Η ενεργειακή κρίση είναι εδώ, προκαλώντας αναταράξεις στον τομέα των τροφίμων, με τους παραγωγούς να προβλέπουν ότι τα χειρότερα είναι μπροστά και να εκπέμπουν σήμα κινδύνου εν όψει του χειμώνα. Οι ανατιμήσεις στις πρώτες ύλες σε συνδυασμό με τους φουσκωμένους λογαριασμούς ενέργειας στις επιχειρήσεις επιβαρύνουν περαιτέρω το πορτοφόλι των καταναλωτών σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Στο τεράστιο εργοστάσιο της Brioche Pasquier, περίπου μια ώρα μακριά από το Λονδίνο, η κατασκευή των προϊόντων για κάθε ταψί που βγαίνει από τους μεγάλους φούρνους που λειτουργούν με φυσικό αέριο κοστίζει πλέον 50% περισσότερο.
Από το βούτυρο μέχρι τα αυγά και τη ζάχαρη, στις περισσότερες από τις πρώτες ύλες που χρησιμοποιεί ο Γάλλος αρτοποιός για την παρασκευή κρουασάν, μπριός και σοκολάτας έχουν αυξηθεί σε τιμές. Παράλληλα, η εταιρεία αντιμετωπίζει τώρα και τους αυξανόμενους λογαριασμούς ενέργειας. Είναι διπλό κακό για τους παραγωγούς τροφίμων, με συνέπεια να πληρώνουν το μάρμαρο οι καταναλωτές που παλεύουν με μια κρίση κόστους ζωής.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η Τράπεζα της Αγγλίας αναμένει ότι ο πληθωρισμός θα κορυφωθεί σε περισσότερο από 13% φέτος, το ένα τρίτο των βρετανικών νοικοκυριών πρόκειται να δαπανήσει περισσότερο από το 10% των εισοδημάτων σε ενέργεια και τώρα το αυξανόμενο κόστος στα τρόφιμα αυξάνει την επισιτιστική φτώχεια.
«Είναι το φαινόμενο ντόμινο που συνέβη με τις αυξήσεις στην ενέργεια , δήλωσε ο Ryan Peters, διευθύνων σύμβουλος της Brioche Pasquier UK Ltd., ο οποίος διευθύνει το εργοστάσιο στο Milton Keynes. «Πρέπει να αυξήσουμε λίγο τις τιμές μας στους λιανοπωλητές και δυστυχώς αυτό μετακυλίεται στους καταναλωτές».
Τα χειρότερα είναι μπροστά
Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων σημείωσαν ρεκόρ νωρίτερα φέτος, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άφησε μέρος του κόσμου χωρίς βασικά προϊόντα, όπως το σιτάρι και τα φυτικά έλαια. Και ενώ το παγκόσμιο κόστος έχει αρχίσει να μειώνεται, οι καταναλωτές είναι απίθανο να πάρουν ανάσα.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι κατασκευαστές τροφίμων στην Ευρώπη αντιμετωπίζουν τώρα υψηλές τιμές ενέργειας, με το φυσικό αέριο, τον άνθρακα και την ηλεκτρική ενέργεια να εμπορεύονται σε πολλαπλάσια από τα κανονικά επίπεδα. Και τα χειρότερα δεν έχουν έρθει ακόμη, καθώς πλησιάζουν οι παγωμένες μέρες του χειμώνα, ενισχύοντας τη ζήτηση για ενέργεια για θέρμανση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
«Είτε πρόκειται για ψήσιμο καφέ είτε για παραγωγή ζάχαρης από τεύτλα, οι εταιρείες μέχρι στιγμής μιλούν μόνο για την αύξηση των πρώτων υλών», δήλωσε ο Kona Haque, επικεφαλής της έρευνας για το εμπόριο ED&F Man. «Νομίζω ότι τα χειρότερα έρχονται ακόμη καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται. Αυτός ο χειμώνας θα αλλάξει το παιχνίδι και το κόστος επεξεργασίας πιθανότατα θα αυξηθεί».
Οι εταιρείες
Η Suedzucker AG, ο μεγαλύτερος παραγωγός ζάχαρης τεύτλων στην Ευρώπη, δήλωσε νωρίτερα αυτό το έτος ότι μια «σημαντική αύξηση» στο κόστος των πρώτων υλών, της ενέργειας και της συσκευασίας αντιστάθμισε τα αυξημένα έσοδα το πρώτο τρίμηνο. Η Allied Bakeries, κατασκευαστής του ψωμιού Kingsmill και Allinson, δήλωσε τον Ιούνιο ότι το υψηλότερο κόστος εισροών συνέχισε να επηρεάζει αρνητικά τα περιθώρια κέρδους, παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις ήταν μπροστά το τρίτο τρίμηνο.
Οι εταιρείες που μετατρέπουν τη σόγια, την ελαιοκράμβη και τους ηλιόσπορους σε μαγειρικά έλαια επιβραδύνουν την παραγωγή στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη και μεταφέρουν την παραγωγή σε άλλες περιοχές με χαμηλότερες τιμές ενέργειας. Η επεξεργασία ελαιούχων σπόρων στο Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη μειώθηκε κατά 3,2% τον Ιούνιο στο χαμηλότερο επίπεδο τουλάχιστον από το 2019, σύμφωνα με στοιχεία από τον βιομηχανικό όμιλο Fediol.
Κρατική ενίσχυση
Οι προοπτικές είναι τόσο δυσοίωνες που οι κυβερνήσεις άρχισαν να παρεμβαίνουν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα ένα πακέτο βοήθειας 110 εκατομμυρίων ευρώ (112 εκατομμυρίων δολαρίων) για τη στήριξη εταιρειών στον αγροτικό τομέα που έχουν πληγεί από την αύξηση της ενέργειας, των λιπασμάτων και άλλων πρώτων υλών, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία. Αλλες χώρες μπορεί να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
«Ο αγροτικός τομέας έχει πληγεί πολύ από την αύξηση της τιμής της ενέργειας και των άλλων δαπανών εισροών που προκλήθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις σχετικές κυρώσεις», δήλωσε η Επίτροπος Αντιμονοπωλιακών Υποθέσεων της ΕΕ Margrethe Vestager. «Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε στενά με τα κράτη μέλη για να διασφαλίσουμε ότι τα εθνικά μέτρα στήριξης μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή έγκαιρα, συντονισμένα και αποτελεσματικά».
Κίνδυνος για κλείσιμο εργοστασίων
Τα ενεργοβόρα εργοστάσια τροφίμων σε όλη την Ευρώπη ίσως αναγκαστούν να κλείσουν εάν αυξηθούν τον χειμώνα οι ελλείψεις φυσικού αερίου. Η Γερμανία έχει ήδη θεσπίσει το δεύτερο μέρος από ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης τριών σταδίων και το τρίτο βήμα θα μπορούσε να προκαλέσει διακοπές λειτουργίας σε όλες τις βιομηχανίες. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης ένα σχέδιο που περιλαμβάνει τη μείωση ή τον περιορισμό των προμηθειών στα εργοστάσια. Τέτοια κάκιστα σενάρια θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ακόμη υψηλότερο κόστος των προϊόντων.
Με πληροφορίες από Bloomberg