Ρεκόρ εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, διείσδυσης πράσινης ενέργειας και περικοπών κατανάλωσης παρουσίασε η Ελλάδα το 2024, σύμφωνα με έκθεση του Green Tank, η οποία περιγράφει τις τάσεις που κυριάρχησαν στην αγορά ηλεκτρισμού της χώρας.
Όπως αναφέρεται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πέντε από τους δώδεκα μήνες του έτους ήταν καθαρά εξαγωγικοί, ενώ το 2023 αυτό είχε συμβεί μόνο για δύο μήνες.
Καθαρός εξαγωγέας
Σημειώνεται ότι αυτό συνέβη για δεύτερη φορά από το 1990, με την Ελλάδα να είναι καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας, με 307 GWh. Τον Νοέμβριο, όπου καταγράφηκαν οι υψηλότερες μηνιαίες καθαρές εξαγωγές, σημειώθηκε επίσης η υψηλότερη μέση μηνιαία τιμή του έτους στη χονδρεμπορική αγορά, φτάνοντας τα 137,4 €/MWh.
Όπως δείχνει το δελτίο του ΑΔΜΗΕ για τον Δεκέμβριο, για πρώτη φορά μετά από 24 χρόνια, οι εξαγωγές ξεπέρασαν τις εισαγωγές, έστω και οριακά, κατά 22 Γιγαβατώρες.
Ως αποτέλεσμα, το 2024 αποτελεί έτος-ορόσημο για το ισοζύγιο των ενεργειακών ανταλλαγών της εγχώριας αγοράς με τις γειτονικές χώρες, καθώς μόλις την προηγούμενη χρονιά η χώρα είχε κλείσει με καθαρές εισαγωγές 5,2 Τεραβατώρων.
Η τάση αυτή αναμένεται να συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια, λόγω της συνεχώς αυξανόμενης διείσδυσης των ΑΠΕ στο ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα.
Σε «λάθος γειτονιά»
Στο εξαγωγικό προφίλ του 2024 και τις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας αναφέρθηκε και ο υπουργός ΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, στο περιθώριο εκδήλωσης πριν λίγες ημέρες.
Ωστόσο, τόνισε ότι αντί οι ενισχυμένες εξαγωγές να «επιβραβευτούν» με πτώση του κόστους ηλεκτρισμού, συνέβη το αντίθετο, καθώς λειτούργησαν σαν μπούμερανγκ, οδηγώντας σε αύξηση του κόστους.
«Κι αυτό γιατί βρισκόμαστε στη λάθος γειτονιά», σημείωσε, εννοώντας τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, όπου λόγω της έλλειψης διασυνδέσεων με την Κεντρική Ευρώπη, οι εξαγωγές αυξάνουν τις τιμές αντί να τις μειώνουν.
Ρεκόρ πράσινης ενέργειας
Το άλλο χαρακτηριστικό του 2024 ήταν η μεγάλη παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ. Η καθαρή ενέργεια (ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά) κάλυψε λίγο περισσότερο από τη μισή ζήτηση στην επικράτεια (50,2%).
Με βάση τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία, η εγκατεστημένη ισχύς από φωτοβολταϊκά (8,93 GW) έχει ήδη ξεπεράσει τον στόχο του ΕΣΕΚ για το 2025 (8,5 GW).
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 5,5% (2.960 GWh) το 2024 σε σχέση με το 2023, έπειτα από δύο συνεχόμενα έτη μείωσης. Η παραγωγή από ορυκτό αέριο αυξήθηκε περισσότερο από τις ΑΠΕ (+35,9% ή 5.461 GWh, έναντι +19,8% ή 4.177 GWh).
Το 2024 σημειώθηκε ακόμη ένα ρεκόρ, καθώς υπήρξαν 21 συνεχόμενες ημέρες χωρίς λιγνίτη, ενώ το 2023 οι ημέρες αυτές ήταν 9.
Η λιγνιτική παραγωγή ήταν μηδενική για το 22,9% των ωρών του 2024 (2.009 ώρες), τριπλάσιο ποσοστό από το 2023 (7,7% ή 672 ώρες).
Όμως και οι περικοπές ενέργειας ήταν στο υψηλότερο επίπεδο από κάθε προηγούμενο έτος. Το 2024 περικόπηκαν 860 GWh καθαρής ενέργειας, που αντιστοιχούν στο 3,3% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ στο ίδιο χρονικό διάστημα. Οι περισσότερες περικοπές καταγράφηκαν τον Απρίλιο.
Το 2024, η χώρα είχε το καθαρότερο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής από το 2013, με μέση ετήσια ένταση άνθρακα (269 γρ. CO₂/kWh).
Παρόλα αυτά, οι συνολικές εκπομπές το 2024 (15,25 εκατ. τόνοι) εκτιμάται ότι αυξήθηκαν οριακά κατά 0,8% σε σχέση με το 2023 (15,12 εκατ. τόνοι).
Η αύξηση προήλθε από τις μονάδες ορυκτού αερίου, οι οποίες το 2024 κάλυψαν πάνω από το 50% των συνολικών εκπομπών ηλεκτροπαραγωγής της χώρας.
Στην πρώτη πεντάδα των ρυπαντών βρέθηκαν δύο λιγνιτικές μονάδες και τρεις μονάδες ορυκτού αερίου:
- Άγιος Δημήτριος
- Άγιος Νικόλαος ΙΙ
- Πτολεμαΐδα 5
- Μεγαλόπολη V
- Λαύριο IV-V
Η ΔΕΗ σημείωσε πρόοδο το 2024, μειώνοντας τις εκπομπές της κατά 10,9% σε σχέση με το 2023.
Ωστόσο, βρέθηκε εκτός της τροχιάς επίτευξης του στόχου μείωσης εκπομπών το 2026 κατά 75% σε σχέση με το 2019, υπερβαίνοντας τον προϋπολογισμό άνθρακα του 2024 (9,61 εκατ. τόνοι) κατά 0,6 εκατ. τόνους.
ΕΛΕΤΑΕΝ: Πάνω από 6,5 GW οι ΑΠΕ στη διετία
Η διείσδυση των ΑΠΕ συνεχίζεται παρά τα εμπόδια, και σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ, η συνολική αιολική ισχύς θα ξεπεράσει τα 6,5 GW εντός της επόμενης διετίας.
Στο τέλος του 2024, η ισχύς των εγκατεστημένων ΑΠΕ και των συνδεδεμένων με το δίκτυο έφτασε τα 5.355 MW, σύμφωνα με την ετήσια Στατιστική της Αιολικής Ενέργειας στην Ελλάδα, που ανακοίνωσε η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ).
Ρεκόρ αιολικής ενέργειας και επενδύσεων το 2024
Με βάση τη Στατιστική, κατά το 2024 συνδέθηκαν στο δίκτυο 39 νέες ανεμογεννήτριες, συνολικής αποδιδόμενης ισχύος 125,5 MW, που αντιστοιχούν σε επενδύσεις ύψους 150 εκατ. ευρώ. Αυτό αποτελεί αύξηση 2,4% σε σχέση με το τέλος του 2023.
Πρόκειται για μείωση του ρυθμού ανάπτυξης, που όμως παραμένει θετικός. Η επιβράδυνση αυτή οφείλεται στον συνδυασμό δύο παραγόντων:
- Το προηγούμενο έτος (2023) ήταν το δεύτερο καλύτερο έτος για την αιολική ενέργεια στην Ελλάδα, καθώς ολοκληρώθηκαν και συνδέθηκαν πολλά νέα αιολικά πάρκα.
- Ομοίως, το επόμενο έτος (2025) αναμένεται πολύ πιο θετικό, καθώς αυτή την περίοδο κατασκευάζονται ή έχουν συμβολαιοποιηθεί πολλές νέες αιολικές επενδύσεις, οι οποίες θα ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.
Εκτιμάται, λοιπόν, ότι η υστέρηση του 2024 μπορεί να οφείλεται και σε συγκυριακούς παράγοντες χρονοπρογραμματισμού των επενδύσεων.
→ Διαβάστε επίσης: Greentank: Οι ΑΠΕ κάλυψαν πάνω από το 50% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας το 2024
Γραφειοκρατικά εμπόδια και καθυστερήσεις
Σημαντικός παράγοντας παραμένει η καθυστέρηση που οφείλεται στα γραφειοκρατικά εμπόδια και στη συχνή αδυναμία υπηρεσιών να εφαρμόζουν ορθά τις προβλέψεις και προθεσμίες της αδειοδοτικής νομοθεσίας.
Ως αποτέλεσμα, τα αιολικά πάρκα αντιμετωπίζουν ένα καθεστώς αδειοδότησης, το οποίο είναι σαφώς χειρότερο από εκείνο των άλλων τεχνολογιών.
Οι δρομολογημένες επενδύσεις
Στο τέλος του 2024, ήταν υπό κατασκευή ή είχαν συμβολαιοποιηθεί πάνω από 1,1 GW νέων αιολικών πάρκων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων αναμένεται να συνδεθούν στο δίκτυο εντός των επόμενων 18 μηνών.
Σε αυτά πρέπει να προστεθούν επιπλέον 300 MW, τα οποία έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς, έχουν καταθέσει τις εγγυητικές καλής εκτέλεσης, αλλά δεν ανήκουν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
