Να ακολουθήσει το παράδειγμα του Πάπα Φραγκίσκου και να επιστρέψει τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα, προτρέπει τη Βρετανία, η Ρέιτσελ Σάντερσον, Αυστραλή πολιτικός, σε άρθρο γνώμης στο Bloomberg, επισημαίνοντας «άλλωστε δεν ανήκουν στο Ηνωμένο Βασίλειο για να τα κρατά».
Μάλιστα η αρθρογράφος το βλέπει ως μια «εξαιρετική ευκαιρία η Βρετανία να καλλιεργήσει την πολυπόθητη φιλία με την Ελλάδα και κατ' επέκταση να "επουλώσει" το ρήγμα με την Ευρώπη».
«Ο Πάπας Φραγκίσκος επέστρεψε τον περασμένο μήνα στην Ελλάδα τρία θραύσματα του Παρθενώνα που κρατούνταν στα μουσεία του Βατικανού για περίπου 100 χρόνια. Είναι καιρός η Βρετανία να ακολουθήσει το παράδειγμα του Αργεντινού Ποντίφικα. Το επόμενο έτος, όταν η Ελλάδα θα γιορτάσει την 50ή επέτειο από την επιστροφή του δημοκρατικού πολιτεύματος. Αυτό προσφέρει μια ιδανική ευκαιρία».
Η επιστροφή των αρχαίων μαρμάρων - ένα ανάγλυφο άλογο και τα κεφάλια ενός νεαρού αγοριού και ενός γενειοφόρου άνδρα - στην Ελλάδα υποκινήθηκε από την «ειλικρινή επιθυμία να ακολουθηθεί το οικουμενικό μονοπάτι της αλήθειας», σύμφωνα με το Βατικανό. Η κίνηση αυτή του Πάπα Φραγκίσκου προσέδωσε ειδικό βάρος του στην άποψη πολλών (και κυρίως του ελληνικού λαού) , ότι τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, που χρονολογούνται από τον 5ο αιώνα π.Χ., πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα.
«Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωσε αμέσως ότι την πράξη του Πάπα θα πρέπει να ακολουθήσει η Βρετανία, η οποία κατέχει το μεγαλύτερο θησαυρό μαρμάρων του Παρθενώνα. Τα Γλυπτά, που φυλάσσονται σε δική της αίθουσα στο Βρετανικό Μουσείο, περιλαμβάνουν μεγάλα τμήματα της ζωφόρου του Παρθενώνα, μια εξαιρετική σειρά ανάγλυφων γλυπτών που απεικονίζουν μια πομπή αρμάτων, ζώων και ανθρώπων».
Και συνεχίζει επικαλούμενη τον Αντρέα Ρουράλε, διευθυντή προγράμματος διαχείρισης τεχνών στο Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνου, που λέει πως: «Φυσικά, βοήθησε το γεγονός ότι ο Φραγκίσκος είχε την εξουσία να λάβει μονομερή απόφαση. Αυτό του έδωσε τη δύναμη να παρακάμψει τις αναφερόμενες διαφωνίες ορισμένων εντός των Μουσείων του Βατικανού».
«Συγκριτικά, η ιδιοκτησία των μαρμάρων του Παρθενώνα από τη Βρετανία, γνωστά ως Ελγίνεια Μάρμαρα από τον λόρδο Έλγιν που επέβλεψε την απομάκρυνσή τους από το 1801, επενδύεται με ατελείωτες αγωνίες και αποκλίνουσες απόψεις από αναρίθμητους ενδιαφερόμενους.
«Να συμφωνήσουν πως διαφωνούν για την ιδιοκτησία»
Ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Ρίσι Σουνάκ απέκλεισε την τροποποίηση ενός βρετανικού νόμου του 1963, ο οποίος απαγορεύει σε μεγάλο βαθμό στο Βρετανικό Μουσείο να διαθέσει τα υπάρχοντά του. Έτσι, ο δανεισμός των μαρμάρων στο πλαίσιο μιας εκ περιτροπής συμφωνίας που βασίζεται στην πολιτιστική ανταλλαγή θα ήταν ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστεί αυτό το νομικό εμπόδιο.
Το Parthenon Project, ένας φορέας υπό την προεδρία του πρώην υπουργού Πολιτισμού του Ηνωμένου Βασιλείου Ed Vaizey που συνεργάζεται με το Βρετανικό Μουσείο και το Μουσείο της Ακρόπολης για την εξεύρεση λύσης, παραδέχεται ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να "συμφωνήσουν ότι διαφωνούν" σχετικά με την ιδιοκτησία. Αντ' αυτού, προτείνει μια πολιτιστική σύμπραξη που θα έβλεπε τα κειμήλια να επιστρέφουν στην Αθήνα, ενώ τα ελληνικά αριστουργήματα θα μπορούσαν σε αντάλλαγμα να στεγαστούν στο Βρετανικό Μουσείο για επισκέψιμες εκθέσεις».
Και υπογραμμίζει: «Ωστόσο το Βρετανικό Μουσείο - η συλλογή του οποίου με τα επίμαχα έργα τέχνης περιλαμβάνει τη Λίθο της Ροζέτας, διατηρημένα κεφάλια Μαορί από τη Νέα Ζηλανδία και περίπου 200 Μπρονζέδες από το Μπενίν - έχει δηλώσει ότι μια τέτοια "πολιτιστική ανταλλαγή", δεν θα λειτουργούσε για την Ελλάδα, καθώς θα αναγνώριζε τη βρετανική ιδιοκτησία. Η Αθήνα υποστηρίζει ότι η αφαίρεση των μαρμάρων ήταν μια πράξη λεηλασίας από τον λόρδο Έλγιν πριν από τη δημιουργία του σύγχρονου ελληνικού κράτους.
Η βρετανική κυβέρνηση απέρριψε τη σύσταση της UNESCO το 2021 να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες με την Ελλάδα. "Η θέση μας είναι ξεκάθαρη: τα γλυπτά του Παρθενώνα αποκτήθηκαν νόμιμα, σύμφωνα με τον τότε νόμο". Το Ηνωμένο Βασίλειο ισχυρίζεται ότι τα μάρμαρα αγοράστηκαν από το βρετανικό κοινοβούλιο από τον λόρδο Έλγιν το 1816 για περίπου 350.000 λίρες (437.000 δολάρια) σε σημερινά χρήματα, ενώ ο Έλγιν είχε λάβει έγκριση από την Οθωμανική Αυτοκρατορία για να αφαιρέσει τα μάρμαρα εξ αρχής».
Η Ρέιτσελ Σάντερσον σημειώνει πως «Υπάρχει όμως μια ευκαιρία εδώ, και ο πάπας Φραγκίσκος δείχνει τον δρόμο. Η Ελλάδα θα γιορτάσει την 50ή επέτειο της αποκατάστασης του δημοκρατικού πολιτεύματος στις 24 Ιουλίου 2024. Για να σηματοδοτήσει αυτή την ημερομηνία, η Βρετανία θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο να χαρίσει τα μάρμαρα στον ελληνικό λαό χωρίς επιβάρυνση. Θα χρειαζόταν κοινοβουλευτική πράξη, αλλά το πρόσωπο του βασιλιά Καρόλου Γ', ο οποίος έχει συχνά μιλήσει για την εγγύτητά του με την Ελλάδα ως τόπο γέννησης του πατέρα του, θα μπορούσε να είναι ένας κατάλληλος απεσταλμένος.
Αυτές οι συζητήσεις υπογραμμίζουν μια ριζική αλλαγή, καθώς για μεγάλο μέρος της σύγχρονης εποχής, μια τέτοια επιστροφή ήταν αδιανόητη. Η πλειονότητα των επιμελητών και των κρατικών ιδιοκτητών υποστήριζε ότι η τέχνη ήταν παγκόσμια κληρονομιά και ότι ήταν καλύτερο να την βλέπει κανείς στα μεγάλα παγκόσμια μουσεία. Όμως η επιστροφή των έργων που είχαν κλαπεί από τους Ναζί ξεκίνησε μια παγκόσμια επανεξέταση, μαζί με τις μάχες υψηλού προφίλ για την επιστροφή λεηλατημένων αρχαιοτήτων σε ορισμένα ιταλικά μουσεία. Η Laurence des Cars, διευθύντρια του Λούβρου, έχει σημειώσει ότι είναι μεταξύ των πρώτων γενεών επιμελητών που είναι ανοιχτοί στο να "επιστρέψουν κάτι όταν αυτό βρίσκεται λανθασμένα εκεί».
«Πράγματι, το Βρετανικό Μουσείο δεν θα έμενε απαραίτητα με άδεια χέρια. Έχει στη διάθεσή του περισσότερο από έναν χρόνο για να κατασκευάσει τέλεια αντίγραφα για να τα εκθέσει. Επιπλέον, οι μοναδικές συνθήκες ενός τέτοιου δώρου θα μείωναν επίσης τον κίνδυνο να δημιουργηθεί ένα άδειασμα των βρετανικών μουσείων, ένας βαθιά ριζωμένος φόβος στο Ηνωμένο Βασίλειο».
Και καταλήγει:
«Στα Μουσεία του Βατικανού, η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα θεωρείται ως ένα μοναδικό γεγονός, που δεν έχει καμία σχέση με τον θησαυρό των έργων τέχνης του.
Και για τη Βρετανία θα αποτελούσε μια ευκαιρία, να καλλιεργήσει τη φιλία με την Ελλάδα, και κατ' επέκταση να αρχίσει να διορθώνει και ένα ρήγμα με την Ευρώπη. Εάν η Ελλάδα αποφασίσει στη συνέχεια να στείλει έργα τέχνης για ανταλλαγή στο Βρετανικό Μουσείο, τότε όλα οδεύουν προς το καλύτερο».
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
