Μετά την άρση των περιορισμών της πανδημίας ως το 2022 το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών της ευρωζώνης επέστρεψε στον προπανδημικό μέσο όρο και ενώ τα χρόνια της πανδημίας είχαν καταγράψει αύξηση λόγω του περιορισμού της κατανάλωσης αλλά και των κυβερνητικών μέτρων στήριξης του διαθέσιμου εισοδήματος.
Τα δύο τελευταία χρόνια και ενώ οι καταναλωτικές δαπάνες παραμένουν υποτονικές το ποσοστό αποταμίευσης αυξήθηκε και πάλι και στο τελευταίο της Οικονομικό Δελτίο της ΕΚΤ και στο ειδικό κεφάλαιο «Τι εξηγεί το υψηλό ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στην ζώνη του ευρώ;», αναλύονται οι κύριοι οικονομικοί παράγοντες πίσω από αυτή την πρόσφατη αύξηση της αποταμίευσης και διερευνώνται οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις για την ιδιωτική κατανάλωση.
Πιο αναλυτικά, η έντονη αύξηση του εισοδήματος συνέβαλε στην πρόσφατη αύξηση του ποσοστού αποταμίευσης. Το πραγματικό εισόδημα αυξήθηκε την τελευταία διετία κατά 3,8%, χάρη στην έντονη αύξηση των εργατικών και μη εργατικών συνιστωσών.
Ειδικότερα, η αύξηση του μη εργατικού εισοδήματος είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για την αποταμίευση.
«Αυτό αντανακλά το γεγονός ότι το εισόδημα εκτός εργασίας προέρχεται κυρίως από πλουσιότερα νοικοκυριά, τα οποία γενικά αποταμιεύουν περισσότερα από τα φτωχότερα νοικοκυριά» υπογραμμίζουν οι αναλυτές της ΕΚΤ.
Σημειώνεται ότι το εισόδημα από την εργασία υπολογίζεται ως αποζημίωση εργαζομένων και το εισόδημα εκτός εργασίας περιλαμβάνει το εισόδημα από αυτοαπασχόληση, καθαρό εισόδημα από τόκους, μερίσματα και ενοίκια
Επιπλέον, η δημοσιονομική πολιτική στήριξε επίσης την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος από το τρίτο τρίμηνο του 2022. Αυτό μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό στα διακριτικά μέτρα για τον μετριασμό του αντίκτυπου του σοκ στις τιμές της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής μη στοχευμένης εισοδηματικής στήριξης. Εφόσον τα πλουσιότερα νοικοκυριά επωφελήθηκαν επίσης από τα μέτρα και καταναλώνουν μικρότερο μερίδιο του εισοδήματός τους, αυτό μπορεί επίσης να συνέβαλε σε υψηλότερο ποσοστό αποταμίευσης.
Σε ότι αφορά τις εξελίξεις στο πραγματικό εισόδημα αν και έχει αυξηθεί έντονα την τελευταία 2ετία, τα νοικοκυριά της ευρωζώνης παρέμειναν προσεκτικά σε ότι αφορά τις δαπάνες τους. Ο ρυθμός αύξησης της πραγματικής ιδιωτικής κατανάλωσης, μετά την ανάκαμψη από την πανδημία, αποδυναμώθηκε σημαντικά λόγω του αυξανόμενου πληθωρισμού και της επακόλουθης σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής.
Η άνοδος του πληθωρισμού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην έντονη αύξηση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, η οποία οδήγησε σε σχετικά απότομη μείωση της κατανάλωσης αυτών των αγαθών.
Οι επακόλουθες αυξήσεις των επιτοκίων ενθάρρυναν την αποταμίευση και πιθανώς μείωσαν την κατανάλωση αγαθών περισσότερο από την κατανάλωση υπηρεσιών. Η κατανάλωση διαρκών αγαθών επηρεάστηκε ιδιαίτερα, καθώς είναι πιο ευαίσθητη στα επιτόκια παρά στις υπηρεσίες.
Συνολικά, η κατανάλωση αγαθών υποχώρησε ξανά κάτω από το προπανδημικό επίπεδο της στις αρχές του 2023 και παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό στάσιμη τα τελευταία δύο χρόνια. Ταυτόχρονα, η κατανάλωση υπηρεσιών συνέχισε να αυξάνεται, αλλά με πιο συγκρατημένο ρυθμό
«Με την άνοδο του πληθωρισμού, ο πραγματικός καθαρός πλούτος των νοικοκυριών μειώθηκε τα τελευταία δύο χρόνια, αυξάνοντας τα κίνητρα για να ξαναχτίσουν τον πλούτο τους» αναφέρεται στην ανάλυση της ΕΚΤ . Ο καθαρός πλούτος των νοικοκυριών, ο οποίος περιλαμβάνει ακίνητα περιουσιακά στοιχεία, καταθέσεις, ομόλογα και μετοχές, μείον τις υποχρεώσεις, αυξήθηκε στον απόηχο της πανδημίας καθώς υποστηρίχθηκε από τη συσσώρευση αποταμιεύσεων που σχετίζονται με την πανδημία και συνέχισε να αυξάνεται μετα-πανδημικά , αν και σε πιο μέτριο ρυθμό, σε ονομαστικούς όρους.
Σε πραγματικούς όρους, ωστόσο, ο καθαρός πλούτος των νοικοκυριών άρχισε να μειώνεται το 2022 και υποχώρησε στο προ πανδημίας επίπεδό του κατά τη διάρκεια του 2023. Αυτή η μείωση πιθανότατα συνέβαλε στην πρόσφατη αύξηση του ποσοστού αποταμίευσης των νοικοκυριών, καθώς τα νοικοκυριά έχουν κίνητρα για να ξαναχτίσουν τον πραγματικό καθαρό πλούτο τους.
Εμπειρικά στοιχεία δείχνουν ότι η αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων και τα υψηλά πραγματικά επιτόκια, μαζί με τις αρνητικές επιπτώσεις στον πραγματικό πλούτο, έχουν ωθήσει τις αποταμιεύσεις των νοικοκυριών τα τελευταία δύο χρόνια.
Η αύξηση του ποσοστού αποταμίευσης των νοικοκυριών μεταξύ του δεύτερου τριμήνου του 2022 και του δεύτερου τριμήνου του 2024 μπορεί να αποδοθεί σε μεγάλο βαθμό σε επιδράσεις στο εισόδημα, καθώς η κατανάλωση των νοικοκυριών δεν προσαρμόστηκε αμέσως στην έντονη άνοδο των πραγματικών εισοδημάτων.
Σημαντικό ρόλο έπαιξαν επίσης οι επιπτώσεις των επιτοκίων και οι επιπτώσεις στον πλούτο. Ταυτόχρονα, τα προληπτικά κίνητρα είχαν επίσης θετικό αντίκτυπο στην αποταμίευση - ιδιαίτερα το 2022 μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η οποία οδήγησε σε πτώση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών. Ωστόσο, η σημασία τέτοιων «κινήτρων» φαίνεται να έχει μειωθεί, καθώς η εμπιστοσύνη των καταναλωτών έχει ανακάμψει σταδιακά από την πτώση της το δεύτερο εξάμηνο του 2022.
Δείτε ΕΔΩ όλη την έκθεση
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
