Η στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει διαταράξει σε σημαντικό βαθμό τις παγκόσμιες αγορές αγροδιατροφικών προϊόντων. Το γεγονός αυτό έχει δημιουργήσει μεγαλύτερη αβεβαιότητα όσον αφορά στη μελλοντική διαθεσιμότητα σιτηρών και ελαιούχων σπόρων και έχει επιφέρει πρόσθετη αστάθεια στις ήδη τεταμένες αγορές.
Όπως επισημαίνεται στην εαρινή έκθεση της Κομισιόν, η ΕΕ είναι, σε μεγάλο βαθμό, αυτάρκης όσον αφορά στα τρόφιμα, με τεράστιο εμπορικό πλεόνασμα στον αγροδιατροφικό τομέα, ενώ η ενιαία αγορά της ΕΕ αναμένεται να απορροφήσει τους κραδασμούς.
Μέτρα για αύξηση των εκτάσεων
Τα προτεινόμενα μέτρα για την αύξηση της παραγωγής αροτραίων καλλιεργειών της ΕΕ θα επιτρέψουν στους γεωργούς να αυξήσουν την έκταση σποράς αραβοσίτου, ηλίανθου και πρωτεϊνούχων καλλιεργειών.
Κατά συνέπεια, εκτιμάται ότι η συγκομιδή της ΕΕ το 2022 μπορεί να είναι πολύ καλή για τα σιτηρά και τους ελαιούχους σπόρους, υπό την προϋπόθεση ότι θα επικρατήσουν κανονικές καιρικές συνθήκες. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες ανησυχίες σχετικά με τις πληθωριστικές τάσεις και τις υψηλές τιμές σχεδόν σε όλα τα προϊόντα.
Πιο αναλυτικά η εικόνα ανά προϊόν έχει ως εξής:
Σιτηρά
Η παραγωγή σιτηρών στην ΕΕ προβλέπεται να φθάσει τους 297,7 εκατομμύρια τόνους, σε ό,τι αφορά τη συγκομιδή του 2022. Σε συνδυασμό με τη μειωμένη ζήτηση για ζωοτροφές λόγω της χαμηλότερης παραγωγής χοιρινού κρέατος και της μειωμένης χρήσης σιτηρών για βιοκαύσιμα, αυτό θα μπορούσε να συμβάλει στην άμβλυνση των επιπτώσεων που μπορεί να έχει στις παγκόσμιες αγορές η αναμενόμενη έλλειψη εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία.
Οι εξαγωγές σιτηρών της ΕΕ αναμένεται να αυξηθούν κατά 14% τη φετινή περίοδο εμπορίας (μέχρι το τέλος Ιουνίου), κυρίως λόγω πρόσθετων 5,6 εκατομμυρίων τόνων μαλακού σίτου σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Αυτό μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω μετά τη θερινή συγκομιδή του 2022, με τις καθαρές εξαγωγές σιτηρών της ΕΕ να μπορούν να αυξηθούν κατά σχεδόν 40% σε 41,4 εκατομμύρια τόνους από τον Ιούλιο του 2022 έως τον Ιούνιο του 2023 (περίοδος εμπορίας 2022/23).
Ελαιούχοι σπόροι
Οι τιμές των ελαιούχων σπόρων έχουν εκτοξευθεί από την αρχή της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, με τις τιμές της ελαιοκράμβης και των ηλιόσπορων να φτάνουν τα 1.000 ευρώ/τόνο, καθώς οι δύο εμπλεκόμενες στον πόλεμο χώρες έχουν μερίδιο άνω του 50% στην παγκόσμια παραγωγή ηλίανθου και το 75-80% του εμπορίου ηλιελαίου.
Η παραγωγή ελαιούχων σπόρων ωστόσο δεν προκαλεί ανησυχία, καθώς εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 6,5%, σε 30,2 εκατομμύρια τόνους, αυτή την περίοδο εμπορίας και σε 32,2 εκατομμύρια τόνους την επόμενη περίοδο εμπορίας, περιλαμβάνοντας 11,2 εκατομμύρια τόνους ηλιόσπορους.
Ζάχαρη
Η απότομη ανάκαμψη της παραγωγής ζαχαρότευτλων στη Γαλλία σημαίνει ότι η παραγωγή ζάχαρης στην ΕΕ αναμένεται να αυξηθεί κατά 14% για το 2021/2022, σε 16,6 εκατομμύρια τόνους. Αναμένεται αύξηση της κατανάλωσης, αλλά τα αποθέματα εξακολουθούν να βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα.
Ελαιόλαδο
Η παραγωγή ελαιολάδου θα μπορούσε να φτάσει τους 2,3 εκατομμύρια τόνους το 2021/22, σημειώνοντας αύξηση 10% σε ετήσια βάση.
Η αύξηση του κόστος εισροών, συσκευασίας και μεταφοράς, σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη ζήτηση για ελαιόλαδο που θα αντικαταστήσει άλλα φυτικά έλαια που, επί του παρόντος, εμφανίζουν εκρηκτικές αυξήσεις τιμών, αναμένεται να διατηρήσει σε υψηλά επίπεδα τις τιμές του ελαιολάδου.
Η χρήση του, αντί άλλων φυτικών ελαίων, θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης κατά 7%, ωστόσο η αύξηση των τιμών είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά τις εξαγωγές της ΕΕ, με μείωση 3% σε ετήσιο επίπεδο.
Κρασί
Η κατανάλωση οίνου, η οποία επηρεάστηκε από τα μέτρα Covid-19, εκτιμάται ότι θα ανακάμψει την περίοδο 2021/2022, με αύξηση 5% σε ετήσια βάση, στα 22,7 λίτρα κατά κεφαλήν. Η συνολική παραγωγή οίνου στην ΕΕ θα παραμείνει στα επίπεδα των 155 εκατ. εκατόλιτρων. Παράλληλα, λόγω της ισχυρής ζήτησης στις ΗΠΑ, οι εξαγωγές των ευρωπαϊκών κρασιών αναμένεται να αυξηθούν κατά 6% την περίοδο 2021/2022, φθάνοντας σε ιστορικά υψηλά επίπεδα (34 εκατ. εκατόλιτρα).
Μήλα
Η παραγωγή των μήλων παραμένει υψηλή, κοντά στους 12 εκατομμύρια τόνους (+2%). Η μείωση των εξαγωγών φρέσκων μήλων, σε συνδυασμό με τα υψηλά αποθέματα, έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση του μεριδίου των μήλων που προορίζονται για μεταποίηση. Ενώ η πανδημία είχε προκαλέσει θετικό αποτέλεσμα στην κατανάλωση, αυτό έχει, πλέον, ξεθωριάσει, οδηγώντας σε χαμηλότερη κατά κεφαλήν κατανάλωση (12,1 κιλά).
Πορτοκάλια
Η παραγωγή πορτοκαλιών για μεταποίηση αναμένεται να αυξηθεί κατακόρυφα, σημειώνοντας αύξηση 30%. Εν τω μεταξύ, η παραγωγή φρέσκων πορτοκαλιών παραμένει αμετάβλητη. Η συνολική παραγωγή πορτοκαλιών αναμένεται να αυξηθεί κατά 4,4% σε 6,6 εκατομμύρια τόνους. Οι εισαγωγές και οι εξαγωγές επεξεργασμένων πορτοκαλιών στην ΕΕ έφθασαν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, ενώ η κατά κεφαλήν κατανάλωση φρέσκων πορτοκαλιών αναμένεται επίσης, να μειωθεί (στα 12,9 κιλά).
Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα
Η εποχική τάση, που παρατηρείται συνήθως στην τιμή του νωπού γάλακτος της ΕΕ, δεν συνέβη το 2021, με την τιμή αντίθετα να αυξάνεται καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Παρά το γεγονός αυτό, οι παραδόσεις γάλακτος μειώθηκαν κατά 0,4%, για πρώτη φορά από το 2009. Το αυξανόμενο κόστος επιβράδυνε την αύξηση της απόδοσης γάλακτος και συνέβαλε σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση των ζώων για γαλακτοπαραγωγή κατά 1,5%.
Ο αυξανόμενος πληθωρισμός και το κόστος των εισροών είναι επίσης, πιθανό να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στις τιμές των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Ενώ η κατανάλωση τυριού και βουτύρου μπορεί να αυξηθεί ελαφρώς, η χρήση σκόνης γάλακτος στη μεταποίηση αναμένεται να μειωθεί.
Βόειο κρέας
Η παραγωγή βοείου κρέατος αναμένεται να μειωθεί το 2022 σε ποσοστό 0,9%, παρά τις υψηλές τιμές. Αυτό οφείλεται κυρίως στις διαρθρωτικές προσαρμογές στον τομέα του βοείου κρέατος και των γαλακτοκομικών προϊόντων. Οι εξαγωγές αναμένεται να αυξηθούν ελαφρώς, λόγω των εμπορικών συμφωνιών που συνήφθησαν πρόσφατα, αλλά περιορίζονται από την περιορισμένη εγχώρια προσφορά και τις εμπορικές τριβές με το Ηνωμένο Βασίλειο. Αναφορικά με την κατά κεφαλήν κατανάλωση μοσχαρίσιου κρέας, αυτή μειώθηκε πέρυσι οριακά (-0,3%) στα 10,3 κιλά, ενώ και για το 2022 αναμένεται νέα πτώση κατά 0,9% λόγω των υψηλότερων τιμών.
Χοιρινό
Το υψηλό κόστος και οι διαρκείς επιπτώσεις της αφρικανικής πανώλης των χοίρων (ASF) σημαίνουν ότι η παραγωγή χοιρινού κρέατος αναμένεται να μειωθεί το 2022 (κατά 3%), παρά την έντονη αύξηση των τιμών τις τελευταίες εβδομάδες. Οι εξαγωγές είναι επίσης, πιθανό να μειωθούν λόγω της ASF, παρά την ανάκαμψη των εξαγωγών στο Ηνωμένο Βασίλειο και τα βελτιωμένα μερίδια αγοράς σε ορισμένους άλλους προορισμούς. Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση, μετά την αύξηση που σημειώθηκε πέρυσι κατά 2,9%, η μειωμένη διαθεσιμότητα εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε πτώση φέτος, σε ποσοστό 3,1%.
Πουλερικά
Η παραγωγή πουλερικών αναμένεται να αυξηθεί ελαφρά το 2022 (κατά 0,5%), με τη γρίπη των πτηνών (ΓΠ) να εξακολουθεί να λειτουργεί ως κύριος περιοριστικός παράγοντας. Οι υψηλές τιμές έχουν αντισταθμίσει το υψηλό κόστος μέχρι στιγμής. Παρά τους εμπορικούς περιορισμούς, που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη και τη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, οι εξαγωγές αναμένεται να συνεχίσουν να ανακάμπτουν. Πρόσθετες εισαγωγές από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Βραζιλία, την Ταϊλάνδη και την Κίνα ενδέχεται να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές από την Ουκρανία.
Τέλος, σχετικά με την κατανάλωση, μετά από πτώση 1,3%, που σημειώθηκε πέρυσι, φέτος εκτιμάται ότι θα επανέλθει στα επίπεδα του 2022.
Αιγοπρόβειο κρέας
Ένα ιστορικά χαμηλό «κοπάδι» αιγοπροβάτων στην ΕΕ αναμένεται να οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής κατά 2% το 2022. Το εμπόριο θα παραμείνει σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, γεγονός που είναι πιθανό να οδηγήσει σε διαρκείς υψηλές εγχώριες τιμές. Οι εμπορικές τριβές με το Ηνωμένο Βασίλειο συνεχίζουν να προκαλούν αβεβαιότητα, τόσο για τις εισαγωγές, όσο και για τις εξαγωγές.
Σε επίπεδο κατά κεφαλήν κατανάλωσης του αιγοπρόβειου κρέατος στην ΕΕ, αναμένεται πτώση της τάξης του 1,8% για τη φετινή χρονιά.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
