Τόσο η Τεχεράνη όσο και η Ουάσιγκτον εξέφρασαν συγκρατημένη αισιοδοξία μετά τον νέο γύρο έμμεσων συνομιλιών στη Ρώμη για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, με τις δύο πλευρές να δεσμεύονται να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις την επόμενη εβδομάδα.
Αμερικανός αξιωματούχος, σε γραπτή δήλωση, σημείωσε πως έχει υπάρξει «σημαντική πρόοδος» τόσο στις άμεσες όσο και στις έμμεσες διαπραγματεύσεις, επιβεβαιώνοντας πως θα υπάρξει νέα συνάντηση μέσα στην επόμενη εβδομάδα.
Από την πλευρά του, ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί δήλωσε ότι οι συνομιλίες «προχωρούν», χαρακτηρίζοντας θετική τη δεύτερη συνάντηση που έγινε υπό τη διαμεσολάβηση του Ομάν.
Η συνάντηση στη Ρώμη έλαβε χώρα μια εβδομάδα μετά τις αρχικές επαφές στο Ομάν, ανάμεσα σε δύο κράτη που παραμένουν αντίπαλοι από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979 και δεν διατηρούν διπλωματικές σχέσεις από το 1980.
Ο Αραγτσί δήλωσε στην κρατική τηλεόραση του Ιράν ότι οι επόμενες διαπραγματεύσεις θα πραγματοποιηθούν το Σάββατο στο Ομάν, ενώ ήδη από την Τετάρτη θα ξεκινήσουν τεχνικού επιπέδου επαφές μεταξύ ειδικών.
Συμφωνία για πυρηνικά και κυρώσεις
Σύμφωνα με δηλώσεις από το Ομάν, στόχος είναι η επίτευξη μιας συμφωνίας που θα είναι «δίκαιη, διαρκής και δεσμευτική», εξασφαλίζοντας ότι το Ιράν δεν θα κατασκευάσει πυρηνικά όπλα, αλλά ούτε και θα υπόκειται σε κυρώσεις.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ομάν, Μπαντρ Αλμπουσάιντι, μέσω ανάρτησής του στο X, υποστήριξε ότι οι διαπραγματεύσεις κερδίζουν δυναμική και ότι πλέον ακόμα και τα πιο απίθανα σενάρια φαίνονται πιθανά.
Οι συνομιλίες, υπό την ηγεσία του Αραγτσί και του Αμερικανού απεσταλμένου Στιβ Γουίτκοφ, διήρκεσαν περίπου τέσσερις ώρες.
Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του ιρανικού ΥΠΕΞ Εσμαΐλ Μπαγαεΐ, οι αντιπροσωπείες δεν βρέθηκαν στην ίδια αίθουσα, καθώς φιλοξενήθηκαν σε ξεχωριστούς χώρους στην κατοικία του πρέσβη του Ομάν στη Ρώμη. Ο επικεφαλής της ομανικής διπλωματίας ανέλαβε τον ρόλο του διαμεσολαβητή.
Δεύτερος γύρος σε θετικό κλίμα
Η κρατική ιρανική τηλεόραση και το πρακτορείο Tasnim χαρακτήρισαν το κλίμα των συνομιλιών ως «εποικοδομητικό».
Πρόκειται για τη δεύτερη συνάντηση σε αυτό το επίπεδο από τότε που οι ΗΠΑ αποσύρθηκαν μονομερώς, το 2018, από τη συμφωνία του 2015 (γνωστή ως ΚΟΣΔ), κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Η συμφωνία προέβλεπε περιορισμούς στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση διεθνών κυρώσεων.
Από τότε που ο Τραμπ επέστρεψε στην προεδρία τον Ιανουάριο, έχει επανεκκινήσει την πολιτική της «μέγιστης πίεσης» προς την Τεχεράνη.
Τον Μάρτιο, ζήτησε τη διαπραγμάτευση νέας συμφωνίας, απειλώντας με στρατιωτική δράση αν οι συνομιλίες αποτύχουν. Παρ’ όλα αυτά, δήλωσε πρόσφατα ότι «δεν βιάζεται» να επιλέξει την πολεμική οδό, υποστηρίζοντας ότι το Ιράν «επιθυμεί τον διάλογο».
Ο Αραγτσί, πάντως, δήλωσε παραμονή της συνάντησης ότι διατηρεί «σοβαρές επιφυλάξεις» για τις προθέσεις των ΗΠΑ.
Δύσκολος δρόμος για συμφωνία
Ο εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ Μπαγαεΐ υπογράμμισε ότι ο δρόμος προς τη συμφωνία είναι δύσβατος.
Η Δύση και το Ισραήλ υποστηρίζουν επί σειρά ετών πως στόχος του Ιράν είναι η απόκτηση πυρηνικού οπλοστασίου. Η Τεχεράνη αρνείται αυτές τις κατηγορίες, επιμένοντας ότι το πρόγραμμά της αποσκοπεί αποκλειστικά στην ειρηνική χρήση πυρηνικής ενέργειας.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε εκ νέου ότι θα κάνει τα πάντα για να αποτρέψει την απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν.
Σε συνέντευξή του στη Le Monde, ο επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας Ραφαέλ Γκρόσι προειδοποίησε ότι το Ιράν βρίσκεται «κοντά» στην κατοχή πυρηνικών όπλων.
Ως απάντηση στην αποχώρηση των ΗΠΑ από το ΚΟΣΔ και την επαναφορά κυρώσεων, η Τεχεράνη έχει σταδιακά απομακρυνθεί από τις δεσμεύσεις της βάσει της συμφωνίας, αυξάνοντας τον αριθμό και την αποτελεσματικότητα των φυγοκεντρητών της. Πλέον εμπλουτίζει ουράνιο σε ποσοστά έως και 60% — αρκετά πάνω από το όριο 3,67% που όριζε η συμφωνία, αλλά ακόμα χαμηλότερα από το 90% που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Αδιαπραγμάτευτη η πυρηνική ενέργεια
Η Τεχεράνη υπογραμμίζει ότι οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ αφορούν αποκλειστικά το πυρηνικό της πρόγραμμα και την άρση κυρώσεων, τονίζοντας πως δεν διαπραγματεύεται την πλήρη εγκατάλειψη του πυρηνικού της προγράμματος — κάτι που θεωρεί «κόκκινη γραμμή».
Ο Αραγτσί ξεκαθάρισε ότι κανένα άλλο θέμα πέρα από την πυρηνική ενέργεια δεν συζητήθηκε στις συνομιλίες του Σαββάτου.
Ορισμένα μέσα ενημέρωσης εκτιμούν ότι οι ΗΠΑ πιθανόν να θέσουν στο μέλλον ζητήματα όπως το βαλλιστικό πρόγραμμα του Ιράν και η υποστήριξή του προς ένοπλες οργανώσεις κατά του Ισραήλ, όπως η Χαμάς, η Χεζμπολά, οι Χούθι και άλλες πολιτοφυλακές.
Ο Αραγτσί προειδοποίησε την Ουάσιγκτον να μην διατυπώσει «παράλογες και μη ρεαλιστικές απαιτήσεις», μετά από απαίτηση του Γουίτκοφ για πλήρη παύση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος.
Οι Φρουροί της Επανάστασης έχουν δηλώσει πως δεν θα υπάρξει καμία διαπραγμάτευση για τα στρατιωτικά προγράμματα του Ιράν, περιλαμβανομένων των βαλλιστικών πυραύλων.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
