Μια αχτίδα αισιοδοξίας μοιάζει να φωτίζει την χειμαζόμενη οικονομία της Ευρωζώνης, μετά τη συμφωνία-ορόσημο για το χρέος μεταξύ των βασικών πολιτικών κομμάτων στη Γερμανία.
Υπενθυμίζεται ότι ο νεοεκλεγείς Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς κατέληξε την Παρασκευή σε συμφωνία με το κόμμα των Πρασίνων για ένα φιλόδοξο σχέδιο αύξησης του κρατικού δανεισμού, με στόχο τη χρηματοδότηση της άμυνας και των υποδομών. Η εξέλιξη αυτή αναζωπυρώνει τις ελπίδες για οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη.
Οι προτάσεις των Χριστιανοδημοκρατών (CDU) του Μερτς και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD) σηματοδοτούν μια από τις μεγαλύτερες πολιτικές αλλαγές στη Γερμανία από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου το 1989.
Αναθεώρηση των προβλέψεων ανάπτυξης
Ακόμη και πριν από τη συμφωνία της Παρασκευής, η δημοσκόπηση του Reuters (10-14 Μαρτίου) έδειξε ότι οι οικονομολόγοι σταμάτησαν μια μακρά περίοδο αναθεωρήσεων προς τα κάτω για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης το 2025, αφήνοντας την πρόβλεψη σταθερή στο 0,9%. Παράλληλα, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν έναν χρόνο, αναθεώρησαν προς τα πάνω την εκτίμηση για την ανάπτυξη του 2026, στο 1,3% από 1,2% που προέβλεπαν τον προηγούμενο μήνα.
Για τη Γερμανία, η ανάπτυξη αναμενόταν να διαμορφωθεί στο 0,2% το 2024 και να επιταχυνθεί στο 1,1% το 2025, συγκριτικά με την προηγούμενη πρόβλεψη του Ιανουαρίου, που ήταν 1,0%.
Οι εκτιμήσεις αυτές, ωστόσο, πιθανότατα θα αναθεωρηθούν ξανά. Παρόλο που η συμφωνία για το χρέος έχει δημιουργήσει προσδοκίες, πολλοί αναλυτές παραμένουν επιφυλακτικοί, αναμένοντας σαφέστερες ενδείξεις ότι η αλλαγή πολιτικής θα υλοποιηθεί.
Ο Carsten Brzeski, επικεφαλής μακροοικονομικής ανάλυσης στη ING, σχολίασε: «Τώρα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα επιτευχθεί η συμφωνία. Μόλις δύο ημέρες πριν, υπήρχε ακόμα μεγάλη πιθανότητα αποτυχίας».
Ο ίδιος εκτιμά ότι η ανάπτυξη στη Γερμανία θα μπορούσε να ενισχυθεί κατά επιπλέον 0,5 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, ενώ για την Ευρωζώνη προβλέπει αναθεώρηση της ανάπτυξης προς τα πάνω κατά 0,1 έως 0,2 ποσοστιαίες μονάδες.
Κάποιοι οικονομολόγοι έχουν ήδη προχωρήσει σε πιο σημαντικές αναβαθμίσεις για το 2026.
Ο εμπορικός πόλεμος του Τραμπ παραμένει κίνδυνος
Ωστόσο, οι περισσότεροι αναλυτές επισημαίνουν ότι η κλιμακούμενη εμπορική σύγκρουση υπό τον πρώην Πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και η αστάθεια στις αποφάσεις του για τους δασμούς, εξακολουθούν να συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τις προοπτικές ανάπτυξης.
Ο Fabio Balboni, ανώτερος οικονομολόγος της HSBC για την Ευρώπη, δήλωσε: «Η δυνατότητα δημοσιονομικής στήριξης να επηρεάσει σημαντικά τη βραχυπρόθεσμη ανάπτυξη είναι σχετικά περιορισμένη, ενώ η πιθανότητα οι δασμοί να πλήξουν την ανάπτυξη είναι πολύ μεγαλύτερη».
Την Πέμπτη, ο Τραμπ απείλησε να επιβάλει 200% δασμούς στο ευρωπαϊκό κρασί και τα οινοπνευματώδη, μετά την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι θα επιβάλει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα τον επόμενο μήνα.
Η κίνηση αυτή ήρθε ως απάντηση στους δασμούς 25% του Τραμπ στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου, που τέθηκαν σε ισχύ την Τετάρτη.
Δύσκολες αποφάσεις για την ΕΚΤ
Όλα αυτά περιπλέκουν την πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), η οποία την περασμένη εβδομάδα μείωσε το βασικό επιτόκιο καταθέσεων στο 2,50%, σηματοδοτώντας την έκτη διαδοχική μείωση από τον Ιούνιο.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, απέφυγε να επαναλάβει την προηγούμενη αναφορά της ότι η κατεύθυνση των επιτοκίων είναι σαφώς καθοδική, προειδοποιώντας ότι υπάρχει «τεράστια αβεβαιότητα».
Οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει πάνω από τον στόχο του 2% της ΕΚΤ τουλάχιστον μέχρι το 2026.
Πόσες μειώσεις επιτοκίων αναμένονται το 2024;
Σχεδόν το 55% των οικονομολόγων στη δημοσκόπηση του Reuters (40 από τους 73) προβλέπουν μόνο δύο επιπλέον μειώσεις επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης μέσα στο 2024, πιθανότατα μία τον Απρίλιο και μία ακόμα στο τρίτο τρίμηνο. Αυτό συγκρίνεται με την προηγούμενη εκτίμηση που προέβλεπε διαδοχικές μειώσεις επιτοκίων τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο.
Επιπλέον, σχεδόν το 40% των οικονομολόγων (23 από τους 62) εκτιμά ότι η ΕΚΤ ίσως παγώσει τις μειώσεις επιτοκίων τον Απρίλιο.
Ο Bas van Geffen, ανώτερος στρατηγικός αναλυτής στη Rabobank, δήλωσε: «Θα έλεγα ότι η απόφαση του Απριλίου είναι πλέον ανοιχτή. Οι λόγοι για μια παύση στις μειώσεις έχουν αυξηθεί σημαντικά».
Και πρόσθεσε: «Αν η οικονομία παραμείνει ισχυρή και ο πληθωρισμός διατηρηθεί υψηλότερα από το αναμενόμενο λόγω των δασμών και των νέων δημοσιονομικών μέτρων, υπάρχει ο κίνδυνος το "παράθυρο" για μειώσεις επιτοκίων να κλείσει νωρίτερα».