Νέα κατασκευή σε στρατιωτικό ερευνητικό κέντρο κοντά στη Μόσχα αποκαλύπτει ένα εξειδικευμένο εργαστηριακό συγκρότημα σχεδιασμένο να ερευνά και να χειρίζεται θανατηφόρα παθογόνα σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ της The Washington Post.
Ειδικότερα, μυστήριο επικρατεί γύρω από εγκαταστάσεις έξω από τη Μόσχα, καθώς ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται να επεκτείνει παλαιά, εγκαταλελειμμένα εργαστήρια που σχετίζονται με βιολογικά όπλα.
Οι κινήσεις αυτές έχουν τραβήξει την προσοχή της διεθνούς κοινότητας, με πολλούς να αναρωτιούνται για τον σκοπό της επανενεργοποίησης των εν λόγω εγκαταστάσεων και τον πιθανό ρόλο τους σε νέα προγράμματα βιολογικού πολέμου.
Λίγους μήνες αφότου η Ρωσία άρχισε την πλήρη εισβολή της στην Ουκρανία το 2022, δορυφορικές εικόνες κατέγραψαν ασυνήθιστη δραστηριότητα σε περιορισμένη στρατιωτική ερευνητική εγκατάσταση που βρίσκεται ανάμεσα στα δάση σημύδων βορειοανατολικά της Μόσχας.
Η ρωσική τοποθεσία, που ονομάζεται Sergiev Posad-6, ήταν ήσυχη για δεκαετίες, αλλά είχε ένα διαβόητο παρελθόν Ψυχρού Πολέμου: Κάποτε ήταν ένα σημαντικό ερευνητικό κέντρο για βιολογικά όπλα, με ιστορικό πειραμάτων με τους ιούς που προκαλούν την ευλογιά, τον Έμπολα. και αιμορραγικούς πυρετούς.
Δορυφορικές εικόνες τα επόμενα δύο χρόνια — που συλλέγονται από το Google Earth και τις εμπορικές εταιρείες απεικόνισης MAXAR και Planet Labs — δείχνουν κατασκευαστικά οχήματα να ανακαινίζουν το παλιό εργαστήριο της σοβιετικής εποχής και να κάνουν το έδαφος σε 10 νέα κτίρια, συνολικής έκτασης άνω των 250.000 τετραγωνικών ποδιών, με πολλά από αυτά που φέρουν χαρακτηριστικά βιολογικών εργαστηρίων που έχουν σχεδιαστεί για να χειρίζονται εξαιρετικά επικίνδυνα παθογόνα.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τέτοια όπλα χρησιμοποιήθηκαν στη σύγκρουση στην Ουκρανία, αλλά η κατασκευή νέων εργαστηρίων στο Sergiev Posad-6 παρακολουθείται στενά από τις υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ και ειδικούς σε βιοόπλα εν μέσω ανησυχιών για τις προθέσεις της Μόσχας καθώς η σύγκρουση είναι ήδη στον τρίτο χρόνο της.
Οι εικόνες έδειχναν πολλαπλές υπογραφές που, όταν συνδυάζονται, υποδεικνύουν μια βιολογική εγκατάσταση υψηλού περιορισμού: δεκάδες μονάδες διαχείρισης αέρα στον τελευταίο όροφο, διατάξεις συμβατές με χωρισμένα εργαστήρια, υπόγειες υποδομές, αυξημένα χαρακτηριστικά ασφαλείας και κάτι που φαίνεται να είναι μια μονάδα παραγωγής ενέργειας.
Τις τελευταίες εβδομάδες, Ρώσοι αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν δημόσια ότι οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν τα εργαστήρια για να μελετήσουν θανατηφόρα μικρόβια όπως οι ιοί Έμπολα, σε μια προσπάθεια να ενισχύσουν την άμυνα της χώρας ενάντια στη βιοτρομοκρατία καθώς και στις μελλοντικές πανδημίες.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές των Κέντρων Ελέγχου Νοσημάτων, η έρευνα των ΗΠΑ για τον Έμπολα περιορίζεται σε εργαστήρια που χαρακτηρίζονται ως «βιολογικό επίπεδο ασφάλειας 4» (BSL-4), εξοπλισμένα για να χειρίζονται τα πιο θανατηφόρα και ανίατα είδη ιών και βακτηρίων.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό της εφημερίδας.
Ανησυχούν οι ΗΠΑ
Αμερικανοί αξιωματούχοι και ειδικοί στον έλεγχο των όπλων, σημειώνοντας τη μυστικότητα γύρω από τη στρατιωτική εγκατάσταση, λένε ότι ανησυχούν για το πώς η Ρωσία σκοπεύει να χρησιμοποιήσει τα νέα εργαστήρια. "Εδώ είναι όπου όπλισαν την ευλογιά", είπε ο Duitsman. «Οι νέες τεχνολογίες θα μπορούσαν να υπερφορτίσουν τις δυνατότητες ενός ανανεωμένου προγράμματος».
Αξιωματούχοι πληροφοριών και ειδικοί στον τομέα της βιοάμυνας λένε ότι είναι αδύνατο να καταλάβουμε από δορυφορικές φωτογραφίες εάν η Ρωσία σχεδιάζει να πραγματοποιήσει επιθετική έρευνα για τα βιοόπλα. Ένα εργαστήριο εξοπλισμένο για τη μελέτη του θανατηφόρου ιού Έμπολα για την ανάπτυξη εμβολίων μπορεί να φαίνεται εξωτερικά πανομοιότυπο με ένα εργαστήριο που διεξάγει έρευνα για την οπλοποίηση του στελέχους.
«Οι αναβαθμίσεις συνάδουν με τον ιστορικό ρόλο αυτής της ασφαλούς, άκρως απόρρητης στρατιωτικής βιολογικής εγκατάστασης στην ανάπτυξη ιογενών βιολογικών όπλων», δήλωσε ο Weber, ανώτερος συνεργάτης στο Συμβούλιο Στρατηγικών Κινδύνων, μια δεξαμενή σκέψης στην Ουάσιγκτον.
Η νέα πανεπιστημιούπολη έχει πολλά χαρακτηριστικά γνωρίσματα ενός ρωσικού ιστότοπου υψηλής ασφάλειας που συνάδουν με τις προφυλάξεις που λαμβάνονται σε μια εγκατάσταση BSL-4, είπαν πέντε ειδικοί στην WSJ. Τα σημεία ελέγχου, ο σχεδιασμός δρόμων, ο καθαρισμός δέντρων και η ένθετη περίφραξη ελέγχουν αυστηρά την κίνηση και επιτρέπουν την παρακολούθηση και την επιτήρηση, σύμφωνα με τους ειδικούς. «Ονομάζεται στρώμα άμυνας κρεμμυδιού», είπε ο William Goodhind, αναλυτής στρατιωτικών εικόνων στο Contested Ground. "Όσο περισσότερα στρώματα υπάρχουν, τόσο λιγότερες είναι οι πιθανότητες να το νικήσετε."
Η περίμετρος ασφαλείας του καθαρίστηκε από δέντρα για να διατηρηθούν καθαρές οπτικές γραμμές, με τρόπο που συνάδει με τις άμυνες σε άλλες ρωσικές στρατιωτικές τοποθεσίες υψηλής ασφάλειας, είπε ο Ντούιτσμαν. «Οι χώροι αποθήκευσης πυρηνικών όπλων τους βρίσκονται σε δάση, αλλά υπάρχουν σαφείς περιμέτρους γύρω τους, ώστε να μπορούν να δουν όποιον προσπαθεί να πλησιάσει».
Ο Βέμπερ συνέδεσε την επέκταση της στρατιωτικής βιοέρευνας με τις πλάγιες απειλές του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για χρήση πυρηνικών όπλων σε περίπτωση κλιμάκωσης της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Τα βιολογικά και χημικά όπλα είναι εκτός νόμου βάσει των διεθνών συνθηκών, αλλά η Μόσχα φαίνεται να προειδοποιεί τους αντιπάλους της ότι θα μπορούσε να εξαπολύσει μη συμβατικά όπλα εάν πιεστεί, είπε ο Βέμπερ.
«Ο Πούτιν κραδαίνοντας τα πυρηνικά όπλα ανοιχτά και στον Τύπο», είπε ο Βέμπερ. «Αλλά επειδή δεν θα παραδεχτούν ποτέ ότι έχουν βιολογικά όπλα, ο τρόπος για να δώσεις σήμα είναι να μιλήσουμε για αυτές τις εγκαταστάσεις. Η λεπτή υπόδειξη που υπάρχει είναι, «Γεια, έχουμε αυτήν την ικανότητα. Και μην νομίζετε ότι δεν θα το χρησιμοποιήσουμε».
Οι νέες αναβαθμίσεις φέρνουν στο προσκήνιο ανησυχίες ότι η Ρωσία μπορεί να επιδιώκει την ανανέωση του προγράμματός της, ιδίως εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία και των εντάσεων με τη Δύση. Η στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας, με δηλώσεις όπως αυτές του Σεργκέι Μπορίσεβιτς (επικεφαλής του 48ου Κεντρικού Ινστιτούτου Ερευνών Πυρηνικής, Βιολογικής και Χημικής Προστασίας), αναφέρθηκε στη σημασία των νέων εγκαταστάσεων για την προστασία της χώρας από βιολογικές απειλές.
Ο Μπορίσεβιτς, μάλιστα, τόνισε πως η εγκατάσταση είναι «η ραχοκοκαλιά του βιολογικού αμυντικού συστήματος της Ρωσίας», επισημαίνοντας ότι ο ρόλος της είναι να προστατεύει τόσο τα στρατεύματα όσο και τον γενικό πληθυσμό από απειλές.
Παράλληλα, αναφορές σε ρωσικά μέσα ενημέρωσης και σε μελέτες της μεταψυχροπολεμικής εποχής υποδηλώνουν ότι το κέντρο συνέχισε να διεξάγει έρευνες σε λοιμώδεις ασθένειες ακόμα και μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Το 2020, οι επιστήμονες του Sergiev Posad-6 βοήθησαν στην ανάπτυξη του εμβολίου Sputnik-V κατά του COVID-19.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
