Ενας κυβερνητικός συνασπισμός των συντηρητικών του Φρίντριχ Μερτς και του σοσιαλδημοκρατικού SPD είναι ο μόνος δρόμος για τον σχηματισμό βιώσιμης κυβέρνησης στη Γερμανία μετά τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών.
Αν και τα δύο αυτά κόμματα, που είχαν κατά βάση την εξουσία στη μεταπολεμική περίοδο, είναι άσπονδοι αντίπαλοι, έχουν συνεργαστεί στο παρελθόν, στο πλαίσιο του λεγόμενου μεγάλου συνασπισμού, και πιέζονται να συμβιβάσουν τις διαφορές τους, ενώ έχουν κοινές θέσεις σε τομείς όπως στην εξωτερική πολιτική και σε κάποιο βαθμό και στην αμυντική πολιτική.
Με το μέλλον της οικονομικής ατμομηχανής της Ευρώπης να διακυβεύεται και καθώς αναμένονται οι διαπραγματεύσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, ακολουθεί μια παρουσίαση των θέσεων του συντηρητικού μπλοκ CDU/CSU και του SPD σε βασικούς τομείς πολιτικής.
Οικονομία
Μετά από δύο χρόνια συρρίκνωσης και ισχνές προοπτικές ουσιαστικής ανάπτυξης φέτος, η αναζωογόνηση της οικονομίας είναι κρίσιμης σημασίας.
Το CDU/CSU έχει παρουσιάσει την «Ατζέντα 2030», η οποία στοχεύει στην επίτευξη ρυθμών ανάπτυξης 2%. Το μπλοκ θέλει να μειώσει τον εταιρικό φορολογικό συντελεστή στο 25% από περίπου 30% που είναι σήμερα, ώστε να απελευθερωθούν περισσότερα κεφάλαια για επενδύσεις.
Για να ενισχύσει τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης και με τον τρόπο αυτό να τονώσει την κατανάλωση, στοχεύει να αυξήσει το επίπεδο, πάνω από το οποίο ισχύει ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής εισοδήματος στα 80.000 ευρώ από περίπου 67.000 ευρώ.
Το SPD πρότεινε ένα με δανεισμό χρηματοδοτούμενο επενδυτικό ταμείο ύψους 100 δισ. ευρώ για την αύξηση των δημόσιων επενδύσεων σε υποδομές και τεχνολογία για την πράσινη μετάβαση.
Θέλει επίσης να υπάρξει μια επενδυτική έκρηξη με την καθιέρωση φορολογικής έκπτωσης 10% για τις εγχώριες κεφαλαιουχικές δαπάνες. Για την τόνωση της κατανάλωσης και της εγχώριας παραγωγής, τάσσεται υπέρ των φορολογικών εκπτώσεων για τα ηλεκτρικά οχήματα «Made in Germany».
Φορολογική πολιτική
Ο συνασπισμός του καγκελάριου Όλαφ Σολτς κατέρρευσε τελικά λόγω της διαμάχης για τον προϋπολογισμό, γεγονός που δείχνει πόσο ευαίσθητα είναι τα δημοσιονομικά ζητήματα.
Οι δύο πιθανοί εταίροι απέχουν πολύ μεταξύ τους όσον αφορά τη μεταρρύθμιση του λεγόμενου φρένου χρέους, που εμποδίζει τη δημιουργία νέων ελλειμμάτων, ώστε να ανοίξει η πόρτα σε επενδύσεις που χρειάζονται επειγόντως.
Το CDU/CSU θέλει να επιμείνει στα συνταγματικά όρια του δανεισμού. Ο Μερτς, ωστόσο, έχει αφήσει δειλά να εννοηθεί ότι θα ήταν διατεθειμένος να μεταρρυθμίσει τους κανόνες ώστε να τους καταστήσει πιο ευέλικτους, ιδίως όσον αφορά την αναμενόμενη ταχεία αύξηση των αμυντικών δαπανών.
Οι συντηρητικοί έχουν υποστηρίξει ότι οι σχεδιαζόμενες φορολογικές περικοπές θα χρηματοδοτηθούν από την πρόσθετη οικονομική ανάπτυξη, κάτι που είναι αμφισβητήσιμο.
Το SPD θέλει να χαλαρώσει το φρένο του χρέους για να επιτρέψει περισσότερες δημόσιες επενδύσεις. Για την τόνωση της εγχώριας ζήτησης, το SPD σχεδιάζει τη μείωση του φόρου εισοδήματος για τα περισσότερα νοικοκυριά.
Από την άλλη πλευρά, θα αύξανε τα έσοδα και θα αντιστάθμιζε τα σχέδια για μείωση του φόρου στα προϊόντα που πωλούν τα σούπερ μάρκετ, με την αύξηση των φόρων για τους πολύ πλούσιους και την επαναφορά ενός φόρου πλούτου - πολιτικές στις οποίες το CDU αντιτίθεται σθεναρά.
Ενέργεια
Το υψηλό ενεργειακό κόστος είναι ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, αλλά το αν μπορεί και πρέπει να γίνει κάτι γι' αυτό αμφισβητείται.
Το CDU/CSU σχεδιάζει να εξετάσει την επαναλειτουργία των πυρηνικών εργοστασίων και να καταργήσει τη μεταρρύθμιση της κυβέρνησης Σολτς που προωθούσε τις ηλεκτρικές αντλίες θερμότητας έναντι των παραδοσιακών λεβήτων.
Το συντηρητικό μπλοκ θέλει να καταβάλει τα έσοδα από την εμπορία εκπομπών ρύπων ως κλιματικό μέρισμα και να περικόψει τις επιδοτήσεις για τεχνολογίες φιλικές προς το κλίμα.
Το SPD θέλει να μειώσει στο μισό τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και να περιορίσει τα τέλη του δικτύου. Παράλληλα με τη μείωση του κόστους για τη βιομηχανία, είναι ανοιχτό στην επιδότηση των λογαριασμών ενέργειας των νοικοκυριών μέσω άμεσων πληρωμών για την άμβλυνση του βάρους του κόστους των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Εξωτερική πολιτική
Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ανταγωνιστική στάση του Ντόναλντ Τραμπ έναντι της Ευρώπης και οι προσπάθειες της Κίνας να επεκτείνει την επιρροή της ανατρέπουν το οικονομικό μοντέλο της Γερμανίας που είναι προσανατολισμένο στις εξαγωγές.
Αν και το CDU/CSU ήθελε να έχει δεσμούς με την κυβέρνηση Τραμπ, ο Μερτς έκανε στροφή το βράδυ των εκλογών, λέγοντας ότι η Γερμανία δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στις ΗΠΑ και ότι η Ευρώπη πρέπει να σταθεί μόνη της.
Επίσης, εδώ και καιρό ασκεί κριτική στην Κίνα, δείχνοντας ότι ήταν έτοιμος να χαράξει μια πιο φιλοευρωπαϊκή προσέγγιση. Σχεδιάζει επίσης να δημιουργήσει ένα συμβούλιο εθνικής ασφάλειας στην καγκελαρία.
Ενώ το SPD έχει περιγράψει τις ΗΠΑ ως τον σημαντικότερο σύμμαχο της Γερμανίας εκτός ΕΕ, το κόμμα αντιτάχθηκε σθεναρά στα πρόσφατα σχόλια του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, ότι η Γερμανία φιμώνει τους ψηφοφόρους με το «τείχος προστασίας» της για να κρατήσει το ακροδεξιό AfD εκτός εξουσίας.
Και τα δύο κόμματα είναι επίσης διατεθειμένα να συνεχίσουν να στηρίζουν την Ουκρανία, αλλά το ερώτημα είναι από πού θαπροέλθουν τα χρήματα.
Αμυνα
Αντιμέτωπη με τη επιθετικότητα της Ρωσίας και την υποχώρηση του Τραμπ από την ευρωπαϊκή ασφάλεια, η αμυντική πολιτική θα αποτελέσει κορυφαία προτεραιότητα, αλλά η διατήρηση των επιπέδων των δαπανών θα αποτελέσει πρόκληση.
Ο Μερτς ήταν πιο επιθετικός όσον αφορά την άμυνα, αναφερόμενος σε στόχο για δαπάνες 3% του ΑΕΠ. Το CDU/CSU θέλει επίσης να επαναφέρει κάποια μορφή υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας και να αναλάβει ηγετικό ρόλο στη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής αντιπυραυλικής ασπίδας.
Υπό τον Σολτς, το SPD δεν ήθελε να θεωρηθεί ότι προκαλεί τη Ρωσία, όπως έδειξε η απόρριψη αιτήματος για παράδοση πυραύλων Taurus μεγάλου βεληνεκούς στη Ρωσία.
Ο καγκελάριος είχε πρόσφατα επισημάνει ότι πρόσθετη βοήθεια για την Ουκρανία δεν θα μπορούσε να παρασχεθεί εάν επηρεάζονται οι κοινωνικές δαπάνες. Αυτή η στάση ενδέχεται να αλλάξει με τον Μπόρις Πιστόριους στο τιμόνι, ο οποίος έχει υποστηρίξει πιο ανοιχτά το Κίεβο.
Μετανάστευση
Το θέμα κυριάρχησε στην προεκλογική εκστρατεία και η κίνηση του Μερτς να πατάξει τις παράνομες αφίξεις με την υποστήριξη του AfD έκανε βαθύτερο το ρήγμα.
Το CDU/CSU ζήτησε την πλήρη διακοπή των παράνομων εισόδων, καθώς και πολύ μεγαλύτερη ικανότητα απέλασης όσων απορρίφθηκαν οι αιτήσεις τους για άσυλο.
Ο Μερτς έχει πει ρητά ότι δεν πρόκειται να συμβιβαστεί. Θέλει επίσης να καταργήσει έναν πρόσφατο νόμο που επιτρέπει τη διπλή υπηκοότητα και έχει απειλήσει να ανακαλέσει τα διαβατήρια για πολιτογραφημένους Γερμανούς που έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα.
Το SPD έχει σκληρύνει τη στάση του και έχει επιταχύνει τις απελάσεις απορριφθέντων αιτούντων άσυλο, αλλά απέρριψε την απόλυτη γραμμή του Μερτς. Τάσσεται όμως υπέρ της διατήρησης των συνοριακών ελέγχων στα χερσαία σύνορα για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης.
Το SPD θέλει επίσης να συνεχίσει τις πολιτικές για λιγότερα εμπόδια εσόδου στη Γερμανία για ειδικούς της πληροφορικής και άλλους επαγγελματίες από το εξωτερικό.
Κοινωνική πολιτική
Οι κοινωνικές παροχές αποτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι των κρατικών δαπανών, αλλά η περικοπή των πληρωμών, ιδίως των συντάξεων, ενέχει τον κίνδυνο να στείλει περισσότερους ανθρώπους στη φτώχεια.
Το CDU/CSU στοχεύει στη μείωση των κοινωνικών δαπανών με τη μεταρρύθμιση του λεγόμενου προγράμματος πρόνοιας Bürgergeld (επίδομα του πολίτη), ώστε να προσπαθήσει να αναγκάσει περισσότερους ανθρώπους να ενταχθούν στην αγορά εργασίας.
Οι συνταξιούχοι που θα αποφασίσουν να εργαστούν περισσότερο θα λάβουν φορολογική ελάφρυνση για μηνιαίο εισόδημα 2.000 ευρώ.
Το SPD θέλει να διατηρήσει το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας της Γερμανίας, αλλά θα αυξήσει την πίεση στους μακροχρόνια άνεργους να εργαστούν. Θα διατηρήσει σταθερές τις δημόσιες συντάξεις, παρά τις ανησυχίες ότι το σύστημα θα μπορούσε να καταρρεύσει τα επόμενα χρόνια, καθώς οι baby boomers συνταξιοδοτούνται.
Για να βοηθήσει τους εργαζόμενους με χαμηλό εισόδημα, το κόμμα θέλει να αυξήσει τον εθνικό κατώτατο μισθό κατά 17% στα 15 ευρώ την ώρα, μια πολιτική που οι συντηρητικοί θα δυσκολευτούν να υποστηρίξουν.
Με πληροφορίες από Bloomberg
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
