Γκάζι πρέπει να πατήσει η κυβέρνηση για την αξιοποίηση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης το 2025, χρονιά κατά την οποία η χώρα μας, εφόσον υλοποιήσει τα προαπαιτούμενα, πρέπει να λάβει 9,8 δισ. ευρώ από την έκτη και έβδομη δόση του προγράμματος. Ο μεγάλος κίνδυνος που ελλοχεύει και επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος είναι ο χαμηλότερος ρυθμός απορρόφησης και αξιοποίησης των κονδυλίων στο σκέλος των επιχορηγήσεων, που ταλανίζεται από τα συνήθη προβλήματα γραφειοκρατίας που μαστίζουν τον δημόσιο τομέα.
Τα δάνεια
Μπορεί στο δανειακό σκέλος του Ταμείου Ανάκαμψης να καταγράφεται ικανοποιητική πρόοδος ως προς την υπογραφή συμβάσεων δανείων, αλλά στο σκέλος των επιχορηγήσεων οι εκταμιεύσεις προς τους τελικούς δικαιούχους παρουσιάζουν καθυστερήσεις.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός των συμβασιοποιημένων δανείων παρακολουθείται ως προαπαιτούμενος στόχος κατά την υποβολή αιτημάτων είσπραξης του δανειακού σκέλους του Μηχανισμού. Συγκεκριμένα, έως το τέλος Νοεμβρίου 2024 είχαν υποβληθεί 909 αιτήσεις για χρηματοδότηση μέσω δανείων του Μηχανισμού, προϋπολογισμού 12,3 δισεκ. ευρώ, από τις οποίες 372 έχουν προχωρήσει σε υπογραφή σύμβασης έργων ύψους 6,1 δισεκ. ευρώ. Στο ίδιο διάστημα, οι εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις ανήλθαν σε 2,9 δισεκ. ευρώ (24% των συνολικών εισπράξεων). Όπως προβλέπει η επιχειρησιακή συμφωνία της Ελλάδος με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τον RRF, το σύνολο των δανείων πρέπει να έχει συμβασιοποιηθεί έως το τέλος του 2026. Όσον αφορά τις εκταμιεύσεις προς τις επιχειρήσεις, αυτές αναμένεται να πραγματοποιούνται έως το 2029, καθώς τα δάνεια εκταμιεύονται τμηματικά, με βάση την πορεία υλοποίησής τους.
Τα ποσά
Ειδικότερα, μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2024 είχε καταβληθεί στους τελικούς δικαιούχους ποσό ύψους 4,13 δισεκ. ευρώ (το 48% των συνολικών εισπράξεων), ενώ μέχρι τον Νοέμβριο επιπλέον 3,25 δισεκ. ευρώ είχαν μεταβιβαστεί από τον κρατικό προϋπολογισμό προς τους φορείς της γενικής κυβέρνησης. Σύμφωνα με την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, καθυστερήσεις στις τελικές πληρωμές των πόρων για επιχορηγήσεις παρατηρούνται σε όλες τις χώρες και αντανακλούν πρωτίστως περιορισμούς των φορέων σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο ως προς τη διοικητική διεκπεραίωση και την υλοποίηση των σχεδίων. «Δεδομένης της περιορισμένης διάρκειας ζωής του ευρωπαϊκού μέσου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας NGEU, χρειάζεται εντατικότερη προσπάθεια υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων, ώστε να καταστεί δυνατή η πλήρης αξιοποίηση των θετικών επιδράσεων του μέσου αυτού στον ρυθμό ανάπτυξης και στην παραγωγικότητα της οικονομίας τα επόμενα χρόνια», αναφέρεται ενδεικτικά στην Ενδιάμεση Έκθεση της ΤτΕ για τη Νομισματική Πολιτική του 2024.
→ Διαβάστε επίσης: Ελληνική οικονομία: «Ενεση» 14 δισ. το 2025 από δημόσιες επενδύσεις, ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης
Τα προαπαιτούμενα του 2025
Το 2025 η χώρα θα πρέπει να εκπληρώσει συνολικά 78 ορόσημα και στόχους, από τα οποία τα 43 αφορούν την 6η δόση συνολικού ύψους 5 δισ. ευρώ. Τα υπόλοιπα 35 ορόσημα και στόχοι θα συνοδεύουν την εκταμίευση της 7ης δόσης του Ταμείου, συνολικού ύψους 4,3 δισ. ευρώ.
Στα βασικά ορόσημα της 6ης δόσης περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων:
- Οι συμβάσεις ανάθεσης για τα νέα κέντρα πρωτοβάθμιας υγείας.
- Η θεσμοθέτηση ταχύτερων ηλεκτρονικών πλειστηριασμών για την εκκαθάριση των κόκκινων δανείων.
- Η σύμβαση για το έργο THORAX, που αφορά την ηλεκτρονική ασφάλεια και τις επικοινωνίες των Ε.Δ.
- Οι συμβάσεις για την αποκατάσταση σιδηροδρομικού δικτύου και οδών που καταστράφηκαν από την καταιγίδα Daniel.
- Η ολοκλήρωση του κτηματολογίου σε ποσοστό 95%, μαζί με τη δημιουργία δύο κεντρικών γραφείων.
- Η σύσταση και λειτουργία του συστήματος για την παροχή ηλεκτρονικής ταυτότητας ασθενή.
- Η μείωση της οφειλής του clawback από τις φαρμακευτικές εταιρείες κατά 150 εκατ. ευρώ μέσω ιδιωτικών επενδύσεων.