Ψηλά στην οικονομική ατζέντα της διακυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν και της υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, βρίσκεται η ιδέα της καθιέρωσης ενός παγκόσμιου ελάχιστου φορολογικού συντελεστή για τις επιχειρήσεις, με σκοπό να μπει μία τάξη στο αχανές περιβάλλον της εταιρικής φορολόγησης διεθνώς, για πρώτη φορά εδώ και πολλές δεκαετίες.
Ουσιαστικά, πρόκειται για μία άτυπη αντιπαράθεση για την προσέλκυση επιχειρήσεων που μαίνεται εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες, την οποία η Γέλεν επιθυμεί να διευθετήσει αρχικά μέσω της επίτευξης μιας συμφωνίας στους κόλπους της G20.
Γιατί τώρα;
Σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και ολοένα και πιο εύθραυστο διεθνές οικονομικό περιβάλλον, είναι πλέον προφανές ότι οι μεγάλες οικονομίες, όπως οι ΗΠΑ, επιδιώκουν να αποθαρρύνουν τις πολυεθνικές εταιρείες από την μεταφορά των κερδών - και κατ΄επέκταση των φορολογικών εσόδων - σε χώρες με χαμηλό φορολογικό συντελεστή, ανεξάρτητα από το πού πραγματοποιούνται οι πωλήσεις τους. Πρόκειται για μία τάση που κερδίζει συνεχώς έδαφος και ευνοείται όλο και περισσότερο από την υφή της ψηφιακής οικονομίας, με μεγάλες επιχειρήσεις να αποφεύγουν με κάθε τρόπο τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές των χωρών προέλευσής τους, εκμεταλλευόμενες τις δυνατότητες της τεχνολογίας αλλά και τα «παραθυράκια» στις φορολογικές νομοθεσίες.
Μέσω μιας συμφωνίας για έναν παγκόσμιο ελάχιστο φορολογικό συντελεστή, η διακυβέρνηση Μπάιντεν ευελπιστεί να περιορίσει τη διάβρωση της φορολογικής βάσης χωρίς παράλληλα να θέτει σε μειονεκτική θέση τις αμερικανικές επιχειρήσεις που έτσι θα έχουν τη δυνατότητα να ανταγωνίζονται επί ίσοις όροις τους διεθνείς ανταγωνιστές τους.
Σε ποιο σημείο βρισκόμαστε σήμερα;
Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης συντονίζει από την έδρα του στο Παρίσι τις διαπραγματεύσεις μεταξύ 140 χωρών εδώ και χρόνια για δύο σημαντικές προσπάθειες: τον καθορισμό κανόνων για τη φορολόγηση διασυνοριακών ψηφιακών υπηρεσιών και τον περιορισμό της διάβρωσης της φορολογικής βάσης.
Οι χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ και της G20 φιλοδοξούν να καταλήξουν σε κοινά αποδεκτές λύσεις και στα δύο μέτωπα έως τα μέσα του έτους, αλλά οι συνομιλίες για ένα παγκόσμιο ελάχιστο εταιρικό συντελεστή είναι τεχνικά απλούστερες και πολιτικά λιγότερο αμφισβητούμενες.
Ο ελάχιστος φορολογικός συντελεστής αναμένεται να καλύψει το μεγαλύτερο μέρος των 50 - 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επιπλέον φόρο που εκτιμάται ότι θα πρέπει να πληρώσουν παγκοσμίως οι επιχειρήσεις, εάν εφαρμοστούν συμφωνίες και για τις δύο προσπάθειες.
Πώς θα λειτουργεί;
Εάν οι χώρες συμφωνήσουν σε ένα παγκόσμιο ελάχιστο συντελεστή, οι εθνικές κυβερνήσεις θα μπορούσαν να ορίσουν όποιον τοπικό φορολογικό συντελεστή θέλουν. Αλλά εάν οι εταιρείες Στην περίπτωση όμως που οι επιχειρήσεις πληρώνουν χαμηλότερα φόρο σε μια συγκεκριμένη χώρα, τότε οι κυβερνήσεις θα μπορούν να «αναπληρώσουν» τους χαμένους φόρους τους στο συμφωνημένο ελάχιστο ποσοστό, εξαλείφοντας έτσι το πλεονέκτημα της μετατόπισης των κερδών σε ένα «φορολογικό παράδεισο».
Πηγές του ΟΟΣΑ αναφέρουν ότι οι κυβερνήσεις έχουν ήδη συμφωνήσει σε μεγάλο βαθμό για τον βασικό σχεδιασμό του ελάχιστου φορολογικού συντελεστής, αλλά αυτό που δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί είναι το ύψος. Που σύμφωνα με τους αναλυτές είναι και το πλέον ακανθώδες ζήτημα.
Αντικείμενο διαπραγμάτευσης αποτελούν επίσης το εάν θα καλύπτονται και τομείς όπως τα επενδυτικά funds και το real estate, πότε πρέπει να εφαρμοστεί ο νέος συντελεστής, κ.λπ.
Η πρόταση Μπάιντεν για αύξηση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή στις ΗΠΑ στο 28%, από 21% σήμερα, υπερβαίνει κατά πολύ το ελάχιστο φόρο 12,5% που είχε προηγουμένως συζητηθεί στις συνομιλίες του ΟΟΣΑ και το οποίο συμβαδίζει περισσότερο με το χαμηλό φορολογικό συντελεστή της Ιρλανδίας.
Σημειώνεται ότι η ιρλανδική οικονομία γνώρισε πρωτοφανή άνοδο τα τελευταία χρόνια από την εισροή δισεκατομμυρίων δολαρίων σε επενδύσεις από ξένες πολυεθνικές, οπότε το Δουβλίνο, το οποίο έχει αντισταθεί στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εναρμονίσει τους φορολογικούς κανόνες του εδώ και μία δεκαετία, είναι μάλλον απίθανο να δεχτεί υψηλότερο συντελεστή αμαχητί.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
