Λίγο μετά τις πρώτες υψηλού επιπέδου συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, μια από τις μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες των ΗΠΑ έλαβε μια κλήση από τη ρωσική κυβέρνηση.
Ο Ρώσος αξιωματούχος ρώτησε εάν η εταιρεία θα ενδιαφερόταν να επαναφέρει κάποια από τα γνωστά της εμπορικά σήματα στη ρωσική αγορά. Αυτή η κίνηση συνδέεται με τη γρήγορη πολιτική επαναπροσέγγιση μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον, καθώς οι δύο χώρες συζητούν πιθανή ειρηνευτική συμφωνία για τον πόλεμο στην Ουκρανία και προγραμματίζουν μια δια ζώσης συνάντηση μεταξύ του Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ντόναλντ Τραμπ.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι βρίσκεται σε «σοβαρές συζητήσεις» με τον Πούτιν για μεγάλες οικονομικές συμφωνίες μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Παράλληλα, ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι η Ρωσία είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με αμερικανικές εταιρείες για την εξόρυξη ορυκτών σε ρωσοκρατούμενες περιοχές της Ουκρανίας, καθώς και για την παραγωγή αλουμινίου στη Ρωσία.
Η ρωσική στρατηγική για την επιστροφή των ξένων επιχειρήσεων
Οι δηλώσεις αυτές αντικατοπτρίζουν αυτό που ήδη παρατηρείται στην αγορά: από την εκλογή του Τραμπ, η Μόσχα έχει αρχίσει να δημιουργεί τις συνθήκες για την επιστροφή των ξένων επιχειρήσεων. Ωστόσο, ορισμένοι κύκλοι του Κρεμλίνου επικρίνουν τις εταιρείες που αποχώρησαν, δηλώνοντας ότι ίσως να μην υπάρχει πια χώρος για αυτές στη ρωσική αγορά.
Ο Ντέιβιντ Λορέλο, συνεργάτης της Covington & Burling, ανέφερε ότι το Κρεμλίνο «προσπαθεί να προωθήσει στις ΗΠΑ τις οικονομικές ευκαιρίες μιας ειρηνευτικής λύσης» στον πόλεμο.
Παρ’ όλα αυτά, οποιαδήποτε εταιρεία επιθυμεί να επιστρέψει στη Ρωσία θα βρεθεί αντιμέτωπη με σοβαρά εμπόδια, όπως:
- Αυξημένος εγχώριος ανταγωνισμός
- Αβέβαιο νομικό περιβάλλον σε μια χώρα που βρίσκεται ακόμη σε πόλεμο
- Σαρωτικές δυτικές κυρώσεις
Αν και πολλές δυτικές πολυεθνικές δεν βιάζονται να επιστρέψουν, αρκετές επιθυμούν να διατηρήσουν το δικαίωμα επαναγοράς των ρωσικών επιχειρήσεών τους.
Πόσες εταιρείες έχουν αποχωρήσει από τη Ρωσία;
Σύμφωνα με το Κίεβο School of Economics (KSE):
- 475 ξένες εταιρείες έχουν αποχωρήσει πλήρως από τη ρωσική αγορά.
- 1.360 εταιρείες έχουν μειώσει την παρουσία τους στη Ρωσία.
Ο νέος ειδικός απεσταλμένος της Ρωσίας για την οικονομική συνεργασία, Κιρίλ Ντμιτρίεφ, ισχυρίστηκε ότι οι αμερικανικές εταιρείες έχασαν 324 δισ. δολάρια λόγω της αποχώρησής τους – αριθμός που αμφισβητείται από το KSE.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις του KSE, οι ξένες εταιρείες έχουν υποστεί συνολικές ζημιές τουλάχιστον 167 δισ. δολάρια μέσα στα τρία χρόνια πολέμου, μέσω απομειώσεων περιουσιακών στοιχείων και δικαστικών αποφάσεων.
Πάνω από 4 δισ. δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία αμερικανικών εταιρειών (όπως ExxonMobil, JPMorgan και Universal Beverages) κατασχέθηκαν από τη ρωσική κυβέρνηση.
Θα επιστρέψουν οι μεγάλες δυτικές εταιρείες;
Αν και κάποιες δυτικές εταιρείες δείχνουν ενδιαφέρον, η επιστροφή τους στη Ρωσία παραμένει αβέβαιη.
Η ρωσική κυβέρνηση έχει δώσει εντολή για την προετοιμασία της επιστροφής των ξένων επιχειρήσεων, αλλά με όρους που ευνοούν τις εγχώριες εταιρείες. Για παράδειγμα:
- Οι εταιρείες από «μη φιλικές χώρες» (όπως οι ΗΠΑ και η ΕΕ) θα χρειάζονται ειδική έγκριση από τη ρωσική κυβέρνηση.
- Όσες αλυσίδες λιανικής επιστρέψουν, θα πρέπει να λειτουργήσουν και σε ρωσοκρατούμενες περιοχές της Ουκρανίας.
- Οι ξένοι αυτοκινητοβιομήχανοι δεν θα επιτρέπεται να ανακτήσουν το μερίδιο αγοράς που είχαν πριν την αποχώρησή τους.
Ορισμένες δυτικές εταιρείες ήδη εξετάζουν τις προοπτικές επιστροφής. Σύμφωνα με πηγές της αγοράς, υπάρχει ενδιαφέρον στον τομέα των ακινήτων, της διαφήμισης και των νομικών υπηρεσιών.