Κόλαφος για την χώρα μας είναι νέο εκτενές δημοσίευμα της εφημερίδας New York Times, το οποίο ακολουθώντας την τάση που επικρατεί στο σύνολο του διεθνούς Τύπου, εκθέτει και επικρίνει την κυβέρνηση για το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, κάνοντας μάλιστα λόγο για «αδικαιολόγητες καθυστερήσεις» και τη μη εφαρμογή μέτρων που είχε ζητά η ΕΕ.
Η ελληνική κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε εγκαταστήσει ένα σύστημα ασφαλείας πριν από σχεδόν τρία χρόνια, το οποίο είχε σχεδιαστεί για να αποτρέψει μία μετωπική σύγκρουση τρένων σαν αυτή που οδήγησε στη χειρότερη σιδηροδρομική καταστροφή στην ιστορία της χώρας, επισημαίνει από την έναρξη του το άρθρο των NYT.
«Καθώς μια εμπορική αμαξοστοιχία και μια επιβατική αμαξοστοιχία κινούνταν η μία προς την άλλη με μεγάλες ταχύτητες και στην ίδια γραμμή αργά το βράδυ της Τρίτης, οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι έπρεπε να βασιστούν σε ένα σύστημα που ήταν πολύ λιγότερο εξελιγμένο από εκείνα που χρησιμοποιούνται σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με σιδηροδρομικούς και συνδικαλιστικούς αξιωματούχους και αρχεία.
Ωστόσο, ακόμη και αυτό το υποτυπώδες σύστημα δεν ήταν πλήρως λειτουργικό, δήλωσαν την Πέμπτη αξιωματούχοι του συνδικάτου και της ασφάλειας, καθώς οι Έλληνες ερευνητές αναζητούσαν πτώματα μέσα στα συντρίμμια».
Καθυστερήσεις και λάθη
Αυτή η αλληλουχία καθυστερήσεων, προειδοποιήσεων και λαθών άφησε τον πιο πολυσύχναστο σιδηροδρομικό διάδρομο της Ελλάδας ευάλωτο σε αυτό που κάθε σύστημα ασφαλείας έχει σχεδιαστεί για να αποτρέψει: το ανθρώπινο λάθος.
Πολλά από τα γεγονότα που οδήγησαν στη συντριβή, η οποία στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 57 ανθρώπους, παραμένουν ασαφή. Αλλά αξιωματούχοι και εμπειρογνώμονες συμφωνούν σε ένα πράγμα: Εάν ένα σύγχρονο σύστημα ασφαλείας είχε τεθεί σε εφαρμογή όπως είχε προγραμματιστεί, θα ήταν σχεδόν αδύνατο για μία εμπορική αμαξοστοιχία να καταλήξει στην ίδια γραμμή με μία επιβατική αμαξοστοιχία γεμάτη κόσμο, υπογραμμίζουν οι New York Times.
Θα είχαν ακουστεί προειδοποιήσεις και θα είχαν ενεργοποιηθεί τα αυτόματα φρένα. «Ναι, σίγουρα», δήλωσε ο Josef Doppelbauer, επικεφαλής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος προειδοποιεί εδώ και χρόνια για σημαντικές ανεπάρκειες στο ελληνικό σύστημα σιδηροδρομικής ασφάλειας.
Το άρθρο επισημαίνει ότι ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, απέδωσε τη συντριβή σε «τραγικό ανθρώπινο λάθος» και πως ο υπουργός Μεταφορών παραιτήθηκε. Ο σταθμάρχης της Λάρισας έχει συλληφθεί, ωστόσο η σύγκρουση φωτίζει με τον χειρότερο τρόπο τα συστημικά προβλήματα που υπάρχουν και τα οποία ξεπερνούν τα όποια λάθη έγιναν την τελευταία εβδομάδα.
Τα ευρωπαϊκά κονδύλια
Το σιδηροδρομικό σύστημα της Ελλάδας συγκαταλέγεται σταθερά μεταξύ των πιο επικίνδυνων της ηπείρου, παρά το γεγονός ότι έχει λάβει 700 εκατομμύρια δολάρια για εκσυγχρονισμό από την Ευρωπαϊκή Ένωση την τελευταία δεκαετία. Και η εγκατάσταση του νέου συστήματος ασφαλείας καθυστέρησε τόσο πολύ που ένας ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος παραιτήθηκε πέρυσι για να διαμαρτυρηθεί για αυτό που αποκάλεσε «αδικαιολόγητες καθυστερήσεις».
Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένει από τις 27 χώρες - μέλη της να θέσουν σε εφαρμογή νέες διαδικασίες, γνωστές ως Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων, μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Το σύστημα αυτό παρακολουθεί τα τρένα και παίρνει τον έλεγχο όταν αυτά τρέχουν πολύ γρήγορα, παραβιάζουν τα κόκκινα φανάρια ή καταλήγουν σε λάθος διαδρομή. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να επεκτείνει τα διασυνοριακά ταξίδια με τρένα και η εναρμόνιση των προτύπων ασφαλείας σε όλο το μπλοκ αποτελεί μέρος αυτής της στρατηγικής.
«Εάν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Τρένων είχε εγκατασταθεί και λειτουργούσε σωστά, θα έπρεπε να είχε αποτρέψει απολύτως κάτι τέτοιο», δήλωσε ο Jedde Hollewijn, υπεύθυνος πολιτικής για τους σιδηροδρόμους της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Εργαζομένων στις Μεταφορές. «Η πρόθεση είναι να το εφαρμόσουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες και γνωρίζουμε ότι η Ελλάδα έχει μείνει σημαντικά πίσω».
Το Λουξεμβούργο, η μικρότερη και πλουσιότερη χώρα του μπλοκ, χρησιμοποιεί ήδη το νέο σύστημα σε όλες τις σιδηροδρομικές γραμμές του. Το Βέλγιο σχεδιάζει να τεθεί σε πλήρη λειτουργία μέχρι το 2025. Άλλες χώρες έχουν αναβαθμίσει τις σημαντικότερες διαδρομές τους. Αλλά ακόμη και χωρίς τη νέα τεχνολογία, τα περισσότερα σιδηροδρομικά συστήματα διαθέτουν χαρακτηριστικά ασφαλείας για την αποφυγή μετωπικών συγκρούσεων. Η Εθνική Αρχή Ασφάλειας Σιδηροδρόμων της Γαλλίας, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί συστήματα αυτόματης πέδησης και άλλη τεχνολογία.
Δεν υπήρχε ποτέ εθνικό σύστημα αυτόματης ασφάλειας
Αυτό δεν έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα. Η χώρα δεν είχε ποτέ εθνικό σύστημα αυτόματης ασφάλειας, σύμφωνα με τα αρχεία της Ε.Ε. Και το σύστημα μεταγωγής στη Λάρισα ήταν ανεπαρκές εδώ και χρόνια, καθώς έλειπαν εξαρτήματα από τον βασικό εξοπλισμό σηματοδότησης, δήλωσε ο Νικόλαος Τσικαλάκης, πρόεδρος του σωματείου προσωπικού του ελληνικού εθνικού οργανισμού σιδηροδρόμων.
Η ακριβής αιτία των αργών αναβαθμίσεων του συστήματος ασφαλείας δεν ήταν άμεσα σαφής, αλλά τα στελέχη του συνδικάτου και της ασφάλειας και οι εμπειρογνώμονες ανέφεραν ως παράγοντες τους σφιχτούς προϋπολογισμούς, τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας που σχετίζονται με την πανδημία της Covid-19, τις γραφειοκρατικές καθυστερήσεις και τις διαμάχες για τις συμβάσεις, αναφέρεται στο ίδιο δημοσίευμα.
Επίσης, διάφορα στελέχη των σιδηροδρομικών συνδικάτων έχουν γράψει οργισμένες επιστολές προς την ελληνική κυβέρνηση εδώ και χρόνια, μάλιστα και τον περασμένο μήνα, προειδοποιώντας για τα προβλήματα ασφαλείας. Αυτή η επιστολή προειδοποιούσε για μια τραγωδία και επέκρινε τους Έλληνες αξιωματούχους για την κωλυσιεργία τους.
«Δεν θα περιμένουμε το επερχόμενο ατύχημα για να τους δούμε να κλαίνε με κροκοδείλια δάκρυα», ανέφερε η επιστολή. «Τι άλλο περιμένουν να συμβεί για να παρέμβουν;».
«Έχουμε πει σε κάθε κυβέρνηση για αυτά τα θέματα», δήλωσε ο κ. Τσικαλάκης. «Έτσι, φτάσαμε σε αυτό το τραγικό ατύχημα. Δεν θέλω δάκρυα και αίμα στις ράγες».
Αξιωματούχοι για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ευρώπη δήλωσαν ότι οι ελληνικές Αρχές έχουν επίσης παραμελήσει το κρίσιμο έργο της παρακολούθησης και της επικαιροποίησης των διαδικασιών και του εξοπλισμού ασφαλείας σε όλο το δίκτυο. Αυτό θα μπορούσε να είχε βελτιώσει ακόμη και το υποτυπώδες σύστημα ασφαλείας της χώρας, είπαν.
«Οι αξιολογήσεις κινδύνων και η παρακολούθηση πρέπει να διεξάγονται σε όλες τις τοποθεσίες, σε όλους τους τύπους τρένων, σε όλους τους τύπους εξοπλισμού», δήλωσε ο Vaibhav Puri από το Rail Safety and Standards Board στη Βρετανία.
Το μήνυμα για όλη την Ευρώπη
Το δυστύχημα αναδεικνύει επίσης την περιορισμένη εξουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης να απαιτεί βελτιώσεις από τους σιδηροδρόμους, ακόμη και όταν «ρίχνει» χρήματα σε αυτούς. Το μπλοκ διέθεσε περίπου 117 εκατομμύρια δολάρια ειδικά για την αναβάθμιση της ασφάλειας στη διαδρομή Αθήνα-Θεσσαλονίκη, στην οποία συγκρούστηκαν τα τρένα.
Ο Doppelbauer, από τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε ότι ο οργανισμός του για την ασφάλεια έχει εκδώσει εκθέσεις και έχει καλέσει τις χώρες - μέλη να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους, αλλά δεν μπορεί να αναγκάσει τις εθνικές κυβερνήσεις να προβούν σε αλλαγές. Σύμφωνα με πολλά πρότυπα, το ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα ήταν το πιο θανατηφόρο στην Ευρώπη.
«Καταρτίσαμε ένα σχέδιο δράσης και ζητήσαμε από τις ελληνικές Αρχές να υποβάλουν έκθεση σχετικά με το σχέδιο δράσης», δήλωσε. «Αλλά οι εξουσίες μας είναι περιορισμένες».
«Μια υπενθύμιση για όλους να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τους τις προειδοποιήσεις»
Δύο εβδομάδες πριν το δυστύχημα, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη κατά της Ελλάδας λόγω της άρνησής της να δημοσιοποιήσει τη βασική σύμβαση που καθορίζει τον τρόπο διαχείρισης του σιδηροδρόμου καθώς εκσυγχρονίζεται.
Σε συνέντευξη Τύπου την Πέμπτη, ο Έλληνας υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, ζήτησε συγγνώμη από τις οικογένειες των θυμάτων του δυστυχήματος και υποσχέθηκε ενδελεχή έρευνα. Υποσχέθηκε επίσης να εκσυγχρονίσει τις σιδηροδρομικές υποδομές για να «αποκαταστήσει την ασφάλεια των σιδηροδρομικών ταξιδιών και να ενισχύσει το αίσθημα ασφάλειας στην ψυχολογία των πολιτών», αναφέρουν οι NYT.
Κατά τον Doppelbauer η τραγωδία ελπίζεται πως θα φέρει βελτιώσεις και σε άλλα σιδηροδρομικά συστήματα σε όλη την Ευρώπη. «Ένα τέτοιο καταστροφικό ατύχημα είναι πάντα μια υπενθύμιση του πόσο σημαντική είναι η ασφάλεια. Και μια υπενθύμιση για όλους να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις προειδοποιήσεις» επισημαίνει.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
