Η προσπάθεια της Δύσης να αποδυναμώσει οικονομικά τη Ρωσία και να αναγκάσει τον Βλαντιμίρ Πούτιν να εγκαταλείψει τον πόλεμο στην Ουκρανία φτάνει σε μια κρίσιμη καμπή. Από τις 5 Φεβρουαρίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, θα απαγορεύει τις θαλάσσιες εισαγωγές ρωσικού ντίζελ και άλλων προϊόντων πετρελαίου. Το μέτρο, σε συνδυασμό με το πλαφόν στις εξαγωγές ρωσικών καυσίμων, έχει ως στόχο να ανοίξει μια μεγάλη «τρύπα» στα ενεργειακά έσοδα της Μόσχας. Η άλλη όψη: Εάν οι ευρωπαίοι αγοραστές δεν μπορέσουν να βρουν εναλλακτικούς προμηθευτές, οι κυρώσεις κινδυνεύουν να επιβαρύνουν νέες βιομηχανίες που εξαρτώνται από το ντίζελ, όπως η γεωργία και οι οδικές μεταφορές και να δυσκολέψουν τις κυβερνήσεις να περιορίσουν τον πληθωρισμό.
1. Δεν υπόκειται ήδη στις ευρωπαϊκές κυρώσεις το ρωσικό πετρέλαιο;
Ναι, αλλά αυτές ισχύουν για το ακατέργαστο αργό πετρέλαιο, το οποίο υπόκειται σε ευρωπαϊκές απαγορεύσεις και πλαφόν τιμής 60 δολαρίων ανά βαρέλι που επιβάλλεται σε οντότητες που εξακολουθούν να αγοράζουν από τη Ρωσία. Οι νέες κυρώσεις θα επηρεάσουν τα ρωσικά διυλισμένα καύσιμα που μεταφέρονται δια θαλάσσης. Η χώρα είναι επίσης σημαντικός εξαγωγέας νάφθας —η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βενζίνης και πλαστικών— και μαζούτ, το οποίο συχνά καταναλώνεται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και στη ναυτιλία. Αποστέλλει επίσης καύσιμα αεροσκαφών και άλλα προϊόντα πετρελαίου. Συνολικά, η Ρωσία αντιπροσώπευσε το 9,3% των παγκόσμιων φορτίων πετρελαϊκών προϊόντων κατ' όγκο το 2022, περίπου 0,5 % περισσότερο από το μερίδιό της στην αγορά αργού, επομένως αυτές οι τελευταίες κυρώσεις της ΕΕ είναι εξίσου σημαντικές.
oil
2. Πώς θα λειτουργήσει το ανώτατο όριο τιμής;
Με τον ίδιο τρόπο με το ανώτατο όριο που επιβλήθηκε στο αργό από χώρες όπως η Ομάδα των G7 και η ΕΕ. Οποιοσδήποτε πληρώνει πάνω από το ανώτατο όριο για προϊόντα που αποστέλλονται από τη Ρωσία δεν θα μπορεί να λάβει ασφάλιση και χρηματοδότηση από βασικά συμμετέχοντα κράτη. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, δεδομένου ότι περισσότερο από το 95% των θαλάσσιων πετρελαιοφόρων παγκοσμίως είναι ασφαλισμένα μέσω του Λονδίνου. Η ιδέα είναι ότι, ακόμη και αν οι αγοραστές στην Αφρική αλλά και αλλού είναι πρόθυμοι να αγοράσουν ρωσικό ντίζελ πάνω από την ανώτατη τιμή, το μεγαλύτερο μέρος των δεξαμενόπλοιων του κόσμου δεν θα είναι σε θέση να στείλει τα φορτία. Οι τιμές των προϊόντων πετρελαίου ποικίλλουν και η G7 στοχεύει σε δύο ανώτατα όρια τιμών, με τα επίπεδα να μην έχουν ακόμη αποφασιστεί. Είναι πιθανό ορισμένα ρωσικά καύσιμα να αποστέλλονται σε τιμές χωρίς πλαφόν, μέσω ενός «σκιώδους» στόλου δεξαμενόπλοιων που δεν εξαρτάται από τις δυτικές υπηρεσίες.
3. Πώς θα αντικαταστήσουν οι αγοραστές της ΕΕ τα ρωσικά καύσιμα;
Μία από τις πιο δύσκολες προκλήσεις τους θα είναι η αντικατάσταση προϊόντων τύπου ντίζελ που τροφοδοτούν αυτοκίνητα, φορτηγά, αγροτικά μηχανήματα, πλοία και μηνανολογικό εξοπλισμό. Περίπου 220 εκατομμύρια βαρέλια μεταφέρθηκαν στο ευρωπαϊκό μπλοκ από τα ρωσικά λιμάνια το 2022 — αρκετά για να γεμίσουν περίπου 14.000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων. Οι προμηθευτές στη Μέση Ανατολή, όπου αυξάνονται τα νέα διυλιστήρια, είναι μια προφανής εναλλακτική λύση. Η Ινδία και οι ΗΠΑ θα μπορούσαν επίσης να συμβάλουν στην κάλυψη του κενού.
4. Θα είναι αρκετά;
Εξαρτάται εν μέρει από το εάν οι εταιρείες στην Κίνα χρησιμοποιούν αυξημένες ποσοστώσεις εξαγωγών για να διαθέσουν περισσότερα προϊόντα πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά. Αυτό θα απελευθερώσει επιπλέον βαρέλια για αποστολή στην ΕΕ. Η υψηλότερη ποσόστωση δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα πραγματοποιηθούν όλες οι πιθανές εξαγωγές, ειδικά με το άνοιγμα της οικονομίας της Κίνας, αφού το Πεκίνο εγκατέλειψε την αυστηρή πολιτική Covid Zero. Υπάρχει επίσης το ερώτημα εάν η Ρωσία θα συνεχίσει να εξάγει ντίζελ. Εάν συμβεί αυτό, οι παγκόσμιες εμπορικές ροές ουσιαστικά θα ανακατευτούν. Θα εξακολουθούσε να υπάρχει η ίδια ποσότητα ρωσικού καυσίμου στον κόσμο, μόνο που θα αποστέλλεται σε διαφορετικά μέρη. Ωστόσο, εάν η Ρωσία δεν μπορεί να βρει αρκετούς αγοραστές και τελικά αναγκαστεί να μειώσει την παραγωγή, αυτό θα μπορούσε να εξαντλήσει την παγκόσμια διαθεσιμότητα. Οι απεργίες στον γαλλικό πετρελαϊκό τομέα περιπλέκουν περαιτέρω την εικόνα, δεδομένης της πιθανότητας διαταραχών στα διυλιστήρια που θα μπορούσαν να μειώσουν την παραγωγή της ίδιας της ΕΕ.
5. Ποιο είναι το ιδανικό αποτέλεσμα της ΕΕ;
Οι ηγέτες της ΕΕ ελπίζουν ότι οι νέες κυρώσεις θα επηρεάσουν τα οικονομικά της Ρωσίας χωρίς να προκαλέσουν σοκ στον ενεργειακό εφοδιασμό που διαταράσσει βασικές βιομηχανίες και καθιστά πιο δύσκολο για τις κυβερνήσεις να θέσουν υπό έλεγχο τον πληθωρισμό. Εάν το ανώτατο όριο τιμής είναι πολύ χαμηλό, οι ρωσικές εταιρείες θα μπορούσαν να αρνηθούν να πουλήσουν ή να εργαστούν σκληρότερα για να βρουν τρόπους να το αντιμετωπίσουν. Εάν είναι πολύ υψηλό, θα έχουν απλώς υποστεί την ταλαιπωρία να βρουν νέους αγοραστές. Οι πιθανοί πελάτες αντικατάστασης των ρωσικών καυσίμων περιλαμβάνουν την Τουρκία καθώς και χώρες στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.
6. Μπορεί να υπάρξουν ανεπιθύμητες συνέπειες;
Ορισμένα κράτη μπορεί να έχουν ένα απροσδόκητο κέρδος εάν αγοράζουν ρωσικό ντίζελ σε ανώτατες τιμές για να καλύψουν τις εγχώριες ανάγκες τους και πουλήσουν καύσιμα από τα διυλιστήρια τους σε αγοραστές της ΕΕ σε πολύ υψηλότερη τιμή. Δεν υπάρχει επίσης κάτι να εμποδίζει τους αγοραστές εκτός ΕΕ, όπως η Ινδία, να αγοράζουν ρωσικό αργό, να το επεξεργάζονται στα δικά τους διυλιστήρια για να παράγουν καύσιμα και στη συνέχεια να τα πουλούν νόμιμα σε αγοραστές στην ΕΕ. Οι έμποροι που είναι πρόθυμοι να παραβιάσουν τους κανόνες θα μπορούσαν να στείλουν ρωσικά καύσιμα σε μια χώρα, να το αναμείξουν με άλλο καύσιμο και να το στείλουν στην ΕΕ. Μπορεί να είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί η πραγματική προέλευση τέτοιων φορτίων.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
