Η εμπιστοσύνη χτίζεται αργά, αλλά μπορεί να καταρρεύσει μέσα σε λίγες στιγμές. Χρειάστηκαν χρόνια για να ανακτήσει η Τουρκία την εμπιστοσύνη των διεθνών επενδυτών, έπειτα από τις ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που οδήγησαν τη χώρα σε εκρηκτικό πληθωρισμό.
Ωστόσο, η σύλληψη του βασικού πολιτικού αντιπάλου του προέδρου, που ανακοινώθηκε την Τετάρτη, απειλεί να διαγράψει μεγάλο μέρος αυτής της προόδου. Οι traders βρίσκονται σε αναμονή, καθώς οι εξελίξεις προβλέπονται καταιγιστικές.
Μαζικό Sell-Off στα τουρκικά assets
Η σύλληψη του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, προκάλεσε πανικό στις αγορές, οδηγώντας σε:
- Βουτιά 10% της τουρκικής λίρας,
- Κατάρρευση 9% του χρηματιστηριακού δείκτη Bist 100,
- Τη χειρότερη ημέρα από το 2023 για το τουρκικό ομόλογο αναφοράς σε τοπικό νόμισμα.
Η συγκυρία αυτού του sell-off είναι εξαιρετικά δυσάρεστη για τους διεθνείς επενδυτές, οι οποίοι είχαν αυξήσει την έκθεσή τους στα τουρκικά περιουσιακά στοιχεία. Σύμφωνα με στοιχεία της τουρκικής κεντρικής τράπεζας και του Bloomberg, οι ξένες κατοχές τουρκικών ομολόγων και μετοχών αυξήθηκαν κατά 50% σε 54 δισ. δολάρια τους τελευταίους 12 μήνες έως τις 7 Μαρτίου—υπερτριπλάσια από τα χαμηλά επίπεδα του 2022.
→ Διαβάστε επίσης: Τουρκία: Σε ύψος ρεκόρ τα επιτόκια στην offshore αγορά - $9 δισ. για στήριξη της λίρας
Μπορεί η Τουρκία να διατηρήσει τη δυναμική της;
Η οικονομία της Τουρκίας είχε αρχίσει να ανακάμπτει, καθώς η επιστροφή σε ορθόδοξες πολιτικές μετά τις εκλογές του 2023 δημιούργησε μια αίσθηση σταθερότητας. Το ΑΠΕ επεκτείνεται, ο επίσημος πληθωρισμός μειώθηκε από 85% σε χαμηλότερα επίπεδα και οι επενδυτές άρχισαν να σκέφτονται μακροπρόθεσμα.
Επιπλέον, η διεθνής γεωπολιτική θέση της Τουρκίας είχε βελτιώσει τη συνολική εικόνα, καθώς η χώρα έκανε πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες με Κούρδους αντάρτες και έπαιξε βασικό ρόλο στη διαχείριση των συγκρούσεων σε Ουκρανία και Συρία.
Αυτοί οι παράγοντες ξεπερνούσαν τις ανησυχίες σχετικά με την καταστολή πολιτικών αντιπάλων—μέχρι τώρα.
Αλλαγή σκηνικού
Η πρόσφατη πολιτική κρίση απειλεί να ανατρέψει όλη αυτήν την πρόοδο. Ο αντίκτυπος στις αγορές θα μπορούσε να έχει μακροχρόνιες συνέπειες, καθώς η αποδυνάμωση της λίρας καθιστά δυσκολότερο τον έλεγχο του πληθωρισμού, η πολιτική σταθερότητα είναι κρίσιμη στις αναδυόμενες αγορές και οι επενδυτές χρειάζονται σαφήνεια και διαβεβαιώσεις για τη διατήρηση μιας σταθερής πορείας.
Ο Μεχμέτ Σιμσέκ, ο δημοφιλής στις αγορές υπουργός Οικονομικών, επιχείρησε να καθησυχάσει τους επενδυτές, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση δεν θα αλλάξει κατεύθυνση στην οικονομική και νομισματική πολιτική.
Ωστόσο, τα στοιχεία παραμένουν ανησυχητικά. Ο πληθωρισμός στην Τουρκία, αν και μειωμένος, παραμένει υψηλός στο 39,05% (Φεβρουάριος) και η λίρα έχει χάσει 83% της αξίας της την τελευταία πενταετία.
Η παρέμβαση της Κεντρικής Τράπεζας
Η κατάρρευση της λίρας σε νέο ιστορικό χαμηλό ανάγκασε την Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας να παρέμβει πουλώντας σχεδόν 10 δισ. δολάρια σε ξένο συνάλλαγμα, σύμφωνα με το Reuters. Παρά τα μέτρα στήριξης, η λίρα έχασε 15% της αξίας της μέσα σε έναν χρόνο.
Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι αυτή η αστάθεια μπορεί να αποθαρρύνει τις χρηματοπιστωτικές εισροές, καθώς η χώρα παλεύει ακόμα με τις συνέπειες του υψηλού πληθωρισμού.
Οι ανησυχίες για το κράτος δικαίου θα μπορούσαν να πλήξουν περαιτέρω τις άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες είναι ήδη χαμηλές
Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Τουρκία
- Ο πληθωρισμός παραμένει υψηλός παρά τις βελτιώσεις.
- Η συνεχιζόμενη πτώση της λίρας μπορεί να διογκώσει τον πληθωρισμό.
- Η Κεντρική Τράπεζα ενδέχεται να αυξήσει τα επιτόκια, τα οποία ήδη βρίσκονται στο 42,5%.
Ο George Dyson, αναλυτής της Control Risks, προειδοποιεί:
Η κρίση θα πλήξει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και τη λίρα, οδηγώντας σε νέο κύμα πληθωρισμού".
Ωστόσο, οι περισσότεροι αναλυτές δεν αναμένουν απόκλιση από την οικονομική ορθοδοξία. Αντίθετα, θεωρούν πιθανή νέα αύξηση επιτοκίων αν η λίρα συνεχίσει να αποδυναμώνεται.
Η Κεντρική Τράπεζα φαίνεται αποφασισμένη να διατηρήσει την αυστηρή νομισματική πολιτική της, με στόχο την καταπολέμηση του πληθωρισμού.
Μια επικίνδυνη ισορροπία
Η Τουρκία βρίσκεται σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Αν δεν καταφέρει να διατηρήσει την οικονομική σταθερότητα και να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών, το μέλλον της λίρας και της οικονομίας της μπορεί να γίνει ακόμη πιο αβέβαιο.
Η ισορροπία μεταξύ οικονομικής ανάκαμψης και πολιτικής σταθερότητας είναι εύθραυστη. Οι επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης και της Κεντρικής Τράπεζας θα καθορίσουν την πορεία της τουρκικής οικονομίας.
Με πληροφορίες από Reuters και Bloomberg