εικόνα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
