Ο ειδικός συνεργάτης της «Η», Νίκος Δ. Καβουρίνος, λογιστής-φοροτεχνικός, παρουσιάζει έναν χρηστικό οδηγό για τους φορολογικούς κατοίκους εξωτερικού.
1. Πότε είναι υπόχρεοι για υποβολή φορολογικής δήλωσης οι «Φ.Κ. Εξωτερικού»;
Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» είναι υπόχρεοι για υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (Ε1) ΜΟΝΟ όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα, φορολογούμενο με οποιονδήποτε τρόπο (π.χ. βάσει κλίμακας ή αυτοτελώς) ή απαλλασσόμενο, από πηγές Ελλάδας.
Αντιθέτως, οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» που διαθέτουν π.χ. δευτερεύουσα κατοικία/επιβατικό αυτοκίνητο στην Ελλάδα ή προβαίνουν σε αγορά ακινήτου/αυτοκινήτου στην Ελλάδα, εφόσον δεν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στη Ελλάδα, δεν υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος (πραγματικό εισόδημα είναι π.χ. και οι τόκοι από καταθέσεις 0,01 ευρώ).
2. Ποια είναι η καταληκτική ημερομηνία υποβολής φορολογικής δήλωσης των «Φ.Κ. Εξωτερικού»;
Ισχύουν οι ημερομηνίες που προβλέπονται, για όλες τις περιπτώσεις των φορολογικών κατοίκων Ελλάδας, πλην της πρώτης δήλωσης από την ημερομηνία μεταφοράς της φορολογικής τους κατοικίας (που η καταληκτική ημερομηνία είναι η 31 Δεκεμβρίου του έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης).
3. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» φορολογούνται στην Ελλάδα για το παγκόσμιο εισόδημά τους;
Όχι, οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού φορολογούνται στην Ελλάδα ΜΟΝΟ για τα εισοδήματα που αποκτούν στην Ελλάδα.
4. Οι κωδικοί 319-320 της φορολογικής δήλωσης (Ε1) συμπληρώνονται από τους «Φ.Κ. Εξωτερικού»;
Οι εν λόγω κωδικοί της φορολογικής δήλωσης (Ε1), προσυμπληρώνονται από το σύστημα του μητρώου του Taxis και με βάση τα στοιχεία που διαθέτει.
5. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» για τα εισοδήματα από ελληνικές συντάξεις που λαμβάνουν, ποιους κωδικούς στην φορολογική δήλωση (Ε1) συμπληρώνουν;
Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» πρέπει να ελέγχουν την Σ.Α.Δ.Φ.Ε. (εφόσον υπάρχει μεταξύ των χωρών) και συγκεκριμένα να εξετάζουν:
Α. αν η σύνταξη φορολογείται και στα δύο κράτη.
Β. αν η σύνταξη φορολογείται μόνο στο κράτος της κατοικίας ή μόνο στο άλλο κράτος.
6. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» που λαμβάνουν σύνταξη στην Ελλάδα, έχουν αφορολόγητο;
Οι φορολογικοί κάτοικοι εξωτερικού δεν δικαιούνται τις μειώσεις φόρου στην Ελλάδα για το εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις, εκτός εάν διατηρούν τη φορολογική τους κατοικία σε άλλο κράτος - μέλος της Ε.Ε. ή του Ε.Ο.Χ. και
α) τουλάχιστον το ενενήντα τοις εκατό (90%) του παγκόσμιου εισοδήματος τους αποκτάται στην Ελλάδα ή
β) αποδεικνύουν ότι το φορολογητέο εισόδημα τους είναι τόσο χαμηλό ώστε θα δικαιούνταν της μείωσης του φόρου δυνάμει της φορολογικής νομοθεσίας του κράτους της κατοικίας τους.
7. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» μπορούν να δηλώσουν ΚΥΡΙΑ κατοικία στην φορολογική τους δήλωση (Ε1);
Όχι δεν νοείται οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» να δηλώνουν κύρια κατοικία στην ελληνική τους φορολογική δήλωση.
8. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» μπορούν να φιλοξενήσουν άλλους φορολογούμενους;
Από την στιγμή που δεν μπορούν να δηλώσουν κύρια κατοικία στην ελληνική τους φορολογική δήλωση (Ε1) δεν μπορούν να φιλοξενήσουν άλλους φορολογούμενους. Μπορούν βέβαια να παραχωρήσουν δωρεάν (υποβάλλοντας έντυπο Ε2) σε άλλους φορολογούμενους την κύρια κατοικίας τους, με τους κανόνες που ισχύουν.
9. Όταν ο υπόχρεος της φορολογικής δήλωσης είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού και η σύζυγος φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, πως δηλώνεται στην δήλωση (Πιν. 5 του Ε1) η κατοικία που ανήκει 100% στον υπόχρεο;
Ο υπόχρεος φορολογικός κάτοικος εξωτερικού υποβάλλει το έντυπο Ε2 και δωρεάν παραχωρεί την κατοικία του στην σύζυγό του, που αυτή με την σειρά της, την δηλώνει στον πίνακα 5 του εντύπου Ε1.
10. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» έχουν τεκμήρια διαβίωσης;
Δεν εφαρμόζονται οι αντικειμενικές δαπάνες και υπηρεσίες του άρθρου 31 (π.χ. τεκμήριο για δευτερεύουσα κατοικία ή για αυτοκίνητο ή η ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη, κ.λπ.) προκειμένου για φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην αλλοδαπή (ανεξάρτητα από το αν έχουν ή δεν έχουν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα) και
Δεν εφαρμόζονται οι δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων του άρθρου 32 (π.χ. δαπάνη αγοράς ακινήτου, αυτοκινήτου, σκάφους, απόσβεση δανείων, κ.λπ.), προκειμένου για φυσικά πρόσωπα που έχουν τη φορολογική τους κατοικία στην αλλοδαπή εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα. Στην περίπτωση που ο κάτοικος εξωτερικού αποκτά πραγματικό εισόδημα (ανεξαρτήτως κατηγορίας εισοδήματος) στην Ελλάδα, εμπίπτει στην εφαρμογή των τεκμηρίων του άρθρου 32.
(πραγματικό εισόδημα είναι π.χ. και οι τόκοι από καταθέσεις 0,01 ευρώ).
11. Πώς μπορούν οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» να καλύψουν τεκμήρια του άρθρου 32;
Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» μπορούν να καλύψουν τεκμήρια με τα τρέχοντα εισοδήματα που αποκτούν στην Ελλάδα, με ανάλωση προηγούμενων ετών από τις φορολογικές τους δηλώσεις στην Ελλάδα και με εισαγωγή συναλλάγματος ή εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων μέσω τράπεζας (από την χώρα του εξωτερικού προς την Ελλάδα).
Να σημειώσουμε πως εισαγωγή χρηματικών κεφαλαίων με «φυσική μεταφορά», δεν αναγνωρίζονται για κάλυψη τεκμηρίων και ακόμη για να ληφθούν υπόψη τα χρηματικά ποσά που εισάγονται στην Ελλάδα, θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη φορολογική δήλωση (Ε1-κωδ.781).
12. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» πληρώνουν ειδική εισφορά αλληλεγγύης;
Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» υπόκεινται σε καταβολή της Ειδικής Έκτακτης Εισφοράς Αλληλεγγύης, ΜΟΝΟ για τα εισοδήματα που αποκτούν στην Ελλάδα (και εφόσον η Ελλάδα έχει δικαίωμα φορολόγησης των εισοδημάτων αυτών, βάσει Σ.Α.Δ.Φ.Ε.)..
Να σημειώσουμε ότι σύμφωνα με Ε.2009/11-1-2019 έγγραφο Α.Α.Δ.Ε. στο εισόδημα ημεδαπής προέλευσης που αποκτάται από «Φ.Κ. Εξωτερικού» και για το οποίο η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα φορολόγησης, βάσει της ισχύουσας ΣΑΔΦΕ, δεν επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» που βρίσκονται σε χώρες που δεν έχουν Σ.Α.Δ.Φ.Ε. με την Ελλάδα, υπόκεινται σε καταβολή της Ειδικής Έκτακτης Εισφοράς Αλληλεγγύης, ΜΟΝΟ για τα εισοδήματα που αποκτούν στην Ελλάδα
13. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» πληρώνουν φόρο πολυτελούς διαβίωσης;
Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα, ΔΕΝ λαμβάνονται υπόψη για αυτούς οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και επομένως ΔΕΝ επιβάλλεται σε αυτούς φόρος πολυτελούς διαβίωσης.
14. Όταν (σε κοινή δήλωση) ο ένας από τους δύο συζύγους είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού και ο άλλος φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, πως αναγράφονται τα ανήλικα ή σπουδάζοντα τέκνα στον πίνακα 8 του εντύπου Ε1;
Τα τέκνα εφόσον κατοικούν στη Ελλάδα, αναγράφονται στον πίνακα 8 της φορολογικής δήλωσης (Ε1) και επιβαρύνουν τον γονέα που είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.
15. Στην επιβεβαίωση στοιχείων κατά την διαδικασία ηλεκτρονικής υποβολής φορολογικής δήλωσης (Ε1) των «Φ.Κ.Εξωτερικού» σε τι ενέργειες προβαίνουν εφόσον η χώρα που εμφανίζεται είναι άλλη από αυτήν που κατοικούν ή είναι κενό χωρίς χώρα;
Πρέπει να επισκεφθούν το τμήμα μητρώου της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. τους, ώστε να συμπληρώσουν την σωστή φορολογική τους κατοικία (καταθέτοντας βέβαια τα προβλεπόμενα δικαιολογητικά).
16. Όταν οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» αλλάζουν χώρα στο εξωτερικό, σε ποιες ενέργειες πρέπει να προβούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. τους;
Πρέπει να υποβάλλουν στο τμήμα μητρώου, της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. τους, το πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας της νέας χώρας που έχουν πάει, έτσι ώστε να ενημερωθεί το ηλεκτρονικό σύστημα με την σωστή χώρα.
17. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» πρέπει να προσκομίζουν στη αρμόδια Δ.Ο.Υ. τους, κάθε έτος πιστοποιητικό φορολογικής κατοικίας ή άλλα δικαιολογητικά, από την χώρα που κατοικούν;
Όχι δεν χρειάζεται. Η υποχρέωση αυτή έχει καταργηθεί.
18. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» μπορούν να αγοράσουν πρώτη κατοικία στην Ελλάδα με φοροαπαλλαγή;
Μέχρι και το 2011 η φοροαπαλλαγή για αγορά πρώτης κατοικίας ίσχυε μόνο για αλλοδαπούς και κάτοικους της Ε.Ε. που ήδη κατοικούσαν μόνιμα στην Ελλάδα.
Μετά από σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που εφαρμόστηκε άμεσα με το ν.3943/2011 (άρθρο 23, παρ.4-5) η απαλλαγή παρέχεται πλέον και σε όσους προτίθενται να εγκατασταθούν στη χώρα το αργότερο εντός δύο ετών από την αγορά.
Αν ο αγοραστής δεν εγκατασταθεί στην Ελλάδα εντός προθεσμίας δύο ετών από την αγορά, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση το αργότερο εντός προθεσμίας έξι μηνών από τη συμπλήρωση της διετίας και να καταβάλει το φόρο, κατά τα οριζόμενα στο προηγούμενο εδάφιο. Για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται υπόψη η αξία του ακινήτου κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης.
19. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» πρέπει να δηλώσουν τα εισοδήματα που αποκτούν στην Ελλάδα, στην φορολογική τους δήλωση που κάνουν στην χώρα του εξωτερικού που κατοικούν (παγκόσμιο εισόδημα);
Βέβαια και πρέπει να δηλώσουν το παγκόσμιο εισόδημα τους, στην χώρα που είναι φορολογικοί κάτοικοι. Σε κάθε περίπτωση και πάντα με την μελέτη των Σ.Α.Δ.Φ.Ε. αφαιρούνται τυχόν φόροι που έχουν πληρωθεί στην Ελλάδα.
20. Οι «Φ.Κ. Εξωτερικού» έχουν υποχρέωση να δηλώσουν στην περιουσιακή τους κατάσταση (Ε9) στην Ελλάδα, ακίνητα που κατέχουν στο εξωτερικό;
Όχι, στην ελληνική περιουσιακή κατάσταση (Ε9) πρέπει να δηλώσουν μόνο τα ακίνητα που έχουν στην ελληνική επικράτεια.