Εντολή στον ρωσικό στρατό να σταματήσει τις επιθέσεις σε ενεργειακές υποδομές της Ουκρανίας έδωσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν, αμέσως μετά την ολοκλήρωση μιας μακράς συνομιλίας - διάρκειας μιάμισης ώρας - που είχε με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως μεταδίδει το Reuters, Πούτιν και Τραμπ συμφώνησαν την Τρίτη σε μια περιορισμένη εκεχειρία 30 ημερών που αφορά ενεργειακές υποδομές στην Ουκρανία, ενώ οι διαπραγματεύσεις για μια ευρύτερη ειρηνευτική συμφωνία θα ξεκινήσουν «αμέσως», σύμφωνα με ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Πάντως, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Κρεμλίνου, παρά την εντολή για διακοπή των επιθέσεων σε ενεργειακές εγκαταστάσεις, ο Πούτιν δεν αποδέχθηκε την πρόταση των ΗΠΑ για γενική κατάπαυση του πυρός 30 ημερών, την οποία η Ουκρανία είχε δηλώσει έτοιμη να εφαρμόσει.
Επιφυλάξεις της Ρωσίας για την εκεχειρία
Συγκεκριμένα, το Κρεμλίνο εξέφρασε ανησυχίες ότι μια τέτοια ανακωχή θα μπορούσε να δώσει στην Ουκρανία χρόνο να ενισχύσει τις στρατιωτικές της δυνατότητες, κινητοποιώντας περισσότερους στρατιώτες και επανεξοπλίζοντας τον στρατό της.
Παράλληλα, ο Πούτιν υπογράμμισε ότι για να υπάρξει μόνιμη επίλυση της σύγκρουσης, θα πρέπει να τερματιστεί κάθε στρατιωτική και μυστική υποστήριξη των ΗΠΑ προς την Ουκρανία.
Διαπραγματεύσεις για κατάπαυση πυρός στη Μαύρη Θάλασσα
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, οι διαπραγματεύσεις θα επικεντρωθούν σε ναυτική εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα, καθώς και σε μια ευρύτερη εκεχειρία που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία. Οι συνομιλίες θα ξεκινήσουν «αμέσως» στη Μέση Ανατολή, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζεται αν η Ουκρανία θα συμμετέχει.
Δεν είναι σαφές αν ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα αποδεχθεί να σταματήσει τις ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικές ενεργειακές εγκαταστάσεις. Από την έναρξη της ρωσικής εισβολής το 2022, η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει πλήγματα σε βάθος μέσα στη ρωσική επικράτεια, συμπεριλαμβανομένων ενεργειακών στόχων, χρησιμοποιώντας drones και πυραύλους.
Η Ρωσία χαρακτηρίζει αυτές τις επιθέσεις τρομοκρατικές ενέργειες, ωστόσο το Κίεβο τις θεωρεί αναγκαία πίεση στη ρωσική οικονομία.
Η στάση του Τραμπ και οι πιθανές εδαφικές παραχωρήσεις
Ο Τραμπ έχει καλέσει επανειλημμένα τον Πούτιν να αποδεχθεί μια εκεχειρία 30 ημερών, την οποία θεωρεί ένα σημαντικό βήμα προς τον τερματισμό της μεγαλύτερης σύγκρουσης στην Ευρώπη από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πόλεμος έχει οδηγήσει στον θάνατο ή τον τραυματισμό εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, στον εκτοπισμό εκατομμυρίων πολιτών και στην καταστροφή ολόκληρων πόλεων.
Ο Τραμπ έχει επίσης αφήσει να εννοηθεί ότι μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία θα μπορούσε να περιλαμβάνει παραχωρήσεις εδαφών από το Κίεβο καθώς και την παραχώρηση του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια στη ρωσική πλευρά.
Διεθνείς αντιδράσεις και ανησυχία στην Ευρώπη
Η τηλεφωνική συνομιλία Τραμπ - Πούτιν λάμβανε χώρα ενώ το Ισραήλ ξεκινούσε έναν νέο γύρο επιθέσεων κατά των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας, διαλύοντας την εκεχειρία που είχε επιτευχθεί νωρίτερα φέτος με τη διαμεσολάβηση απεσταλμένου του Τραμπ. Με το Reuters να υπογραμμίζει ότι η κλιμάκωση της έντασης υπογραμμίζει τις δυσκολίες στην επίτευξη βιώσιμων ειρηνευτικών συμφωνιών σε παρατεταμένες συγκρούσεις.
Ανησυχία των Ευρωπαίων για τη στάση των ΗΠΑ
Η αλλαγή στάσης των ΗΠΑ και οι επαφές του Τραμπ με τον Πούτιν έχουν ανησυχήσει τους παραδοσιακούς συμμάχους της Ουάσιγκτον.
Η Ουκρανία και οι δυτικοί σύμμαχοί της περιγράφουν εδώ και καιρό τη ρωσική εισβολή ως ιμπεριαλιστική επίθεση για την αρπαγή εδαφών. Ο Ζελένσκι κατηγορεί τον Πούτιν ότι σκόπιμα παρατείνει τον πόλεμο.
Βρισκόμενος στη Φινλανδία την Τρίτη, ο Ζελένσκι τόνισε ότι η κυριαρχία της Ουκρανίας δεν είναι διαπραγματεύσιμη και ότι η Ρωσία πρέπει να αποχωρήσει από όλα τα κατεχόμενα εδάφη. Παράλληλα, προειδοποίησε ότι αν επιτραπεί στη Μόσχα να διατηρήσει τα εδάφη που έχει καταλάβει, οι φιλοδοξίες της δεν θα σταματήσουν στην Ουκρανία.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προειδοποίησε την Τρίτη ότι η Ρωσία έχει επεκτείνει σημαντικά τη στρατιωτική της βιομηχανική παραγωγή, προετοιμαζόμενη για «μελλοντική αντιπαράθεση με τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες».
Σε συνομιλία του με τον Τραμπ το βράδυ της Δευτέρας, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ επανέλαβε ότι «όλοι πρέπει να συνεργαστούν ώστε η Ουκρανία να βρεθεί στην ισχυρότερη δυνατή θέση για να εξασφαλίσει μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη», όπως ανέφερε εκπρόσωπός του.
Οι ρωσικές απαιτήσεις για την ειρήνη
Η Ρωσία κατέλαβε την Κριμαία το 2014 και στη συνέχεια, μετά την εισβολή του 2022, προσάρτησε το μεγαλύτερο μέρος τεσσάρων ανατολικών ουκρανικών περιοχών, ελέγχοντας συνολικά περίπου το 20% της Ουκρανίας.
Ο Πούτιν υποστηρίζει ότι έστειλε στρατεύματα στην Ουκρανία επειδή η σταδιακή επέκταση του ΝΑΤΟ συνιστούσε απειλή για την ασφάλεια της Ρωσίας. Έχει απαιτήσει την εγκατάλειψη από την Ουκρανία κάθε φιλοδοξίας ένταξης στο ΝΑΤΟ.
Ο Ρώσος πρόεδρος έχει επίσης δηλώσει ότι η Ρωσία πρέπει να διατηρήσει τον έλεγχο των ουκρανικών εδαφών που έχει καταλάβει, οι δυτικές κυρώσεις να χαλαρώσουν και η Ουκρανία να διεξαγάγει προεδρικές εκλογές. Ο Ζελένσκι, ο οποίος εξελέγη το 2019, παραμένει στην εξουσία υπό στρατιωτικό νόμο, τον οποίο επέβαλε με αφορμή τον πόλεμο.
Με πληροφορίες από Reuters