Το όνομα του Τζο Μπάιντεν δεν βρίσκεται πουθενά στη σημερινή κρίσιμη κάλπη των ενδιάμεσων κοινοβουλευτικών εκλογών. Όμως, η έκβαση της αναμέτρησης επηρεάζεται άμεσα από την απήχηση που είχαν στην κοινή γνώμη τα δύο πρώτα χρόνια διακυβέρνησης Μπάιντεν, καθορίζοντας ταυτόχρονα σε πολύ μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα διακυβέρνησης του τα επόμενα, δύο τελευταία χρόνια της θητείας του.
Σε κάθε περίπτωση τα προγνωστικά δεν είναι ρόδινα για τον κύριο Μπάιντεν, ούτε προφανώς για τους Δημοκρατικούς. Αν οι δημοσκοπήσεις επιβεβαιωθούν, οι Ρεπουμπλικάνοι θα καταγράψουν μια σαρωτική νίκη που θα τους επιτρέψει να ανακτήσουν με ευκολία τα ηνία της Βουλής των Αντιπροσώπων και ενδεχομένως και την πλειοψηφία στη Γερουσία, κρατώντας «δέσμιο» τον Λευκό Οίκο στην οποιαδήποτε νομοθετική ρύθμιση θα θέλει στο εξής να δρομολογήσει, τόσο σε κοινωνικά και διπλωματικά ζητήματα όσο βεβαίως σε θέματα φορολογίας και οικονομίας.
Ειδικά το ζήτημα της οικονομίας θα είναι ο μεγάλος πρωταγωνιστής της αντιπαράθεσης ανάμεσα στην κυβέρνηση και το νέο Κογκρέσο, δεδομένου άλλωστε πως, όπως όλα δείχνουν, ήταν η ανησυχία και ο εκνευρισμός της κοινής γνώμης για την πορεία της οικονομίας που έφερε και την πολιτική ανατροπή στις κάλπες.
Η οικονομική ανατροπή που έφερε πολιτική ανατροπή
Η παράδοση θέλει πάντα το εκάστοτε κυβερνών κόμμα να χάνει έδαφος στις ενδιάμεσες εκλογές. Όμως, οι Δημοκρατικοί δεν περίμεναν μια τόσο μεγάλη εκλογική καθίζηση, που ήρθε σαν αποτέλεσμα της ριζικής ανατροπής του οικονομικού τοπίου από τις αρχές της χρονιάς, καθώς ο πόλεμος και η ενεργειακή κρίση εκμηδένισαν την ανάκαμψη που είχε επιτευχθεί μετά το τέλος της πανδημίας.
Το ιδιότυπο, βέβαια, είναι πως η αμερικανική κοινωνία δεν βιώνει σε καμία περίπτωση την πίεση που δέχονται συγκριτικά οι ευρωπαϊκές κοινωνίες. Οι καταναλωτικές δαπάνες και η αγοραστική κίνηση παραμένουν ανθηρές αντανακλώντας τα υψηλά επίπεδα των εισοδημάτων και η αγορά εργασίας αποδεικνύεται άκρως ανθεκτική, με την ανεργία χαμηλά και τις κενές θέσεις εργασίας να συνεχίζουν να αυξάνονται. Όμως, ο υψηλός πληθωρισμός, οι «τσουχτερές» τιμές σε τρόφιμα και καύσιμα και η άνοδος των επιτοκίων που συμπαρασύρει και τα επιτόκια των (στεγαστικών κυρίως) δανείων, πιέζουν το… πορτοφόλι των νοικοκυριών.
Ειδικά οι τιμές των τροφίμων ανέβηκαν κατά 11% σε ετήσια βάση το Σεπτέμβριο, που είναι ο ταχύτερος ρυθμός ανάπτυξης από το Φεβρουάριο του 1979, όταν στο Λευκό Οίκο ήταν ο Τζίμυ Κάρτερ.
Όσον αφορά την τιμή της βενζίνης, ο εθνικός μέσος όρος την περασμένη εβδομάδα βρισκόταν στα 3,70 δολάρια το γαλόνι, που είναι μεν αισθητά χαμηλότερη από τα 5 δολάρια το γαλόνι που είχε αγγίξει το καλοκαίρι, όμως παραμένει πάνω από τα 2,53 δολάρια που βρισκόταν μία εβδομάδα πριν την ορκωμοσία του Τζο Μπάιντεν, τον Ιανουάριο του 2021.
Η οικονομία δεν βρίσκεται σε ύφεση κι αν υποχωρήσει σε ύφεση αυτό δεν θα συμβεί πριν το 2023, με το σύνολο των αναλυτών να συμφωνεί πως θα είναι σύντομη και ρηχή. Ωστόσο, στις δημοσκοπήσεις η πλειοψηφία του κοινού δηλώνει δυσφορία για την κατάσταση και την κατεύθυνση της οικονομίας, θεωρεί πως τα οικονομικά του νοικοκυριού του έχουν επιδεινωθεί και εκτιμά πως η οικονομία βρίσκεται ήδη σε ύφεση!
Αυτό ακριβώς πληρώνει ο Λευκός Οίκος και μαζί του οι Δημοκρατικοί, παρά το γεγονός ότι δεν μπορεί να κάνει πολλά πράγματα για την άνοδο του πληθωρισμού και σίγουρα όχι για την αύξηση των επιτοκίων. Οι Ρεπουμπλικάνοι υποψήφιοι σε όλες τις γωνιές της χώρας ανέδειξαν την οικονομία ως το νούμερο ένα θέμα της επίθεσης τους, κατηγορώντας την κυβέρνηση πως με τα μεγάλα πακέτα στήριξης διόγκωσε τις πληθωριστικές πιέσεις, χωρίς τελικά να προστατέψει τα αμερικανικά νοικοκυριά από τη λαίλαπα της κρίσης σε ενέργεια και τρόφιμα.
Επτά στους 10 Αμερικάνους, που θεωρούν ότι τα οικονομικά τους έχουν επιδεινωθεί, θεωρεί ως προσωπικά υπεύθυνο τον Τζο Μπάιντεν! Και το 82% εκτιμά πως ο πληθωρισμός είναι ζωτικό πρόβλημα που θα πρέπει να λύσει η κυβέρνηση.
Η επόμενη ημέρα
Προφανώς οι Ρεπουμπλικάνοι δεν μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές των τροφίμων, ανεξάρτητα από τις καταγγελίες που εξαπολύουν σωρηδόν κατά του Οβάλ Γραφείου. Όμως, σίγουρα έχουν τη δική τους ατζέντα σε μια σειρά ζητημάτων που θα επηρεάσουν την οικονομική πολιτική και την επιχειρηματική αγορά, κάτι για το οποίο ήδη η Wall Street έχει αρχίσει να προετοιμάζεται.
Για παράδειγμα, σε επίπεδο φορολογικής πολιτικής αναμένονται ταχύτατες αλλαγές, καθώς οι Συντηρητικοί θα επιχειρήσουν να μονιμοποιήσουν τις φοροελαφρύνσεις του 2017 που είχαν δρομολογήσει οι ίδιοι και ταυτόχρονα να ακυρώσουν τις αυξήσεις στους φόρους που επικύρωσε η Βουλή το καλοκαίρι, με στόχο την αύξηση της επιβάρυνσης των μεγάλων επιχειρήσεων και των πλουσιότερων Αμερικανών για τη συγκέντρωση κονδυλίων προς όφελος των νοικοκυριών και της κλιματικής αλλαγής.
Επίσης, αν και πολλά θα εξαρτηθούν από το αν θα καταφέρουν να ανακτήσουν και τα ηνία της Γερουσίας, έχοντας έτσι τον πλήρη έλεγχο της νομοθετικής εξουσίας και μόνο η πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων θα είναι αρκετή για να τους διευκολύνει στην πρόθεση τους να βάλουν κυριολεκτικά κάτω από το μικροσκόπιο όλα τα πεπραγμένα της μέχρι τώρα διακυβέρνησης Μπάιντεν.
Ενδεικτικά γίνεται λόγος για επανέλεγχο στα πακέτα στήριξης της εποχής της πανδημίας, κάτι που αφορά κυρίως τα επιδόματα, τις φοροελαφρύνσεις και τις νομοθετικές ρυθμίσεις που αφορούν την πράσινη οικονομία και την κλιματική αλλαγή, για πιθανή έρευνα που να αφορά προσωπικά την οικογένεια Μπάιντεν και ειδικότερα τον Χάντερ Μπάιντεν για ενδεχόμενες φορολογικές παρατυπίες, όπως και για επανεξέταση των ερευνών που στρέφονται κατά του Ντόναλντ Τραμπ.
Στο στόχαστρο θα βρεθούν και οι αποφάσεις της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας, όπως και η διαχείριση της απόσυρσης των Αμερικανών από το Αφγανιστάν.
«Μου έχουν ήδη πει, πως αν κερδίσουν την Βουλή και τη Γερουσία, θα δρομολογήσουν διαδικασία καθαίρεσης μου. Αν και δεν ξέρω γιατί στο καλό θα θελήσουν να προσπαθήσουν να με καθαιρέσουν» σχολίασε ο ίδιος ο κύριος Μπάιντεν, μιλώντας σε προεκλογική εμφάνιση του την περασμένη εβδομάδα.
Όποια κι αν είναι η αφορμή, στη μακρά λίστα που έχουν προσπαθήσει να σχηματίσουν οι Ρεπουμπλικάνοι, και όποιο κι αν είναι το τελικό αποτέλεσμα, η όλη διαδικασία παραπέμπει σε μια περίοδο αστάθειας που προφανώς θα είναι δυσμενής για την οικονομία και την αγορά. Ωστόσο, οι φορολογικές αλλαγές υπέρ των επιχειρήσεων και η επιστροφή σε μια δημοσιονομική πολιτική λιτότητας και ελεγχόμενων δαπανών θα μετρήσουν θετικά για την αγορά και το χρηματιστήριο.
Σε επίπεδο μετοχών την μεγαλύτερη πίεση θα δεχτούν επιχειρήσεις και κλάδοι που θεωρείται πιθανότερο να θιγούν από την αλλαγή κατεύθυνσης που θα θελήσουν να υιοθετήσουν οι Ρεπουμπλικάνοι. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι οι επιχειρήσεις που έχουν να κάνουν με πράσινα project, δεδομένης της αντίθεσης των Συντηρητικών στις περιβαλλοντολογικές δεσμεύσεις του Λευκού Οίκου.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
