Ο Ιάπωνας σχεδιαστής Iσέι Μιγιάκι, ένας από τους κορυφαίους σχεδιαστές της εποχής μας και διάσημος για το χαρακτηριστικό στυλ των ρούχων του με πιέτες και πτυχές, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών.

Πρακτικό μυαλό, ο Μιγιάκι λέγεται ότι ήθελε να γίνει χορευτής ή αθλητής αλλά τελικά διαβάζοντας τα περιοδικά μόδας της αδελφής του αποφάσισε να αλλάξει κατεύθυνση.

Ο Mιγιάκι γεννήθηκε στις 22 Απριλίου 1938 στη Χιροσίμα και ήταν επτά ετών όταν η ατομική βόμβα έπεσε στην πόλη, ενώ βρισκόταν σε μια τάξη. Ηταν απρόθυμος να μιλήσει για το γεγονός στη μετέπειτα ζωή του. Το 2009, γράφοντας στους New York Times, αποκάλυψε ότι δεν ήθελε να χαρακτηριστεί ως «ο σχεδιαστής που επέζησε» από τη βόμβα.

«Όταν κλείνω τα μάτια μου, εξακολουθώ να βλέπω πράγματα που κανείς δεν πρέπει να ζήσει ποτέ», έγραψε, προσθέτοντας ότι μέσα σε τρία χρόνια, η μητέρα του πέθανε από την έκθεση στην ακτινοβολία.

«Προσπάθησα, αν και ανεπιτυχώς, να τα αφήσω πίσω μου, προτιμώντας να σκέφτομαι πράγματα που μπορούν να δημιουργηθούν, όχι να καταστραφούν, και που φέρνουν ομορφιά και χαρά. Ετρεξα προς τον τομέα του σχεδιασμού ρούχων, εν μέρει επειδή είναι μια δημιουργική μορφή αυτό είναι σύγχρονο και αισιόδοξο» τόνιζε.

Αφού σπούδασε γραφιστική σε ένα πανεπιστήμιο τέχνης του Τόκιο, έμαθε σχεδιασμό ρούχων στο Παρίσι, όπου συνεργάστηκε με τους διάσημους σχεδιαστές μόδας Guy Laroche και Hubert de Givenchy, πριν κατευθυνθεί στη Νέα Υόρκη όπου γνώρισε καλλιτέχνες όπως ο Christo και ο Robert Rauschenberg.

Γράφτηκε σε μαθήματα αγγλικών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και εργάστηκε στην έβδομη λεωφόρο για τον σχεδιαστή Geoffrey Beene. Επιστρέφοντας στο Τόκιο το 1970, ίδρυσε το Miyake Design Studio, υπογράφοντας γυναικεία ένδυση υψηλών προδιαγραφών.

Η έμπνευσή του

Από νεαρή ηλικία, ο Mιγιάκι σεβόταν τον καλλιτέχνη Isamu Noguchi, του οποίου η νεωτερικότητα και η αίσθηση της διασκέδασης στα σχέδιά του ενέπνευσε τον Miyake. Εμπνεύστηκε επίσης από τη χρήση γεωμετρικών υπολογισμών και «ενός και μόνο όμορφου υφάσματος» από τη σχεδιάστρια μόδας Madeleine Vionnet. Στο Παρίσι, επισκέφθηκε πολλά μουσεία και ανέφερε ότι επηρεάστηκε από γλύπτες όπως ο Brancusi και ο Giacommetti. Ήταν αυτοί που τον επηρέασαν στο σχεδιασμό με πτυχές μιας μοναδικής σιλουέτας.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, άρχισε να πειραματίζεται με νέες μεθόδους πτύχωσης των υφασμάτων που θα επέτρεπαν τόσο την ευελιξία της κίνησης για τον χρήστη, όσο και την ευκολία στη φροντίδα και την παραγωγή. Τα ενδύματα κόβονται και ράβονται πρώτα, στη συνέχεια τοποθετούνται ανάμεσα σε στρώματα χαρτιού και τροφοδοτούνται σε θερμική πρέσα, όπου γίνεται η πτύχωση. Η «μνήμη» του υφάσματος συγκρατεί τις πτυχώσεις και όταν τα ρούχα απελευθερώνονται από το χάρτινο κουκούλι τους, είναι έτοιμα να φορεθούν. 

Η ομαδική δουλειά ήταν σημαντική για τον Μιγιάκι, ο οποίος προτιμούσε την ανωνυμία του εργαστηρίου του γεμάτου από τεχνίτες της κλωστοϋφαντουργίας και μηχανικούς από τα λαμπερά φώτα της πασαρέλας.

«Πάντα βλέπεις με διαφορετικό τρόπο τα πράγματα όταν επιτρέπεις στους άλλους να γίνουν τμήμα μιας δημιουργικής διαδικασίας», είχε δηλώσει στους New York Times. Τα χρόνια του 1980 η καριέρα του είχε ήδη απογειωθεί καθώς πειραματιζόταν με διάφορα υλικά, από πλαστικό μέχρι μεταλλικό σύρμα, ακόμη και ιαπωνικό χαρτί.

Ο Mιγιάκι δήλωνε ότι πρόθεσή του δεν ήταν να απαντήσει στο ερώτημα «Είναι η μόδα τέχνη;» αλλά αντίθετα να δημιουργήσει μια διαδραστική σχέση  μεταξύ της τέχνης και των ανθρώπων που τη θαύμαζαν. Φορώντας τα έργα τέχνης στο σώμα τους, οι χρήστες αλληλεπιδρούσαν ταυτόχρονα με τη μόδα και την τέχνη.

Σχεδίασε πάνω από 12 σειρές ρούχων - από την βασική σειρά Issey Miyake για άνδρες και γυναίκες έως τσάντες, ρολόγια και αρώματα (μεγάλη επιτυχία σημείωσε και το άρωμα που κυκλοφόρησε με το όνομά του, το L'eau d'Issey) μέχρι το 1997, όταν ουσιαστικά αποσύρθηκε για να αφιερωθεί στην έρευνα παραδίδοντας τη σκυτάλη σε μια σειρά από ταλαντούχους νεαρούς σχεδιαστές.

Από το 2012, ήταν ένας από τους συνδιευθυντές του 21 21 DESIGN SIGHT, του πρώτου μουσείου design της Ιαπωνίας. Τον Μάρτιο του 2016 διοργανώθηκε η μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του έργου του στο The National Art Center, στο Τόκιο, γιορτάζοντας τα 45 χρόνια καριέρας του.

Η άγνωστη σχέση με τον Στηβ Τζομπς

Ο Μιγιάκι υπήρξε φίλος του Στηβ Τζομπς και μάλιστα δικό του δημιούργημα ήταν το μαύρο ζιβάγκο που θα γίνονταν μέρος της χαρακτηριστικής ενδυμασίας του ιδρυτή της Apple.

Όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Τζομπς στη βιογραφία του, η χαρακτηριστική «στολή» που συνόδευε τις περισσότερες δημόσιες εμφανίσεις του, οφείλεται σε ένα ταξίδι που πραγματοποίησε στην Ιαπωνία, αρχές της δεκαετίας του ’80.

Ο Τζομπς είχε επισκεφθεί, μεταξύ των άλλων, τη Sony. Οταν συναντήθηκε με τον Ακιο Μορίτα, επικεφαλής της εταιρείας, ζήτησε να μάθει τον λόγο για τον οποίο όλοι οι εργαζόμενοι φορούσαν την ίδια στολή. Ο Μορίτα του απάντησε ότι μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι Ιάπωνες δεν είχαν πολλά ρούχα να φορέσουν και για το ντύσιμό τους φρόντιζαν οι εταιρείες. Η στολή καθιερώθηκε με την πάροδο των ετών. Ηταν ένας τρόπος να υποδηλωθεί το «δέσιμο» ανάμεσα στους εργαζόμενους.

«Αποφάσισα ότι ήθελα και εγώ αυτό το είδος της σχέσης για την Apple», διηγείται ο Τζομπς. Το επόμενο βήμα ήταν μια συνάντηση με τον σχεδιαστή που υπέγραφε τη στολή της Sony και αυτός δεν ήταν άλλος από τον διάσημο ιάπωνα μόδιστρο Ισέι Μιγιάκε. Ο Τζομπς επιστρέφει στις ΗΠΑ με μερικά δείγματα. «Είσαι τρελός;», αντιδρούν οι δικοί του. Απέναντι στην εξέγερση, το αφεντικό υποχωρεί.

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Στιβ Τζομπς θα υποχρεωνόταν να εγκαταλείψει την Apple (θα επιστρέψει νικητής το 1997). Στο μεταξύ, εκείνη η συνάντηση με τον μόδιστρο Μιγιάκε είχε εξελιχθεί σε σταθερή φιλία. Η ιδέα ενός προσωπικού «σήματος κατατεθέντος» δεν τον είχε εγκαταλείψει. «Ετσι, ζήτησα από τον Ισέι να μου κάνει μερικά από εκείνα τα μαύρα ζιβάγκο που μου άρεσαν και εκείνος μου έκανε καμιά εκατοστή», διηγείται ο Τζομπς στον Αϊζακσον, υπεύθυνο για τη βιογραφία του. Μπροστά στην έκπληξη του συγγραφέα για την ποσότητα των ζιβάγκο, ο Τζομπς άνοιξε την ντουλάπα του. «Είναι αρκετά για το υπόλοιπο της ζωής μου», ήταν το μόνο που του είπε.

Ενας αληθινός εφευρέτης

Ο Ιάπωνας μόδιστρος ήταν ιδιαίτερα αγαπητός στη Γαλλία μετά και από την απονομή των διασήμων του Ταξιάρχη του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής, το 2016, από τον πρώην υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας Τζακ Λανγκ, ο οποίος είχε επισκεφθεί τότε το Τόκιο για την απονομή στο πλαίσιο της διοργάνωσης της μεγαλύτερης αναδρομικής έκθεσης του έργου του Μιγιάκι.

Ο Λανγκ, ο οποίος ακόμη φοράει δημιουργίες του Μιγιάκι που είχε αγοράσει πριν από πολλά χρόνια, είχε περιγράψει τον διάσημο μόδιστρο τον Οκτώβριο του 2021 ως μια "προσωπικότητα με μεγάλη ανθρωπιά, ανοιχτό στα πάντα".

"Ο Ισέι Μιγιάκι είναι ένας ερευνητής, ένας εξερευνητής, ένας αληθινός εφευρέτης, ο οποίος επινόησε και χρησιμοποίησε νέα υλικά και υφές που ο κόσμος δεν είχε ξαναδεί", όπως δήλωσε ο Λανγκ στο AFP.

Μαζί με τον Ρέι Καουακούμπο και τον Γιόσι Γιαμαμότο ο Μιγιάκι ανήκε στο κύμα των νεαρών ιαπώνων σχεδιαστών μόδας που άφησαν το στίγμα τους στη γαλλική πρωτεύουσα από τα μέσα της δεκαετίας του '70 ακολουθώντας τα βήματα των μεγάλων της μόδας Κένζο Τακάντα και Χανάε Μόρι.

Ανάμεσα στις επινοήσεις του ήταν η γραμμή "Πτυχές Παρακαλώ" με ρούχα με πτυχές που δεν τσαλακώνονται, η οποία επανέφερε το παλιό ύφος ρούχων που αποπνέουν ρευστότητα και άνεση.

Η φουτουριστική τσάντα "Bao Bao" που σχεδίασε με τα τρίγωνα, αντιγράφτηκε από πολλούς και συνόδευσε αναρίθμητες κλασικές εμφανίσεις.

Εντυπωσίασε το κοινό στα ντεφιλέ με την συλλογή του με τίτλο "A-POC (A Piece Of Cloth, δηλαδή Ένα Κομμάτι Ύφασμα), για την οποία χρησιμοποίησε ηλεκτρονικό υπολογιστή για να δημιουργήσει ρούχα χωρίς ραφές.

"Όταν θα ανησυχώ για το που οδεύω ή όταν θα σκοντάφτω κάπου, θα επιστρέφω στο 'Ένα Κομμάτι Ύφασμα' ", είχε πει το 2006 όταν τιμήθηκε με το διάσημο βραβείο Kyoto.

"Από τα αρχαία χρόνια, στην Ελλάδα ή στην Αφρική, κάθε πολιτισμός ξεκίναγε να κατασκευάζει ρούχα από ένα μοναδικό κομμάτι ύφασμα ή από δέρμα", όπως εξηγούσε.

Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!