Γεγονός αποτελεί από νωρίς το πρωί του Σαββάτου η διακοπή των ροών ρωσικού φυσικού αερίου προς τον αυστριακό ενεργειακό όμιλο OMV. Η εξέλιξη είχε προαναγγελθεί ήδη από την Παρασκευή, με τη ρωσική Gazprom να ενημερώνει την αυστριακή πλευρά για την αποκοπή των ροών, απόφαση που ελήφθη κατόπιν ειδοποίησης της OMV ότι θα προχωρήσει σε παύση πληρωμών προς τον ρωσικό ενεργειακό κολοσσό καθώς διεκδικεί αποζημίωση 230 εκατ. ευρώ μετά απόφαση διαιτητικού δικαστηρίου.
«Επιβεβαιώνουμε ότι δεν υπήρξε καμία παράδοση φυσικού αερίου από τις 6 π.μ. σήμερα» δήλωσε νωρίτερα το Σάββατο εκπρόσωπος της OMV, με την αρμόδια ρυθμιστική αρχή της Αυστρίας πάντως να τονίζει ότι η προμήθεια φυσικού αερίου στους καταναλωτές συνεχίζεται κανονικά παρά την μείωση των εισερχόμενων στη χώρα ποσοτήτων αερίου. «Οι ποσότητες που εισέρχονται στην Αυστρία είναι επί του παρόντος μειωμένες κατά 12-15%» δήλωσε ο επικεφαλής της E-Control, της αρμόδιας ρυθμιστικής αρχής.
Τι σημαίνει όμως για την Αυστρία και την Ευρώπη η αποκοπή των ροών από την Gazprom, που αυθόρμητα ξυπνά μνήμες από τη μεγάλη ενεργειακή κρίση του 2022;
Τα σενάρια
Σε ανάλυσή της η αυστριακή εφημερίδα Der Standard εμφανίζεται καθησυχαστική. Όπως τονίζει, η Βιέννη θα συνεχίσει να προμηθεύεται ρωσικό αέριο από τη Ρωσία αλλά από διαφορετικούς διαδρόμους - γι' αυτό και μετά από μια πρώτη εκτόξευση μετά την ανακοίνωση της είδησης, οι τιμές στο TTF αποκλιμακώθηκαν γρήγορα. Η Αυστρία άλλωστε, σημειώνει, προμηθεύεται επίσης αέριο μέσω της Γερμανίας και της Ιταλίας σε τιμές που πλέον δεν διαφέρουν πολύ από αυτές των ποσοτήτων που μέχρι χθες λάμβανε απευθείας από την Gazprom.
Πιο περίπλοκα θα γίνουν τα πράγματα σε περίπτωση που διακοπεί συνολικά η ροή ρωσικού αερίου προς την Κεντρική Ευρώπη. Ωστόσο και πάλι τα πράγματα δεν είναι όπως το 2022: Η ΕΕ έχει μειώσει τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου κατά 70% από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, αντικαθιστώντας τις ποσότητες που λάμβανε από την Gazprom με εισαγωγές από τη Νορβηγία, τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι εισαγωγές από τη Μόσχα όμως εξακολουθούν να είναι σημαντικές για την Αυστρία, τη Σλοβακία και την Ουγγαρία. Είναι ενδεικτικό ότι μεταξύ 80% και του 90% των εισαγόμενων ποσοτήτων αερίου στην Αυστρία προήλθαν πρόσφατα από τη Ρωσία. Από πού λοιπόν θα προμηθεύεται η Αυστρία το φυσικό της αέριο στο μέλλον;
Γεμάτες οι δεξαμενές
Σύμφωνα με υπολογισμούς της ρυθμιστικής αρχής E-Control και της Υπηρεσίας Ενέργειας, η Αυστρία είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια διακοπή των προμηθειών αερίου λόγω της υψηλής πλήρωσης των δεξαμενών αποθήκευσης φυσικού αερίου. Βάσει σχετικής ανάλυσης που εκπονήθηκε τον Ιούνιο, οι εισαγωγές από την Ιταλία και τη Γερμανία θα ήταν αρκετές για να αντισταθμίσουν το έλλειμμα εφοδιασμού.
Ακόμα και έτσι όμως, το κλίμα που δημιουργεί η αποκοπή των σταθερών ροών από τη Μόσχα δημιουργεί το υπόστρωμα για μια μεγάλη αύξηση των τιμών, από 10% έως και 40%. Προκειμένου η αύξηση αυτή να μην μετακυλιθεί στο σύνολό της στους καταναλωτές, θα απαιτηθεί κρατική παρέμβαση. Και πράγματι, όπως σημειώνει η Der Stadard, η Αυστρία διαθέτει ένα ικανό στρατηγικό απόθεμα φυσικού αερίου το οποίο αγοράστηκε από την κυβέρνηση. Εάν οι τιμές αυξηθούν, το κράτος θα μπορούσε να «ρίξει» ποσότητα από το απόθεμα αυτό στην αγορά για να πιέσει τις τιμές προς τα κάτω.
Ανακατατάξεις
Η κατάσταση λοιπόν για την Αυστρία και τις άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, και εν τέλει για το σύνολο της γηραιάς ηπείρου, δεν είναι ίδια με το 2022. Είναι ωστόσο γεγονός ότι οι τιμές του αερίου έχουν πάρει ξανά την ανιούσα, με τη μεγαβατώρα να σκαρφαλώνει την Παρασκευή στο TTF στα 45 λεπτά του ευρώ, 15 σεντ υψηλότερα από τον Μάρτιο. Η είσοδος του χειμώνα αποτελεί πιθανότατα έναν από τους λόγους για την αύξηση αυτή, λόγω της υψηλότερης ζήτησης για θέρμανση. Η διακοπή των ροών από τη Ρωσία προς χώρες που εξακολουθούν να λαμβάνουν μεγάλες ποσότητες από την Gazprom, όπως η Αυστρία, δρα ενισχυτικά, αλλά δεν αποτελεί καταλυτικό παράγοντα.
Οι traders άλλωστε τιμολογούν ήδη μια διακοπή των ροών από τη Μόσχα. Και αυτό γιατί η συμφωνία διαμετακόμισης φυσικού αερίου μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας (από όπου διέρχονται οι ποσότητες προς την Κεντρική Ευρώπη) λήγει την 1η Ιανουαρίου 2025, με το Κίεβο να έχει επανειλημμένα ξεκαθαρίσει ότι δεν επιθυμεί να την ανανεώσει. Έτσι, ο χρόνος για την αποκοπή της ροής αερίου από τη Ρωσία απευθείας προς χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, μετρά αντίστροφα εδώ και καιρό. Και είναι ίσως ένας από τους λόγους που ώθησαν την Παρασκευή τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς να τηλεφωνήσει στον Βλαντίμιρ Πούτιν, πρώτη φορά μετά από δύο ολόκληρα χρόνια. Με τη Μόσχα να θέτει αμέσως ζήτημα επανέναρξης της ενεργειακής συνεργασίας με το Βερολίνο.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
