Η εκτίναξη των ναύλων στις θαλάσσιες μεταφορές εμπορευμάτων το 2021 οδήγησε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, σε κέρδη – ρεκόρ ύψους 150 δισ. δολαρίων για τις ναυτιλιακές εταιρείες. Κέρδη που είναι εννεαπλάσια σε σχέση με το 2020 και ήρθαν μετά από μία δύσκολη δεκαετία.
Παράλληλα, όμως, τα υψηλά ναύλα συμβάλλουν στην αύξηση του πληθωρισμού και φέρνουν σε δύσκολη θέση τις μικρότερες επιχειρήσεις, εν μέσω καταγγελιών για υψηλό βαθμό συγκέντρωσης στον κλάδο που διατηρεί τα ναύλα σε πολύ υψηλά επίπεδα, τις οποίες απορρίπτουν οι ναυτιλιακές.
Οι τιμές των ναύλων για τις υπερπόντιες μεταφορές αναμένεται να παραμείνουν υψηλές για μεγάλο διάστημα του 2022, εξασφαλίζοντας πολύ υψηλά κέρδη για τον κλάδο για μία ακόμη χρονιά.
Στην τρέχουσα αγορά, τα ναύλα για τη μεταφορά εμπορευμάτων με ένα τάνκερ 40 ποδιών από την Ασία στις ΗΠΑ ξεπέρασε πέρυσι τα 20.000 δολάρια έναντι λιγότερο από 2.000 δολάρια πριν από λίγα χρόνια, ενώ κινείτο πρόσφατα κοντά στα 14.000 δολάρια.
Επιπλέον, όμως, οι τιμές εκτιμάται ότι έχουν αυξηθεί στην προθεσμιακή αγορά κατά 200% σε ετήσια βάση, λόγω της περιορισμένης δυναμικότητας πλοίων και του συνωστισμού που παρατηρείται στα λιμάνια.
Προβλήματα για τους μικρούς εισαγωγείς και εξαγωγείς
Οι μεγάλοι πελάτες των ναυτιλιακών εταιρειών, όπως η Walmart ή η ΙΚΕΑ, έχουν τη δύναμη να διαπραγματευθούν καλύτερους όρους με αυτές ή ακόμη και να απορροφήσουν το πρόσθετο κόστος.
Αυτό δεν ισχύει, όμως, για τους μικρότερους εισαγωγείς και εξαγωγείς, ιδιαίτερα σε φτωχές χώρες, οι οποίοι βασίζονται στις ναυτιλιακές εταιρείες για το εμπόριο τους. Αν δεν μπορέσουν να μετακυλίσουν το αυξημένο κόστος και με δεδομένες τις μικρές ταμειακές δυνατότητές τους, θα έχουν προβλήματα.
Αυτή η κατάσταση έχει στρέψει την προσοχή στον βαθμό συγκέντρωσης των ναυτιλιακών εταιρειών και τη νόμιμη ασυλία τους από τους νόμους κατά του ανταγωνισμού.
«Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις επηρεάζονται δυσμενώς», δήλωσε στο Bloomberg ο γενικός διευθυντής μίας ινδικής εταιρείας επεξεργασίας λαχανικών. Μετά την εκτίναξη των ναύλων πέρυσι, η εταιρεία του έχασε πάνω από το 50% των κεφαλαίων της καθώς οι πελάτες της στην Ευρώπη αντέδρασαν στην αύξηση του κόστους. «Εκμεταλλεύονται την απελπισία μας», πρόσθεσε ο ίδιος.
Υπερκέρδη και αύξηση του πληθωρισμού
Η δανέζικη ναυτιλιακή εταιρεία Moller-Maersk, που είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, αναμένει για το 2021 τα κέρδη της να είναι αντίστοιχα ή μεγαλύτερα από τα αποτελέσματα που είχε συνολικά τα προηγούμενα εννιά χρόνια. Η μετοχή της έφθασε σε επίπεδο – ρεκόρ αυτό τον μήνα, όπως και η μετοχή της γερμανικής Hapag-Lloyd AG, που είναι η πέμπτη μεγαλύτερη στον κόσμο.
Οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι η διατήρηση σε υψηλά επίπεδα του μεταφορικού κόστους αυξάνει τον πληθωρισμό και θολώνει την ανάκαμψη. Ο Nicholas Sly, που είναι οικονομολόγος στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα του Κάνσας Σίτι, διαπίστωσε μετά από μελέτη ότι στο παρελθόν μία αύξηση των ναύλων κατά 15% οδηγούσε σε αύξηση του δομικού πληθωρισμού – που δεν περιλαμβάνει τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων – κατά 0,1 της ποσοστιαίας μονάδας μετά από ένα έτος. Όπως σημείωσε, τα ναύλα αποτελούν σήμερα μία μόνιμη και όχι προσωρινή πρόκληση.
Καταγγελίες των ναυλωτών
Οι εταιρείες που ναυλώνουν τα πλοία έχουν ζητήσει την παρέμβαση των ρυθμιστικών Αρχών στις υπερπόντιες ναυτιλιακές εταιρείες. Η τελευταία έκκληση ήρθε από τη Βρετανική Ενωση Διεθνών Μεταφορών, η οποία κάλεσε τη βρετανική κυβέρνηση να κάνει έρευνα για «στρέβλωση των συνθηκών της αγοράς» στον κλάδο των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών.
Η Βρετανική Ενωση ανέφερε ότι η συγκέντρωση έχει αυξηθεί την τελευταία 10ετία, σημειώνοντας ότι μόλις 10 εταιρείες στην Ασία και την Ευρώπη - με επικεφαλής την Maersk, τη γαλλική CMA και την κινεζική Cosco, ελέγχουν σχεδόν το 85% της δυναμικότητας μεταφοράς εμπορευμάτων. Πριν από 25 χρόνια, οι 20 μεγαλύτερες εταιρείες έλεγχαν περίπου το 50% της παγκόσμιας δυναμικότητας.
Οι εννέα από τις 10 μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν συμμαχίες, συντονίζοντας τα δρομολόγια και διαμοιράζονται τη δυναμικότητα τους σε πλοία. Εν τω μεταξύ, οι ναυτιλιακές δεν υπάγονται εδώ και πολύ καιρό στους αντιμονοπωλιακούς νόμους των μεγαλύτερων οικονομιών, όπως της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ.
Το καλοκαίρι, ένας εισαγωγέας ειδών διακόσμησης με έδρα την Πενσιλβάνια υπέβαλε αγωγή κατά της MSC και της Cosco στην αρμόδια αμερικανική Αρχή, υποστηρίζοντας ότι «λειτουργούσαν εναρμονισμένα για να εκμεταλλευθούν την αποδιάρθρωση που προκάλεσε η Covid-19 για την επίτευξη κέρδους εις βάρος των Αμερικανών καταναλωτών».
«Η αγορά αυτή δεν λειτουργεί προς όφελος όλων», δήλωσε ο διευθυντής του Παγκόσμιου Φόρουμ Ναυλωτών, το οποίο εκπροσωπεί τους εισαγωγείς, τους εξαγωγείς και τους ιδιοκτήτες των εμπορευμάτων, προσθέτοντας: «Πιστεύουμε ότι η αγορά αυτή χρειάζεται κάποια διερεύνηση για να διασφαλιστεί ότι οι πελάτες δεν πέφτουν θύματα κατάχρησης».
Ναυτιλιακές: Οι ανισορροπίες της πανδημίας ευθύνονται για τα υψηλά ναύλα
Από την πλευρά τους, οι ναυτιλιακές εταιρείες επιμένουν ότι οι υψηλές τιμές των ναύλων είναι αποτέλεσμα των ανισορροπιών που προκάλεσε η πανδημία στην προσφορά και της ζήτηση, οι οποίες φυσικά θα εξαλειφθούν.
Ο John Butler, διευθύνων σύμβουλος του Παγκόσμιου Ναυτιλιακού Συμβουλίου που εκπροσωπεί τις ναυτιλιακές εταιρείες, υπεραμύνθηκε των συμμαχιών, χαρακτηρίζοντάς τις ρυθμίσεις που κάνουν πιο αποδοτική συνολικά τη λειτουργία του συστήματος. Το Συμβούλιο τονίζει την ισχυρότερη απ’ ό,τι συνήθως καταναλωτική ζήτηση στις ΗΠΑ, ενώ ο Butler επιρρίπτει στα προβλήματα που υπάρχουν χερσαίες μεταφορές την ευθύνη για πολλές από τις σημερινές διαταραχές.
«Πριν από την πανδημία, η κατάσταση που είχαμε στο μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας 20ετίας ήταν μία μεγάλη δυναμικότητα, πραγματικά χαμηλά ναύλα και πολλές υπηρεσίες. Δεν υπάρχει κάτι στο κλάδο, ως διαρθρωτικό ζήτημα, που να έχει αλλάξει από τότε», είπε.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
