Η πολιτική αστάθεια στη Γαλλία θα μπορούσε να πυροδοτήσει την επόμενη κρίση του ευρώ, προειδοποίσε αε άποψή του ο Gideon Rachman, αρθρογράφος των Financial Times, επισημαίνοντας πως τα ανεξέλεγκτα δημοσιονομικά ελλείμματα και η αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο είναι συνταγή για προβλήματα.
Αναλυτικά το άρθρο
«Η Ευρώπη μας είναι θνητή, μπορεί να πεθάνει, προειδοποίησε ο Εμανουέλ Μακρόν στα τέλη Απριλίου. Ποιος να ήξερε ότι μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα ο πρόεδρος της Γαλλίας θα ξεκινούσε να αποδείξει την άποψή του, προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές που απειλούν να βυθίσουν ολόκληρη την ΕΕ σε μια δυνητικά θανάσιμη κρίση; Προς το παρόν, η παγκόσμια προσοχή είναι στραμμένη στα άμεσα πολιτικά δράματα στη Γαλλία.
Ο πρώτος γύρος των εκλογών θα διεξαχθεί στις 30 Ιουνίου. Το ακροδεξιό Rassemblement National προηγείται σήμερα στις δημοσκοπήσεις, με το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, έναν συνασπισμό που κυριαρχείται από την άκρα αριστερά, να βρίσκεται στη δεύτερη θέση. Στην καλύτερη περίπτωση, ένα κοινοβούλιο που θα κυριαρχείται από τα πολιτικά άκρα θα βυθίσει τη Γαλλία σε μια περίοδο παρατεταμένης αστάθειας. Στη χειρότερη περίπτωση, θα οδηγούσε στην υιοθέτηση σπάταλων και εθνικιστικών πολιτικών που θα προκαλούσαν γρήγορα οικονομική και κοινωνική κρίση στη Γαλλία.
Οι δύο μηχανισμοί μετάδοσης της κρίσης
Μια γαλλική κατάρρευση θα γινόταν γρήγορα πρόβλημα της ΕΕ. Θα υπήρχαν δύο κύριοι μηχανισμοί μετάδοσης. Ο πρώτος είναι φορολογικός. Ο δεύτερος είναι διπλωματικός.
Η Γαλλία βρίσκεται σε οικονομικό χάος. Το δημόσιο χρέος ανέρχεται στο 110% του ΑΕΠ και η σημερινή κυβέρνηση εμφάνισε δημοσιονομικό έλλειμμα 5,5% πέρυσι. Τόσο η ακροδεξιά όσο και η ακροαριστερά έχουν δεσμευτεί για μεγάλες αυξήσεις δαπανών και μειώσεις φόρων που θα διογκώσουν το χρέος και το έλλειμμα, παραβιάζοντας παράλληλα τους κανόνες της ΕΕ. Ο Bruno Le Maire, υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, έχει προειδοποιήσει ότι η νίκη ενός εκ των δύο άκρων θα μπορούσε να οδηγήσει σε κρίση χρέους στη Γαλλία και σε εποπτεία των οικονομικών της χώρας από το ΔΝΤ ή την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Το παράδειγμα με τις αγορές και τη Liz Truss
Ο Le Maire επισήμανε την αντίδραση στον "μίνι" προϋπολογισμό της κυβέρνησης Truss στη Βρετανία, για να υπογραμμίσει πόσο γρήγορα οι αγορές μπορούν να στραφούν εναντίον μιας οικονομικά απερίσκεπτης κυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, μια γαλλική δημοσιονομική κρίση θα μπορούσε να είναι χειρότερη από το ραντεβού της Βρετανίας με τη Liz Truss. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, υπήρχε ένας μηχανισμός για να «απολυθεί» γρήγορα η Truss και να αποκατασταθεί η ορθολογική κυβέρνηση. Αυτό το έργο θα ήταν πολύ πιο δύσκολο στη Γαλλία, όπου η ακροδεξιά και η ακροαριστερά έχουν καθιερωμένες ηγεσίες και δεν έχουν πιο προσεκτικούς, βασισμένους στην πραγματικότητα πολιτικούς στο περιθώριο.
Η δεύτερη σημαντική επιπλοκή είναι ότι η Γαλλία είναι μία από τις 20 χώρες που χρησιμοποιούν το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα. Τι θα συνέβαινε αν το ασφάλιστρο κινδύνου για τα γαλλικά ομόλογα εκτοξευόταν στα ύψη; Η ΕΕ διαθέτει πλέον μηχανισμούς για να παρέμβει και να παρέμβει με αγορές ομολόγων. Αλλά θα ήταν πρόθυμες οι Βρυξέλλες ή το Βερολίνο να συμφωνήσουν σε μια τέτοια κίνηση, αν η κρίση είχε προκληθεί από μη χρηματοδοτούμενες γαλλικές δεσμεύσεις δαπανών; Η γερμανική κυβέρνηση αγωνίζεται σήμερα να βρει εξοικονομήσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων στον δικό της εθνικό προϋπολογισμό. Γιατί να συναινέσει σε μια διάσωση για μια σπάταλη Γαλλία; Η γαλλική ακροδεξιά και η ακροαριστερά είναι επίσης βαθιά ευρωσκεπτικιστές - και ήδη καταφέρονται εναντίον των ντιρεκτίβων των Βρυξελλών και εκφράζουν εχθρότητα προς τη Γερμανία.
Το προεκλογικό πρόγραμμα του RN κάνει λόγο για «βαθιά και ασυμβίβαστη απόκλιση» μεταξύ των κοσμοθεωριών της Γαλλίας και της Γερμανίας. Ο Μπαρντελά, ο οποίος είναι πιθανό να είναι ο υποψήφιος πρωθυπουργός του RN, απείλησε πρόσφατα να μειώσει τη συνεισφορά της Γαλλίας στον προϋπολογισμό της ΕΕ κατά 2 έως 3 δισ. ευρώ ετησίως. Κατά τη διάρκεια της ελληνικής κρίσης χρέους, η οποία διήρκεσε σχεδόν μια δεκαετία, η περιφρόνηση της ΕΕ από την Αθήνα υπερκαλύφθηκε τελικά από την απειλή αποπομπής της Ελλάδας από το ευρώ - μια κίνηση που θα κατέστρεφε την αξία των ελληνικών αποταμιεύσεων. Αλλά η αποπομπή της Γαλλίας από το ευρώ -ή της ίδιας της ΕΕ- είναι σχεδόν αδιανόητη. Ολόκληρο το ευρωπαϊκό σχέδιο έχει οικοδομηθεί γύρω από το γαλλογερμανικό ζεύγος από τη δεκαετία του 1950.
Είναι πολύ πιο πιθανό η Γαλλία να παραμείνει στην ΕΕ και το ενιαίο νόμισμα, αλλά να λειτουργήσει ως spoiler. Αυτό θα κατέστρεφε την ευρωπαϊκή συνοχή και σταθερότητα, σε μια εποχή που η ΕΕ αγωνίζεται να συσπειρωθεί μπροστά στην απειλή της Ρωσίας. Αν ο Μακρόν δεν παραιτηθεί (κάτι που φαίνεται απίθανο), θα συνεχίσει να εκπροσωπεί τη Γαλλία στις διεθνείς συνόδους κορυφής και στις συνεδριάσεις της ΕΕ. Όμως, εκτός αν υπάρξει κάποια αλλαγή στις δημοσκοπήσεις της τελευταίας στιγμής, ο Γάλλος πρόεδρος είναι πιθανό να βγει από αυτές τις εκλογές ως μια σοβαρά «πληγωμενη» προσωπικότητα, χωρίς ισχύ. Κάποιοι από τους Ευρωπαίους συναδέλφους του Μακρόν ίσως απολαύσουν ήσυχα το θέαμα της ταπείνωσης του "Δία". Αλλά ο συνολικός αντίκτυπος στην Ευρώπη μιας μειωμένης και θυμωμένης Γαλλίας θα είναι ζοφερός. Τα αρχικά ένστικτα του RN θα ήταν να αντιπαρατεθεί με τις Βρυξέλλες στο όνομα της γαλλικής κυριαρχίας. Αλλά οι ηγέτες της ακροδεξιάς έχουν δείξει κάποια επίγνωση τα τελευταία χρόνια ότι ο σκληρός ευρωσκεπτικισμός μπορεί να τρομάξει και να αποξενώσει τους ψηφοφόρους και τις αγορές. Μετά την ήττα στις προεδρικές εκλογές του 2017, το RN εγκατέλειψε αθόρυβα τη συζήτηση για έξοδο από το ευρώ.
Μια οικονομική κρίση - σε συνδυασμό με μια αντιπαράθεση με τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο - θα μπορούσε να οδηγήσει το RN να επαναπαυθεί στα εθνικιστικά και συγκρουσιακά του ένστικτα. Εναλλακτικά, η πραγματικότητα της διακυβέρνησης θα μπορούσε να το αναγκάσει να συμμορφωθεί με την ΕΕ. Όσοι έχουν μακρά μνήμη μπορούν να θυμηθούν την οικονομική κρίση στη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν μια σοσιαλιστική κυβέρνηση προσπάθησε να εφαρμόσει μια ριζοσπαστική, αριστερή ατζέντα. Αυτή η κρίση οδήγησε τελικά στην άνοδο του Ζακ Ντελόρ, πρώτα ως υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας και στη συνέχεια ως προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στις Βρυξέλλες, ο Ντελόρ προώθησε δραματικές προόδους στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και την καθιέρωση του ενιαίου νομίσματος. Η ιστορία είναι απίθανο να επαναληφθεί με τον ίδιο τρόπο. Αλλά η εμπειρία δεκαετιών υποδηλώνει ότι είναι λάθος να ποντάρουμε ενάντια στην ικανότητα της ΕΕ να ξεπεράσει απειλές που μοιάζουν θανάσιμες.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
