Η αντιπαλότητα της Αμερικής με την Κίνα, ο αντίκτυπος από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις κυρώσεις στη Ρωσία και η νέα πολιτική διαμάχη στην Ουάσιγκτον για το όριο χρέους των ΗΠΑ έχουν δημιουργήσει αμφιβολίες για το στάτους του δολαρίου ως κυρίαρχου παγκόσμιου νομίσματος.
Ο εξοστρακισμός της Ρωσίας από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα λόγω των κυρώσεων έχει τροφοδοτήσει επίσης τις εκτιμήσεις ότι οι μη συμμαχικές με τις ΗΠΑ χώρες θα αποστασιοποιηθούν από το δολάριο.
Από την άλλη πλευρά, η θέση του δολαρίου στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι τόσο ισχυρή, ώστε δεν θα είναι εύκολο να υπερκερασθεί από ένα άλλο νόμισμα.
Μείωση του δολαρίου στα συναλλαγματικά αποθέματα
Το ποσοστό του δολαρίου στα συναλλαγματικά αποθέματα των κεντρικών τραπεζών μειώθηκε το τελευταίο τρίμηνο του 2022 στο 58%, χαμηλό επίπεδο 20ετίας, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΝΤ. Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Eurizon SLJ Capital, η μείωση ήταν εντονότερη, αν γίνει προσαρμογή των συναλλαγματικών ισοτιμιών.
Οι κεντρικές τράπεζες έχουν συναλλαγματικά διαθέσιμα σε δολάρια, για να μπορούν να στηρίξουν την ισοτιμία των νομισμάτων τους σε περιόδους κρίσεων. Τα αποθέματα τους επιτρέπουν παρεμβάσεις στην αγορά συναλλάγματος για να αποφύγουν μεγάλη πτώση της ισοτιμίας των νομισμάτων τους που αύξανε τον πληθωρισμό καθώς το πετρέλαιο και άλλες πρώτες ύλες τιμολογούνται στο αμερικανικό νόμισμα. Για τον ίδιο λόγο, πολλά νομίσματα, από το δολάριο του Χονγκ Κονγκ έως το μπαλμπόα του Παναμά, έχουν σταθερή ισοτιμία με το δολάριο.
Κίνα και Ινδία παρακάμπτουν το δολάριο
Οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν το δολάριο για να εμποδίσουν το διεθνές εμπόριο χωρών στις οποίες επιβάλλουν κυρώσεις, όπως τη Ρωσία, τη Βενεζουέλα και το Ιράν.
Ωστόσο, το εμπόριο τους γίνεται με άλλα νομίσματα. Η Ινδία αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο σε ρούβλια και ντιράμ (το νόμισμα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων). Η Κίνα αγόρασε ρωσικό πετρέλαιο, άνθρακα και μέταλλα αξίας 88 δις. δολαρίων χρησιμοποιώντας το γουάν. Τον Μάρτιο η κινεζική κρατική πετρελαϊκή εταιρεία CNOOC χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το γουάν για να αγοράσει φυσικό αέριο από τη γαλλική TotalEnergies.
Παράλληλα, το ποσοστό του γουάν στις παγκόσμιες συναλλαγές σε ξένα νομίσματα αυξήθηκε στο 7% από σχεδόν μηδενικό επίπεδο πριν από 15 χρόνια, σύμφωνα με την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS).
Δύσκολη η αποδολαριοποίηση
Από την άλλη πλευρά, η αποδολαριοποίηση προϋποθέτει ότι θα υπάρχει ένα μεγάλο και πολύπλοκο δίκτυο εξαγωγέων, εισαγωγέων, traders νομιμσάτων, εκδοτών ομολόγων και τραπεζών που θα χρησιμοποιούν άλλα νομίσματα. Αυτό είναι απίθανο, αν σκεφθούμε ότι το δολάριο χρησιμοποιείται σχεδόν στο 90% των παγκόσμιων συναλλαγών στις αγορές συναλλάγματος.
Επιπλέον, περίπου το 50% του χρέους εκτός των ΗΠΑ είναι σε δολάρια και το 50% του παγκόσμιου εμπορίου τιμολογείται σε αυτό.
Οι λειτουργίες του δολαρίου αλληλοενισχύονται, δήλωσε ο καθηγητής οικονομικών και πολιτικής επιστήμης στο πανεπιστήμιο του Μπέρκλεΐ, Barry Eichengreen. «Δεν υπάρχει απλά μηχανισμός για να αλλάξουν όλες οι τράπεζες, οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις τη συμπεριφορά τους ταυτόχρονα», πρόσθεσε.
Τα εναλλακτικά assets
Αν και δεν είναι πιθανό να υπάρξει ένα νόμισμα που θα διαδεχθεί το δολάριο, υπάρχει η δυνατότητα για ένα κόσμο με πολλά εναλλακτικά assets.
Οι κεντρικές τράπεζας κοιτάζουν μία ευρύτερη γκάμα στοιχείων ενεργητικού, μεταξύ των οποίων και εταιρικά ομόλογα, ακίνητα και άλλα νομίσματα. «Αυτή είναι μία διαδικασία σε εξέλιξη. Το δολάριο θα χρησιμοποιείται λιγότερο στο παγκόσμιο σύστημα», δήλωσε ο γενικός διευθυντής της Toscafund στο Χονγκ Κονγκ.
Η μεγάλη αγορά αμερικανικών ομολόγων
Οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε συναλλαγές σε ξένα νομίσματα χρησιμοποιούν συχνά κρατικά ομόλογα ως μια εναλλακτική πηγή ρευστότητας, επειδή οι καταθέσεις δεν είναι πάντα ασφαλισμένες. Οι συναλλαγές σε δολάρια υποστηρίζονται από τον όγκο 23 τρισ. δολαρίων αμερικανικών κρατικών ομολόγων. «Το βάθος, η ρευστότητα και η ασφάλεια της αγοράς των αμερικανικών ομολόγων είναι βασικός λόγος που το δολάριο είναι ηγετικό αποθεματικό νόμισμα», δήλωσε ο Brad Setser, εταίρος στο Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων (Council on Foreign Relations).
Η αγορά των γερμανικών ομολόγων είναι σχετικά μικρή με αυτή του δολαρίου καθώς αντιστοιχεί σε ένα μέγεθος 2 τρις. δολαρίων.
Με πληροφορίες από Reuters
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
