Σε σκηνικό απόλυτης αβεβαιότητας κινείται η ελληνική οικονομία, με τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία και τις τιμές στην ενέργεια να αποτελούν τους δύο καθοριστικούς παράγοντες που θα κρίνουν το ύψος της ζημιάς που προκαλείται σε όλους τους μακροοικονομικούς δείκτες.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η ενεργειακή κρίση ανέτρεψαν όλες τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, ενώ εξάντλησαν όλο τον δημοσιονομικό χώρο που είχε η κυβέρνηση για να στηρίξει νοικοκυριά και επιχειρήσεις απέναντι στην απόλυτη καταιγίδα που ναρκοθετεί την πορεία της οικονομίας.
Δημοσιονομικές εφεδρείες
Αυτή η πίεση άλλωστε οδηγεί το οικονομικό επιτελείο την προσεχή εβδομάδα στην κατάθεση συμπληρωματικού προϋπολογισμού ύψους 2 δισ. ευρώ από το «μαξιλάρι» των διαθεσίμων που ανέρχονται σε 40 δισ. ευρώ, ώστε να χρηματοδοτηθούν οι αυξημένες δαπάνες για τα μέτρα που έλαβε ή ετοιμάζεται να λάβει η κυβέρνηση.
Είναι σαφές ότι σε συνθήκες τέτοιας μεταβλητότητας θα πρέπει να υπάρχουν δημοσιονομικές εφεδρείες για την αντιμετώπιση των έξτρα αναγκών, καθώς έχει συμπληρωθεί μόλις το πρώτο τρίμηνο της χρονιάς και τα δύσκολα είναι μπροστά.
Οπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, ένα μέρος των 2 δισ. ευρώ θα καλύψει τη δαπάνη για μέτρα που έχουν ήδη εξαγγελθεί, όπως το επίδομα των 200 ευρώ σε ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, θα τροφοδοτήσει την παράταση του προγράμματος Συν-Εργασία για ακόμη δύο μήνες, ήτοι για τον Απρίλιο και για τον Μάιο, ενώ θα διατεθούν και για άλλα μέτρα που θα ληφθούν το επόμενο διάστημα, όπως αυτά για τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα.
Νέο πακέτο μέτρων
Η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα νέο πακέτο μέτρων για τη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας, αλλά και της αποσυμπίεσης των εγχώριων παραγωγών και κτηνοτρόφων από τις έντονες πληθωριστικές πιέσεις.
Για τις καλλιέργειες, εξετάζεται η κάρτα αγρότη που θα χρησιμοποιηθεί κυρίως για αγορά λιπασμάτων έναντι συγκεκριμένου ποσού, χωρίς συμψηφισμό, με πιθανές φορολογικές ή ασφαλιστικές υποχρεώσεις.
Στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι και η διατήρηση μέχρι το τέλος του 2022 του μειωμένου ΦΠΑ στην εστίαση, τον τουρισμό και τις μεταφορές, με κόστος 250 εκατ. ευρώ.
Επιδότηση πετρελαίου και τον Μάιο
Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσό που αγγίζει τα 400 εκατομμύρια ευρώ θα διατεθεί για τις αυξημένες δαπάνες του δημοσίου τομέα και του στρατού σε καύσιμα, ενώ εξετάζεται και η επέκταση της επιδότησης του πετρελαίου κίνησης και για τον μήνα Μάιο.
Όσον αφορά τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ σε συγκεκριμένα προϊόντα πρώτης ανάγκης, η απόφαση -που έχει μεγάλο κόστος- θα εξαρτηθεί από τον δημοσιονομικό χώρο ο οποίος θα υπάρξει, από την πορεία του πολέμου αλλά και από τα στοιχεία που θα προκύψουν από την Έρευνα Οικογενειακού Προϋπολογισμού της ΕΛΣΤΑΤ.
Στις σημερινές δυσμενείς συνθήκες, όλοι οι δημοσιονομικοί στόχοι καθίστανται εξαιρετικά εύθραυστοι, καθώς όσο συνεχίζεται ο πόλεμος αλλά και η πρωτοφανής ενεργειακή κρίση τόσο η κυβέρνηση θα υποχρεώνεται να παρεμβαίνει με μέτρα ενισχύσεων των εισοδημάτων, που οδηγούν σε διεύρυνση του ελλείμματος αλλά και αύξηση του δημοσίου χρέους.
Κόβει ταχύτητα το ΑΕΠ
Με όλες τις προβλέψεις να είναι παρακινδυνευμένες, το υπουργείο Οικονομικών οδηγείται σε αναθεώρηση των προβλέψεων για έλλειμμα, ανάπτυξη και πληθωρισμό, όπως θα αποτυπώνεται στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα που θα αποσταλεί στα τέλη Απριλίου στις Βρυξέλλες.
Το ΑΕΠ θα κόψει ταχύτητα χάνοντας τουλάχιστον μία ποσοστιαία μονάδα σύμφωνα με τις πιο μετριοπαθείς εκτιμήσεις, ενώ οι προβλέψεις αναφέρουν ότι οι απώλειες είναι πιθανό να διευρυνθούν έως και τις δυόμισι μονάδες.
Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη, η μίνιμουμ ζημιά στην ανάπτυξη από τη ρωσική εισβολή θα είναι μία ποσοστιαία μονάδα, ενώ το μέγιστο της επίπτωσης δεν μπορεί ακόμα να προβλεφθεί.
Σε κάθε περίπτωση, όπως είπε ο κ. Σκυλακάκης, «το καλό σενάριο είναι να υπάρξει σοβαρή αποκλιμάκωση μέχρι αρχές Μαΐου. Το κακό, να συμβεί πολύμηνη παράταση του πολέμου και της αβεβαιότητας».
Πληθωρισμός στο 6%
Πέραν της επιβράδυνσης στο ΑΕΠ, η μεγαλύτερη ανησυχία αφορά στο πρωτογενές έλλειμμα που, σύμφωνα με τα αρμόδια στελέχη, βαίνει συνεχώς αυξανόμενο λόγω των εκρηκτικών ανατιμήσεων στην ενέργεια, που αυξάνουν τη δυναμική των μέτρων.
Το έλλειμμα με τα σημερινά δεδομένα εκτιμάται ότι θα αναθεωρηθεί στο 1,8% από 1,4%, ενώ σε περίπτωση που η κυβέρνηση αυξήσει τις δαπάνες το επόμενο διάστημα για επιπλέον ενίσχυση νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα διευρυνθεί περαιτέρω.
Οσο για τον πληθωρισμό, όλες οι προβλέψεις είναι ανοιχτές. Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα αναθεωρηθεί μόνο ο στόχος που υπήρχε στον προϋπολογισμό (1%), αλλά και οι μεταγενέστερες προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου για μεσοσταθμικό πληθωρισμό 4%.
Oι νέες προβλέψεις του ΥΠΟΙΚ διαμορφώνονται πέριξ του 6%. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι προβλέψεις της Τράπεζας της Ελλάδος αναφέρουν ότι ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο βασικό σενάριο στο 5% κατά μέσο όρο, ενώ στο δυσμενές -που θα υλοποιηθεί στον βαθμό που ο πόλεμος θα διαρκέσει έως και το καλοκαίρι- θα εκτοξευθεί στο 7%.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
