Στη σύνταξη σχεδίου δράσης για τα αστικά στερεά απόβλητα λόγω τουρισμού προχωρά το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στο πλαίσιο του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030. Η ιδιαιτερότητα των αποβλήτων αυτών, τόσο από πλευράς εποχικότητας και μεγάλης τοπικής αιχμής της παραγωγής τους (λίγοι μήνες κατ’ έτος), όσο και της εντοπισμένης πηγής προέλευσής τους (κατανάλωση εντός τουριστικών εγκαταστάσεων ή σε συγκεκριμένες περιοχές ενδιαφέροντος - επισκεψιμότητας εκτός αυτών) αλλά και η εκτιμώμενη διαφοροποιημένη ποιοτική τους σύσταση (αναμενόμενα μεγαλύτερα ποσοστά αποβλήτων κουζίνας και αποβλήτων συσκευασιών), επιβάλουν την ύπαρξη ενός συγκεκριμένου σχεδίου διαχείρισης.
Πολύ περισσότερο όταν η επίδραση, που έχει ο κλάδος του τουρισμού στην παραγωγή αστικών στερεών αποβλήτων στην χώρα μας αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια καθώς προβλέπεται υπερδιπλασιασμός της παραγόμενης ποσότητας.
Υπολογίζεται ότι περίπου το 3,3% του συνόλου των παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων (έτος αναφοράς 2018) είναι αποτέλεσμα του εισαγόμενου τουρισμού, ποσοστό, που αναμένεται να φτάσει τα έτη 2025 και 2030, το 5,4% και το 7,5% του συνόλου των αποβλήτων, αντίστοιχα. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το 2018 η συνολική παραγωγή αστικών στερεών αποβλήτων ανήλθε σε 5.523.809 τόνους, εκ των οποίων οι 184.628 τόνοι προέρχονταν από τις τουριστικές ροές.
Η πρόβλεψη για το 2025 αναφέρει 286.864 τόνους αποβλήτων λόγω τουρισμού από ένα σύνολο 5.291.081 τόνων παραγόμενων αστικών στερεών αποβλήτων ενώ το 2030 οι εκτιμήσεις ανεβάζουν τα τουριστικά απόβλητα σε 395.840 τόνους.
Διαγωνισμός για τη σύνταξη σχεδίου δράσης
Η συγκεκριμένη πρόβλεψη, εκ των πραγμάτων, λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στο νέο ΕΣΔΑ με τον εθνικό στόχο για προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση να φτάνει κατ’ ελάχιστον στο 60% κ.β. το έτος 2030 και 65% το 2035 επί του συνόλου των αστικών στερεών αποβλήτων. Στην κατεύθυνση αυτή, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προκήρυξε διαγωνισμό για την παροχή υπηρεσιών συμβούλου για τα απόβλητα του τουριστικού κλάδου, στην οποία περιλαμβάνονται τα ακόλουθα:
- Εκτίμηση του κατά κεφαλήν ποσοστού παραγωγής αποβλήτων λόγω τουριστικών ροών με βάση από ευρωπαϊκές, διεθνείς και ελληνικές μελέτες και λοιπά διαθέσιμα στοιχεία.
- Εκτίμηση των ειδών και της εποχικότητας των παραγόμενων αποβλήτων στον τουριστικό κλάδο με βάση από ευρωπαϊκές, διεθνείς και ελληνικές μελέτες και λοιπά διαθέσιμα στοιχεία.
- Επισκόπηση βέλτιστων διαθέσιμων πρακτικών / μελετών περίπτωσης (casestudies) σε Ευρωπαϊκή Ένωση και διεθνώς και SWOT Ανάλυση για την εφαρμογή τους στην Ελλάδα.
- Τεχνική διαβούλευση με εμπλεκόμενους φορείς (τουρισμού, ΟΤΑ, ΦΟΔΣΑ κλπ)
- Δημιουργία πλαισίου δράσεων ανά είδος τουριστικής δραστηριότητας (επιχείρησης) και ανά είδος βασικής υποκατηγορίας αποβλήτων.
- Εκπόνηση Ειδικού Σχεδίου Δράσης με νομοθετικές, χρηματοδοτικές και άλλες απαραίτητες παρεμβάσεις για την υποχρέωση ή/και ενθάρρυνση των επιχειρήσεων του τουριστικού τομέα, που σχετίζονται πρωτίστως με την παραγωγή αποβλήτων, αλλά και λοιπών εμπλεκομένων για ενεργή συμμετοχή.
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των αποβλήτων του τουριστικού κλάδου
Ο τομέας του τουρισμού έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που επιτρέπουν τη διακριτή αντιμετώπιση της διαχείρισης των αποβλήτων με στόχο κατ’ αρχάς την αποτροπή δημιουργίας τους, την αύξηση της αξιοποίησής τους με τη συνακόλουθη μείωση των επιπτώσεών τους. Συγκεκριμένα, η παραγωγή αστικών στερεών αποβλήτων από τον τουρισμό:
α) Είναι χρονικά συγκεντρωμένη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΤΕ για το έτος 2019, το 60% των αφίξεων τουριστών στη χώρα, καταγράφεται στο 3ο τρίμηνο του έτους.
β) Είναι γεωγραφικά περιορισμένη στις τουριστικές περιοχές της χώρας.
γ) Στον τομέα των βιοαποβλήτων, η παραγωγή τους είναι εστιασμένη σε πολύ μεγάλο βαθμό στις ξενοδοχειακές μονάδες και στα καταστήματα εστίασης.
δ) Πάνω από το 70% των τουριστών προέρχεται από ανεπτυγμένες χώρες της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής, που αφενός λόγω του υψηλότερου εισοδήματός τους έχουν τη δυνατότητα μεγαλύτερης κατανάλωσης και άρα αυξημένης κατά κεφαλή παραγωγής αποβλήτων, απ’ την άλλη όμως ως κοινωνίες έχουν υψηλές επιδόσεις στην πρόληψη και στην ανακύκλωση, άρα είναι κοινό συνειδητοποιημένο για την αναγκαιότητα ορθολογικής διαχείρισης των προϊόντων και αποβλήτων με τρόπο που να ελαχιστοποιείται η παραγωγή τους, να επιτυγχάνεται η ανακύκλωση και να αποφεύγεται κατά το δυνατό η ταφή.
Εκτός της σημαντικής συμβολής των αποβλήτων λόγω τουριστικών ροών σε επίπεδο χώρας, αυτή έχει πολύ μεγαλύτερη σημασία σε τοπικό επίπεδο κυρίως της νησιωτικής χώρας, όπου πολλές φορές τα απόβλητα αυτά υπερβαίνουν κατά πολύ την παραγωγή αποβλήτων του μόνιμου πληθυσμού.
Το ρεύμα των αποβλήτων του τουριστικού κλάδου εμφανίζει ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον, αν συνεκτιμηθούν και οι εσωτερικές τουριστικές ροές ειδικά στην νησιωτική χώρα, γεγονός, που θα πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπ’ όψη από τα οικεία Περιφερειακά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και τα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΤΣΔΑ).
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
