Αν οι καταναλωτές της Ευρωζώνης δαπανήσουν το 30% των αποταμιεύσεων που έκαναν στην περίοδο της πανδημίας, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης μπορεί να φθάσει στο προ της κρίσης επίπεδο νωρίτερα από το αναμενόμενο και συγκεκριμένα από το τέλος του 2021, σύμφωνα με ανάλυση στελεχών του ESM.
«Αν η πρόοδος με τους εμβολιασμούς συνεχιστεί και παραμείνουν οι πολιτικές για να ενθαρρύνουν μία ταχύτερη δαπάνη των επιπλέον αποταμιεύσεων, θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε ξανά τα επίπεδα του ΑΕΠ ταχύτερα απ’ ότι αναμένεται σήμερα», σημειώνουν οι συντάκτες της μελέτης.
Σύμφωνα με την ανάλυση, το ποσοστό αποταμίευσης στην Ευρωζώνη αυξήθηκε το 2020 κατά περίπου 7 ποσοστιαίες μονάδες στο 20% του διαθέσιμου εισοδήματος ή στα 1,4 τρισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 12% του ΑΕΠ της περιοχής το 2019. Το ποσοστό αποταμίευσης αυξήθηκε ξανά στο 21,5% στις αρχές του 2021 λόγω του δεύτερου κύματος lockdown.
Οι διαφορές στα ποσοστά αποταμιεύσεων είναι μεγάλες, με τους Γερμανούς να τείνουν να έχουν το υψηλότερο (17% του διαθέσιμου εισοδήματος) και τους Ελληνες το χαμηλότερο (2%). Ωστόσο, στη διάρκεια της πανδημίας τα ποσοστά αυξήθηκαν σε όλες τις χώρες σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Στα 600 δισ. ευρώ οι υπερβάλλουσες αποταμιεύσεις
Τα στελέχη του ESM εκτιμούν ότι οι υπερβάλλουσες αποταμιεύσεις το 2020 ανήλθαν σε περίπου 600 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ του 2019 ή στο 8% του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών. Επίσης, εκτιμούν ότι περίπου το 45% του παραπάνω ποσού ήταν αναγκαστικές αποταμιεύσεις, με την έννοια ότι δεν υπήρχε δυνατότητα κατανάλωσης, ενώ το υπόλοιπο ήταν προληπτικές, λόγω της αβεβαιότητας που προκαλεί ο κορονοϊός.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα φθάσει στο προ κρίσης επίπεδο στα τέλη του 2022, υποθέτοντας ότι οι υπερβάλλουσες αποταμιεύσεις θα μειώνονται σταδιακά στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα. Τα στελέχη του ESM ανέλυσαν τρία σενάρια, με διαφορετικές υποθέσεις για τις δαπάνες των καταναλωτών.
Τα τρία σενάρια του ESM
- Τα νοικοκυριά αποφασίζουν να μη μειώσουν τις υπερβάλλουσες αποταμιεύσεις τους, επειδή οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν να αυξήσουν τους φόρους μετά την πανδημία (και επομένως θα έπρεπε να έχουν χρήματα στην άκρη). Σε ένα τέτοιο σενάριο, η αύξηση του ΑΕΠ θα έφθανε το 5% φέτος και το 4,8% το 2022, ενώ το ποσοστό αποταμίευσης θα επανερχόταν στα προ της πανδημίας επίπεδα στο τέλος του 2022.
- Μόλις τεθεί υπό έλεγχο η πανδημία, τα νοικοκυριά θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα επιπλέον χρήματα που έχουν για δαπανήσουν το 10% των επιπλέον αποταμιεύσεων τους το 2022. Το ποσοστό αποταμίευσης μειώνεται ελαφρά κάτω τον ιστορικό μέσο όρο του 12% το 2021. Σε αυτό το σενάριο, το ΑΕΠ θα αυξανόταν 5,2% φέτος και 5,5% το 2022, φθάνοντας στο προ της κρίσης επίπεδο στις αρχές του επόμενου έτους.
- Οι καταναλωτές αποφασίζουν να κάνουν ακόμη μεγαλύτερες δαπάνες – τουλάχιστον προσωρινά – που είχαν αναβάλει, μόλις αντιμετωπισθεί η πανδημία. Μία μείωση 30% σημαίνει μείωση του ποσοστού αποταμίευσης στο 10%. Σε αυτό το σενάριο, το ΑΕΠ θα αυξανόταν 5,7% το 2021 και 6% το 2022 και θα έφθανε στο προ κρίσης επίπεδο στο τέλος του 2021.