Την ενίσχυση των αμυντικών δαπανών και τη συνέχιση της στήριξης της Ουκρανίας αποφάσισαν την Πέμπτη οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σε έναν κόσμο που μετασχηματίζεται ραγδαία λόγω της αλλαγής στάσης των ΗΠΑ υπό τον Ντόναλντ Τραμπ.
Όπως μεταδίδει το Reuters, η αμυντική σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις Βρυξέλλες πραγματοποιήθηκε εν μέσω ανησυχιών ότι η Ρωσία, ενισχυμένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενδέχεται να επιτεθεί σε χώρα της ΕΕ, και ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στην υποστήριξη των ΗΠΑ.
«Σήμερα αποδείξαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση ανταποκρίνεται στις προκλήσεις, οικοδομεί την ευρωπαϊκή άμυνα και στέκεται δίπλα στην Ουκρανία», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο πρόεδρος της συνόδου, Αντόνιο Κόστα.
Οικονομική ευελιξία για την άμυνα
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες χαιρέτισαν τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία στις αμυντικές δαπάνες και την από κοινού δανειοδότηση έως 150 δισεκατομμυρίων ευρώ προς τις κυβερνήσεις της ΕΕ για να ενισχύσουν τις ένοπλες δυνάμεις τους.
Σε κοινή δήλωση που υπέγραψαν και τα 27 κράτη-μέλη, οι ηγέτες ζήτησαν από τους υπουργούς τους να εξετάσουν αυτές τις προτάσεις κατεπειγόντως.
«Η Ευρώπη πρέπει να ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση, σε αυτή την κούρσα εξοπλισμών. Και πρέπει να τη κερδίσει», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, κατά τη διάρκεια της ειδικής συνόδου για την άμυνα.
«Η Ευρώπη στο σύνολό της είναι πραγματικά ικανή να κερδίσει οποιαδήποτε στρατιωτική, χρηματοοικονομική ή οικονομική αντιπαράθεση με τη Ρωσία – είμαστε απλά πιο δυνατοί», πρόσθεσε.
Ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος είχε προειδοποιήσει τους Γάλλους ψηφοφόρους ότι η Ρωσία αποτελεί απειλή για τη Γαλλία και την Ευρώπη, δήλωσε ότι αυτή η απόφαση είναι μόνο το πρώτο βήμα.
«Ό,τι κι αν συμβεί στην Ουκρανία, πρέπει να οικοδομήσουμε αυτόνομες αμυντικές ικανότητες στην Ευρώπη», τόνισε μετά τη σύνοδο της ΕΕ.
Αλληλεγγύη προς την Ουκρανία
Οι ηγέτες της ΕΕ εξέφρασαν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία, αν και η κοινή δήλωση υιοθετήθηκε χωρίς τη συμμετοχή του Βίκτορ Όρμπαν, του εθνικιστή ηγέτη της Ουγγαρίας, συμμάχου του Τραμπ, που διατηρεί στενές σχέσεις με τη Μόσχα.
Στην ανακοίνωση, οι υπόλοιποι 26 ηγέτες υπογράμμισαν ότι δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία, δεσμευόμενοι να συνεχίσουν την παροχή βοήθειας στη χώρα, σύμφωνα με πρόσφατο σχέδιο συμφωνίας.
«Είμαστε εδώ για να υπερασπιστούμε την Ουκρανία», δήλωσε ο Αντόνιο Κόστα, καθώς ο ίδιος και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υποδέχτηκαν θερμά τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στη σύνοδο κορυφής.
Επρόκειτο για την ακριβώς αντίθετη εικόνα από αυτήν που καταγράφηκε στον Λευκό Οίκο πριν από μία εβδομάδα, κατά τη συγκρουσιακή συνάντηση του Ντόναλντ Τραμπ με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Ωστόσο, όπως τονίζει το Reuters, οι δεκαετίες εξάρτησης από την αμερικανική προστασία, οι διαφωνίες για τη χρηματοδότηση και η συζήτηση για το αν η πυρηνική αποτροπή της Γαλλίας θα μπορούσε να επεκταθεί στην Ευρώπη καταδεικνύουν τις δυσκολίες της ΕΕ να καλύψει το κενό που άφησε η Ουάσινγκτον, μετά την παύση της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία.
Σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ παρείχαν πάνω από 40% της στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία πέρυσι – μια υποστήριξη που η Ευρώπη δεν μπορεί εύκολα να αντικαταστήσει.
Παρόλα αυτά, ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες διατηρούν την ελπίδα ότι οι ΗΠΑ μπορεί να επιστρέψουν στον προηγούμενο ρόλο τους.
«Πρέπει να διασφαλίσουμε, με ψυχραιμία και σύνεση, ότι η υποστήριξη των ΗΠΑ θα συνεχιστεί τους επόμενους μήνες και χρόνια, καθώς η Ουκρανία εξαρτάται από αυτήν για την άμυνά της», δήλωσε ο απερχόμενος Καγκελάριος της Γερμανίας, Όλαφ Σολτς.
Ο Μακρόν τόνισε ότι οι ηγέτες στήριξαν το αίτημα του Ζελένσκι να προτείνουν μια εκεχειρία μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, τόσο στον αέρα όσο και στη θάλασσα. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι μια τέτοια εκεχειρία θα μπορούσε να αποτελέσει τεστ για τη βούληση της Μόσχας να τερματίσει τη τριετή εισβολή της.
Πυρηνική αποτροπή;
Σε μια ένδειξη της κρισιμότητας της στιγμής, ο Μακρόν δήλωσε ότι η Γαλλία είναι ανοιχτή στο να συζητήσει την επέκταση της προστασίας που προσφέρει το πυρηνικό της οπλοστάσιο προς τους Ευρωπαίους εταίρους της.
Η πρόταση αυτή έτυχε συγκρατημένα θετικής υποδοχής.
Ο πρόεδρος της Λιθουανίας, Γκιτάνας Ναουσέντα, σημείωσε ότι ένα «πυρηνικό δίχτυ προστασίας» θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ισχυρό αποτρεπτικό μέσο κατά της Ρωσίας.
Η Πολωνία χαρακτήρισε την ιδέα άξια συζήτησης, ενώ η Τσεχία υπογράμμισε τη σημασία της διατήρησης της αμερικανικής εμπλοκής.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει περισσότερη ευθύνη για τη δική της ασφάλεια, εκφράζοντας αμφιβολίες για το εάν οι ΗΠΑ θα υπερασπιστούν τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ, εφόσον δεν συνεισφέρουν αρκετά στη δική τους άμυνα.
Η απόφασή του Αμερικανού προέδρου να μετακινηθεί από τη σταθερή υποστήριξη της Ουκρανίας σε μια πιο συμβιβαστική στάση απέναντι στη Μόσχα έχει προκαλέσει βαθιά ανησυχία στην Ευρώπη, όπου η Ρωσία θεωρείται η μεγαλύτερη απειλή.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ