H ενίσχυση των επιχειρήσεων αλλά και των ευάλωτων νοικοκυριών από το κύμα της ενεργειακής ακρίβειας τίθεται στο μικροσκόπιο των ελληνικών Αρχών, στο πλαίσιο των προτάσεων της ΕΕ για την αντιμετώπιση των απότομων αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας.
Οι ιλιγγιώδεις επιβαρύνσεις στην ενέργεια δείχνουν ότι τα 500 εκατ. ευρώ που θα διαθέσει η κυβέρνηση είναι μόνο η αρχή, καθώς δεν επαρκούν για να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες των νοικοκυριών.
Στην κυβέρνηση «σκανάρουν» μία προς μία τις ευρωπαϊκές προτάσεις, αξιολογώντας ποιες από αυτές θα μπορούσαν να υιοθετηθούν το επόμενο διάστημα, μετριάζοντας τον αντίκτυπο της ανόδου των τιμών για τους ευάλωτους καταναλωτές αλλά και τις μικρές επιχειρήσεις.
Δεν τίθεται ζήτημα νέας μείωσης φόρων
Oι προτάσεις θα περάσουν από ένα τεστ κοστολόγησης προκειμένου να υπολογιστεί ο δημοσιονομικός αντίκτυπος, ενώ απορρίπτεται κάθε περίπτωση μείωσης ειδικών φόρων κατανάλωσης καθώς αποφέρουν σίγουρα έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό.
►Ενεργειακή κρίση: Τα μέτρα της Κομισιόν για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων
►Χ. Σταϊκούρας: Οι 6 βασικοί στόχοι στο πεδίο της οικονομίας - Ρεαλιστική η επίτευξή τους
Το 2020, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης απέδωσε 457 εκατ. ευρώ, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στην ηλεκτρική ενέργεια 159 εκατ. ευρώ, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο φυσικό αέριο 32 εκατ. ευρώ, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης 1,319 δισ. ευρώ και ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στις βενζίνες 1,9 δισ. ευρώ, με τον ειδικό φόρο στο υγραέριο να αποδίδει 94 εκατ. ευρώ.
Ανοίγει ο δρόμος για επέκταση των μέτρων και το 2022
Η πρωτοβουλία της Κομισιόν για την οριοθέτηση μιας εργαλειοθήκης μέτρων, που θα είναι διαθέσιμα στα κράτη-μέλη με στόχο την αντιμετώπιση του άμεσου αντίκτυπου της ενεργειακής κρίσης και των ξέφρενων αυξήσεων του ενεργειακού κόστους, κατ' αρχήν διευκολύνει τη χρονική επέκταση των μέτρων που έχει ήδη λάβει η ελληνική κυβέρνηση και εντός του 2022.
Υπενθυμίζεται πως το πακέτο που έχει ανακοινώσει το οικονομικό επιτελείο για επιδοτήσεις στο ρεύμα και το φυσικό αέριο εκτείνεται χρονικά μέχρι και τον Δεκέμβριο του 2021. Δεδομένου ότι μέχρι στιγμής καλύπτεται μέχρι και ο Δεκέμβρης, οι λογαριασμοί που θα έρθουν στις αρχές του 2022 θα έχουν ενσωματωμένη την κρατική επιδότηση καθώς θα αφορούν σε κατανάλωση 2021. Ωστόσο, εξαρχής κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο επέκτασης των μέτρων και στην κατανάλωση των πρώτων μηνών του 2022. Όπως αναφέρουν πληροφορίες, μετά τη δημοσίευση του toolkit της Κομισιόν ανοίγει ευκολότερα ο δρόμος για την εφαρμογή των ίδιων μέτρων και εντός του πρώτου τριμήνου του 2022.
Η νέα δέσμη μέτρων
Όπως παρατηρούσαν χθες κυβερνητικά στελέχη, η εργαλειοθήκη της Κομισιόν περιέχει άξονες μέτρων που έχει ήδη ανακοινώσει το οικονομικό επιτελείο, όπως έκτακτες επιδοτήσεις σε καταναλωτές με έσοδα από τον μηχανισμό δικαιωμάτων ρύπων (ETS) της Ε.Ε.
Υπάρχουν ωστόσο άλλα μέτρα που πέφτουν στο τραπέζι πέρα και πάνω από το πακέτο της περασμένης Παρασκευής; «Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα εργαλειοθήκη με μέτρα που έχει σκεφτεί και επεξεργαστεί και η ελληνική κυβέρνηση», σχολίαζαν σχετικά στην «Η» κυβερνητικοί αξιωματούχοι.
Η κυβερνητική προσοχή εστιάζεται κυρίως σε δύο άξονες που σχετίζονται με τα ευάλωτα νοικοκυριά μεν, όπως ανέργους, χαμηλοσυνταξιούχους κ.ά., νοικοκυριά δηλαδή που κινούνται στα όρια της φτώχειας, αλλά και τις επιχειρήσεις.
Ειδικότερα:
1. Στήριξη στις επιχειρήσεις
Η προσοχή εστιάζεται στη δυνατότητα της κυβέρνησης για στήριξη σε βιομηχανίες και επιχειρήσεις, χωρίς όμως να θίγονται οι ευρωπαϊκοί κανόνες ανταγωνισμού περί κρατικών ενισχύσεων. Στην πράξη οι κρατικές ενισχύσεις προς επιχειρήσεις μπορούν να λάβουν διάφορες μορφές. Ενδεικτικά, ενισχύσεις προς επιχειρήσεις είναι οι επιχορηγήσεις, οι πάσης φύσεως επιδοτήσεις, οι εγγυήσεις δανείων, οι φορολογικές απαλλαγές/εκπτώσεις, οι ρυθμίσεις/διαγραφές χρεών, οι εκπτώσεις/μειώσεις ασφαλιστικών εισφορών ενώ θέματα κρατικών ενισχύσεων εγείρονται και στους κρίσιμους τομείς των αποκρατικοποιήσεων, των πωλήσεων περιουσιακών στοιχείων του Δημοσίου αλλά και της αναδιάρθρωσης προβληματικών επιχειρήσεων. Ωστόσο, δεν είναι όλες οι κρατικές ενισχύσεις μη συμβατές με το Ενωσιακό Δίκαιο, καθώς η παρέμβαση του Κράτους κρίνεται πολλές φορές απαραίτητη για την διασφάλιση της ομαλής και αποδοτικής λειτουργίας της οικονομίας, όπως σε αυτή την περίπτωση η στήριξη των επιχειρήσεων από την ενεργειακή ακρίβεια.
Η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας έχει προειδοποιήσει ότι η αύξηση του ενεργειακού κόστους «κινδυνεύει να «κάψει» ή να ψαλιδίσει τα φτερά της ελληνικής βιομηχανίας κατά τη φάση της απογείωσης. «Τα κόστη παραγωγής», σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων «έχουν αυξηθεί ή θα αυξηθούν μεταξύ 20% και 40%, αναλόγως την επιχείρηση, διαπερνώντας όλους τους κλάδους, από τα πλαστικά, τη κλωστοϋφαντουργία μέχρι τα μέταλλα και τα τσιμέντα, πυροδοτώντας κύμα ανατιμήσεων».
2. Στήριξη των ευάλωτων
Η προσοχή επίσης εστιάζεται στην στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών. Πέρα από την έκτακτη οικονομική ενίσχυση (τύπου «μέρισμα») που βρίσκεται στο τραπέζι και εξετάζεται εφόσον υπάρξουν τα περιθώρια να δοθεί κοντά στα Χριστούγεννα, θα υπάρξει ειδική μέριμνα ώστε να μην κόβεται το ρεύμα στα νοικοκυριά χαμηλών εισοδημάτων που δεν μπορούν να πληρώσουν τους αυξημένους λογαριασμούς.
Η Κομισιόν προτείνει στην εργαλειοθήκη της μέτρα για τα ευάλωτα νοικοκυριά όπως:
- η εξουσιοδότηση προσωρινών αναβολών πληρωμών λογαριασμών ή
- η παροχή εγγυήσεων για να αποφευχθούν αποσυνδέσεις από το δίκτυο.
Οι συζητήσεις που διεξάγονται αυτές τις μέρες στα κυβερνητικά κλιμάκια εξετάζουν ακριβώς αυτό: Τα περιθώρια, ανάλογα και με την πορεία της ενεργειακής καταιγίδας, να υπάρξουν ειδικές μέριμνες, διευκολύνσεις και πρόσθετα μέτρα για τους πολύ ευάλωτους, τα νοικοκυριά δηλαδή που κινούνται στα όρια της φτώχειας και θα βρεθούν στο μάτι του κυκλώνα της ενεργειακής κρίσης.
Το υπουργείο Ενέργειας έχει θέσει σε δημόσια διαβούλευση ήδη από τον Αύγουστο το Εθνικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Ενεργειακής Φτώχειας το οποίο έχει ορίζοντα υλοποίησης από φέτος έως το 2030. Προβλέπει μια σειρά από μέτρα για τα ευάλωτα νοικοκυριά στο πλαίσιο της αντιμετώπισης της ενεργειακής φτώχειας. Πληροφορίες αναφέρουν πως δεν αποκλείεται ορισμένα μέτρα, που ήδη προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο Καταπολέμησης της Ενεργειακής Φτώχειας και «κουμπώνουν» με την εργαλειοθήκη της Κομισιόν, να έρθουν νωρίτερα από το αρχικώς προβλεπόμενο, λόγω της ενεργειακής καταιγίδας
Στα μέτρα πολιτικής για την προστασία των καταναλωτών το Εθνικό Σχέδιο Δράσης προβλέπει συγκεκριμένα μέτρα:
Μέτρα για καθυστερήσεις πληρωμών – Απαγόρευση αποσύνδεσης – Διευκολύνσεις πληρωμής
Το συγκεκριμενο πακετο μέτρων προβλέπει τόσο την εφαρμογή των στοχευμένων κανονιστικών και ρυθμιστικών μέτρων, τα οποία είναι ήδη σε ισχύ, όσο και την ενδεχόμενη ενδυνάμωση τους με σκοπό την αποτελεσματικότερη προστασία των πληττόμενων νοικοκυριών από το φαινόμενο της ενεργειακής ένδειας.
Αρχικά δυνατότητα συμμετοχής στο συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής θα έχουν τα πληττόμενα νοικοκυριά, τα οποία βιώνουν ακραίες συνθήκες της ενεργειακής ένδειας.
Ωστόσο, ανάλογα με την εξέλιξη του φαινομένου της ενεργειακής ένδειας θα διερευνηθεί ο καθορισμός ενός χαμηλότερου ορίου απόκλισης, ώστε να προστατευθεί μεγαλύτερος αριθμός πληττόμενων νοικοκυριών.
Τα βασικά μέτρα είναι:
- Πρόβλεψη αυτόματης μετάπτωσης ευάλωτων οικιακών πελατών στο καθεστώς της Καθολικής Υπηρεσίας στην περίπτωση καθυστερήσεων στην αποπληρωμή των λογαριασμών ενέργειας υπό την προϋπόθεση ότι καλύπτουν τα κριτήρια καθορισμού των πληττόμενων νοικοκυριών.
- Καθορισμός ενός ορίου ελάχιστης κατανάλωσης ενεργειακών προϊόντων κάτω από το οποίο απαγορεύεται η αποσύνδεση των πληττόμενων νοικοκυριών.
- Διευκόλυνση αποπληρωμής και υιοθέτηση ενός πιο ευέλικτου και ευνοϊκότερου πλαισίου διακανονισμού των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πληττόμενων νοικοκυριών σε συγκεκριμένες περιπτώσεις (π.χ. δυνατότητα τμηματικής και άτοκης εξόφλησης βάσει ενός ποσοστού της μηνιαίας δαπάνης των πληττόμενων νοικοκυριών). Ενδεικτικά τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι περίοδοι με παρατεταμένη οικονομική ύφεση, περίοδοι με ιδιαίτερα χαμηλές θερμοκρασίες και έντονα καιρικά φαινόμενα οι οποίες θα διαφοροποιούνται ανά κλιματική ζώνη στην ελληνική επικράτεια κ.α.
- Περιορισμός κατανάλωσης ενεργειακών προϊόντων με καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των λογαριασμών ενέργειας μέσω έξυπνων μετρητών.
Λόγω του χαμηλού ρυθμού διείσδυσης έξυπνων μετρητών θα προβλεφθεί η εγκατάσταση προπληρωμένων έξυπνων μετρητών σε πληττόμενα νοικοκυριά
Βελτίωση σχήματος Κοινωνικού Τιμολογίου
Σκοπός του μέτρου είναι η παροχή προνομιακού τιμολογίου προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για την προστασία των πληττόμενων νοικοκυριών από ακραίες και έκτακτες συνθήκες ενεργειακής ένδειας.
Το μέτρο αποσκοπεί στη διατήρηση και στη βελτίωση του σχήματος του κοινωνικού τιμολογίου για την περίπτωση προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας σε πληττόμενα νοικοκυριά από την ενεργειακή ένδεια.
Προβλέπεται η υιοθέτηση προνομιακής τιμής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας για την περίπτωση των πληττόμενων νοικοκυριών, τα οποία βιώνουν ακραίες συνθήκες της ενεργειακής ένδειας.
Η προνομιακή τιμολόγηση θα αφορά την ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας μέχρι την κάλυψη των ελάχιστων συνθηκών θερμικής άνεσης συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των λοιπών χρήσεων των πληττόμενων νοικοκυριών, τα οποία εντάσσονται στο συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής.
Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του συγκεκριμένου μέτρου προβλέπει εφαρμογή σε συγκεκριμένα έτη μέσα στην περίοδο 2021-2030 ανάλογα με τις διαμορφωθείσες ακραίες και έκτακτες συνθήκες.
Διάθεση «ενεργειακής κάρτας» σε πληττόμενα νοικοκυριά
Η ενεργειακή κάρτα προορίζεται για την κάλυψη των ελάχιστων συνθηκών θερμικής άνεσης των πληττόμενων νοικοκυριών από το φαινόμενο της ενεργειακής ένδειας.
Η παρεχόμενη «ενεργειακή κάρτα» θα δίνει τη δυνατότητα κατανάλωσης συγκεκριμένης ποσότητας ενεργειακών προϊόντων από τα πληττόμενα νοικοκυριά, ενώ δεν θα δίνεται η δυνατότητα αντικατάστασης τους με το ισοδύναμο ποσό αγοράς τους ή η ενδεχόμενη υποκατάσταση τους με άλλο ενεργειακό προϊόν.
Το συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής δύναται να καλύψει το σύνολο των ενεργειακών προϊόντων, τα οποία αποδεδειγμένα χρησιμοποιούνται για την κάλυψη των θερμικών αναγκών των πληττόμενων νοικοκυριών, ενώ για την περίπτωση της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στο συγκεκριμένο μέτρο πολιτικής δεν θα έχουν δυνατότητα ένταξης τα πληττόμενα νοικοκυριά, τα οποία θα ενταχθούν στο ενισχυμένο ΚΟΤ.
Το χρονοδιάγραμμα και εδώ προβλέπει εφαρμογή σε συγκεκριμένα έτη μέσα στην περίοδο 2021-2030 ανάλογα με τις διαμορφωθείσες ακραίες και έκτακτες συνθήκες.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
