O Ερντογάν χρειαζόταν (επιτέλους) μια καλή είδηση. Του την πρόσφερε η εθνική στατιστική υπηρεσία με την ανακοίνωση των στοιχείων για τους ρυθμούς ανάπτυξης που ανέβηκαν πάνω από το αναμενόμενο στο 5,6% για το σύνολο του 2022.
Ομως, τα δύσκολα βρίσκονται μπροστά του, με την υπέρογκη οικονομική ζημιά των σεισμών να απειλούν τα καλοστημένα προεκλογικά σχέδιά του.
Τα καλά νέα του 2022...
Σύμφωνα με την Turkstat, το τελευταίο τρίμηνο του 2022 η τουρκική οικονομία βίωσε μια νέα ώθηση κατά 3,5% σε ετήσια βάση. Με τον τρόπο αυτό η χρονιά «έκλεισε» με ρυθμούς ανάπτυξης ύψους 5,6%, που είναι μια εξαιρετική επίδοση σε σύγκριση με έτερες οικονομίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Μάλιστα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ανέβηκε στα 10.655 δολάρια.
Συγκριτικά, οι ανεπτυγμένες χώρες του G7 κατέγραψαν ανάπτυξη κατά μέσο όρο μόλις στο 2,3%, ενώ το ΔΝΤ εκτιμά πως συνολικά στις αναδυόμενες οικονομίες ο μέσος όρος θα διαμορφωθεί στο 3,9%.
Η εγχώρια ζήτηση αυξήθηκε κατά 19,7%, αν και οι επενδύσεις υποχώρησαν στο 2,8% φέτος σε σχέση με 7,4% το 2020 και το 2021. Όσον αφορά στο ρυθμό ανάπτυξης των εξαγωγών, παρά και τον θετικό παράγοντα της φτηνής λίρας, το ποσοστό για τη χρονιά διαμορφώθηκε στο 9,1%, ήτοι κάτω από το μισό του 24,9% της προηγούμενης χρονιάς.
Αδύναμος κρίκος, όμως, ήταν σίγουρα ο πληθωρισμός που έφτασε στο ανώτατο σημείο εδώ και είκοσι χρόνια, στο 85,5%, λόγω των οικονομικών επιλογών της κυβέρνησης και κυρίως της κεντρικής τράπεζας που επιδόθηκε σε ένα δυναμικό ρυθμό χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής.
Έκτοτε ο δείκτης άρχισε να υποχωρεί και ενδεικτικά τον Ιανουάριο διαμορφώθηκε στο 57,68%, όμως η κοινή γνώμη εξακολουθεί να διαμαρτύρεται ότι η ακρίβεια έχει «γονατίσει» τα νοικοκυριά, παρά και τις παροχές που άρχισε να «μοιράζει» προεκλογικά ο Εντογάν, όπως με την νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό.
Και η ανατροπή του τοπίου από τις 6 Φεβρουαρίου
Βέβαια, όλα τα παραπάνω στοιχεία μοιάζουν να ανήκουν πλέον σε μια… άλλη, μακρινή, Τουρκία, την Τουρκία προ της «μαύρης» 6η Φεβρουαρίου, όταν το διπλό χτύπημα του Εγκέλαδου ανέτρεψε τα πάντα.
Μέσα στις τελευταίες ημέρες, πλήθος αναλύσεων έχουν προσπαθήσει να κοστολογήσουν τη ζημιά των σεισμών, όμως κοινός παρονομαστής είναι η διαπίστωση πως το ακριβές κόστος είναι για την ώρα δύσκολο να υπολογιστεί. Πρώτον διότι η συνεχιζόμενη μετασεισμική δραστηριότητα συνεχίζει να προκαλεί νέες καταστροφές και δεύτερον διότι είναι δύσκολο να υπολογιστεί το κόστος της ανοικοδόμησης και οι μελλοντικές συνέπειες στην οικονομική δραστηριότητα και τους ρυθμούς ανάπτυξης.
Μόλις χθες, έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας υπολόγισε το μέγεθος της καταστροφής στα 34 δισ. δολάρια, ποσό που αναλογεί στο 4% του ΑΕΠ του 2021, με την επισήμανση πως το νούμερο αυτό δεν περιλαμβάνει ούτε νέες ζημιές από τους μετασεισμούς ούτε το κόστος της ανοικοδόμησης που, όπως εξήγησε, μπορεί να είναι δυνητικά διπλάσιο. Επεσήμανε δε, πως θα αναθεωρήσει επί τα χείρω τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη του 2023, κόβοντας σε πρώτη φάση μισή ποσοστιαία μονάδα, από το αρχικά εκτιμώμενο 3,5%-4%.
Όμως, η ίδια η Τουρκική Συνομοσπονδία Επιχειρήσεων (Turkonfed) σε πρόσφατη εκτίμηση της υπολόγισε τη συνολική ζημιά, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας στο εθνικό εισόδημα, στα 84 δισ. δολάρια, ήτοι δηλαδή το 10% του εθνικού ΑΕΠ.
Η διοχέτευση σημαντικών εθνικών πόρων για το μέγα έργο της ανοικοδόμησης, όπως έχει υποσχεθεί ο Εντογάν, μπορεί να μετριάσει τον αντίκτυπο στο ΑΕΠ. Όμως, οι περισσότεροι αναλυτές, ήδη πριν το σεισμό, εκτιμούσαν πως τη φετινή χρονιά η τουρκική ανάπτυξη θα υποχωρούσε κατά μέσο όρο στο 2,7% και πως οι αθρόες προεκλογικές δαπάνες από τον Τούρκο πρόεδρο θα διόγκωναν τα δημοσιονομικά προβλήματα της χώρας.
Αναλόγως σε νομισματικό επίπεδο, αν και η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας είχε «σηκώσει» χειρόφρενο από τα τέλη της περασμένης χρονιάς, επιτρέποντας στον πληθωρισμό να ξεκινήσει να υποχωρεί, μετά το σεισμό αναγκάστηκε να προχωρήσει σε νέα μείωση των επιτοκίων, στο χαμηλότερο σημείο εδώ και τρία χρόνια, προκειμένου να τονώσει και από την πλευρά της την οικονομία.
Μετά την πτώση των επιτοκίων στο 8,5%, η κεντρική τράπεζα υποστήριξε πως στα επίπεδα αυτά επαρκούν για να υποστηρίξουν την ανάκαμψη που είναι απαραίτητη μετά τον σεισμό. Όμως, αυτό δεν είναι διόλου βέβαιο, παρά το γεγονός ότι είναι εμφανής η πρόθεση της να προσπαθήσει να αποφύγει μια νέα παρέμβαση πριν τις εκλογές.
Δεν είναι τυχαίο ότι τόσο η κεντρική τράπεζα όσο και η κυβέρνηση έχουν αποφύγει να προχωρήσουν σε αναθεώρηση των οικονομικών εκτιμήσεων τους για τη χρονιά, ελπίζοντας για το καλύτερο, αλλά φοβούμενες -και δικαιολογημένα- το χειρότερο.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
