Τα νοικοκυριά της Ευρωζώνης αποταμίευσαν στη διετία 2020-2021 σχεδόν 1 τρισ. ευρώ επιπλέον από ό,τι θα αποταμίευαν αν δεν υπήρχε η πανδημία, εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ποσό-ρεκόρ που αντιστοιχεί περίπου στο 8% του ΑΕΠ της Ευρωζώνης.
Η ανάπτυξη της Ευρωζώνης και ο πληθωρισμός θα αυξάνονταν σημαντικά, αν οι καταναλωτές δαπανούσαν μέρος αυτών των αποταμιεύσεων, σημειώνεται σε ανάρτηση στο blog του ΔΝΤ.
Ακόμη και αν τα νοικοκυριά δαπανούσαν το ένα τρίτο των επιπλέον αποταμιεύσεων σε μία διετία, το ΑΕΠ θα αυξάνονταν κατά 2,5 ποσοστιαίες μονάδες και ο πληθωρισμός κατά 0,75 π.μ. στο τέλος του δεύτερου έτους.
Οι μισές από τις αποταμιεύσεις αυτές είναι σε τραπεζικούς λογαριασμούς, κάτι που σημαίνει ότι κατ’ αρχήν θα μπορούσαν εύκολα να διατεθούν μετά την άρση των περιορισμών για την πανδημία.
Επίσης, οι περισσότερες είναι αναγκαστικές και όχι προληπτικές αποταμιεύσεις, όπως συνήθως συμβαίνει κατά τη διάρκεια υφέσεων, όταν ο κόσμος φοβάται για το μελλοντικό εισόδημά του.
Τέσσερις λόγοι που δεν θα μειωθούν γρήγορα οι αποταμιεύσεις
Παρά ταύτα, σημειώνουν στελέχη του ΔΝΤ, υπάρχουν τέσσερις λόγοι που οι αποταμιεύσεις είναι πιθανόν να μην πέσουν γρήγορα στην πραγματική οικονομία.
- Πρώτον, δεν είναι εύκολο να αναπληρωθούν οι δαπάνες που δεν έκαναν τα νοικοκυριά στη διάρκεια της πανδημίας. Σχεδόν το 80% της μείωσης των δαπανών το 2020 αφορούσε τους κλάδους του τουρισμού και των μεταφορών. Είναι απίθανό οι καταναλωτές να αναπληρώσουν ποτέ τις αεροπορικές πτήσεις ή τις διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία και γεύματα σε εστιατόρια που δεν έκαναν την περασμένη διετία.
- Δεύτερον, οι πλεονάζουσες αποταμιεύσεις αντιστοιχούν κυρίως σε νοικοκυριά με υψηλά εισοδήματα. Οι μεγαλοεισοδηματίες αποταμιεύουν κατά κανόνα μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός και συνεπώς είναι λιγότερο πιθανό να αναλώσουν τις αποταμιεύσεις τους.
- Τρίτον, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα σημαίνουν ότι πολλοί μπορεί να δυσκολευθούν να αυξήσουν τις δαπάνες τους, ακόμη και αν το ήθελαν. Οι μεγάλοι χρόνοι παράδοσης και οι υψηλότερες τιμές καθιστούν για τους καταναλωτές πιο δύσκολη την υποκατάσταση των δαπανών που θα έκαναν αρχικά για υπηρεσίες με αυξημένες δαπάνες για προϊόντα.
- Και, τέταρτον, η εξάπλωση της μετάλλαξης Ομικρον σημαίνει ότι οι Ευρωπαίοι μπορεί να αναγκασθούν να αποταμιεύουν για λίγο μεγαλύτερο διάστημα.