Στην αντοχή των κρίσιμης σημασίας υποδομών στις δοκιμαζόμενες από τον «χορό» των Ρίχτερ Κυκλάδες στρέφει την προσοχή πολιτών και αρχών η εν εξελίξει σεισμική δραστηριότητα στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό.
Είναι ενδεικτικό ότι την Τετάρτη 5 Φεβρουαρίου ο Δήμος Θήρας ανακοίνωσε την έναρξη του προγράμματος προσεισμικού ελέγχου στα σχολικά κτήρια του νησιού, με τη συνδρομή του ΤΕΕ και του ΟΑΣΠ.
Πρόκειται για έναν κύκλο ελέγχων που εντάσσεται στο πρόγραμμα του Υποχρεωτικού Προσεισμικού Ελέγχου που «τρέχει» από τον Νοέμβριο του 2023 από το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας σε συνεργασία με τον ΟΑΣΠ και το ΤΕΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα δημόσια κτήρια – πρωτίστως οι εκπαιδευτικές μονάδες, τα νοσοκομεία, τα κέντρα υγείας και οι σταθμοί της Πυροσβεστικής και της Αστυνομίας – μπορούν να ανταποκριθούν σε ένα «χτύπημα» του Εγκέλαδου.
Ένα πρόγραμμα κρίσιμης σημασίας, δεδομένου ότι ο τελευταίος προσεισμικός έλεγχος δημοσίων κτηρίων είχε πραγματοποιηθεί πριν από περίπου 25 χρόνια, το οποίο όμως κατά τους προηγούμενους μήνες χρειάστηκε να ξεπεράσει σοβαρότατα εμπόδια με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιοχές της χώρας η διεκπεραίωση των ελέγχων να έχει καθυστερήσει σημαντικά.
Η Ηπειρος
Χαρακτηριστική είναι η εικόνα που έρχεται από την Ήπειρο και συγκεκριμένα από τα Ιωάννινα, όπου η διαδικασία του πρωτοβάθμιου προσεισμικού ελέγχου έχει ολοκληρωθεί για μόλις 30 από τα 725 κτήρια που έχουν δηλωθεί στη σχετική πλατφόρμα.
Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί στο πενιχρό 4,14% του συνόλου των υπό εξέταση κτισμάτων, οφείλεται δε εν μέρει στον μικρό αριθμό ιδιωτών μηχανικών που έχουν δηλώσει συμμετοχή στο πρόγραμμα και έχουν πιστοποιηθεί για να διενεργήσουν τους ελέγχους.
Όπως τονίστηκε σε σχετική ημερίδα που διοργάνωσε προ ημερών το παράρτημα Ηπείρου του ΤΕΕ, σε ολόκληρη την Ήπειρο συμμετοχή στο πρόγραμμα έχουν δηλώσει μόλις 33 μηχανικοί.
«Μέχρι στιγμής δεν υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον από τους συναδέλφους, αφενός επειδή υπάρχει αρκετό αντικείμενο [σ.σ.: αρκετές δουλειές στο ελεύθερο επάγγελμα], αφετέρου επειδή πολλοί μηχανικοί δεν έχουν καταλάβει ποιο είναι το πραγματικό ύψος της αμοιβής, η οποία είναι πολύ ικανοποιητική», λέει στην «Η» ο Ιωάννης Τσίγκρος, πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος Ηπείρου του ΤΕΕ.
Όπως τονίζει ο κ. Τσίγκρος, στόχος της πρόσφατος ημερίδας του ΤΕΕ Ηπείρου, εκτός από την ευαισθητοποίηση των μηχανικών, ήταν να κινητοποιηθούν και οι φορείς στους οποίους ανήκουν τα προς έλεγχο κτήρια, προκειμένου οι ίδιοι να απαιτήσουν να «τρέξει» η διαδικασία.
Σημειώνεται ότι το χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση του προγράμματος είναι ανελαστικό, καθότι χρηματοδοτείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης. Έτσι, μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τόσο οι έλεγχοι όσο και οι συνεπαγόμενες γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Δυσκολίες
Σύμφωνα με την προκήρυξη του προγράμματος στον ιστότοπο «Ελλάδα 2.0», αντικείμενο του έργου είναι η «συστηματική αξιολόγηση του σεισμικού κινδύνου 21.970 κτηρίων στην Ελλάδα». Ωστόσο στην πράξη η διακρίβωση της πραγματικής έκτασης του αντικειμένου ήταν ένα δύσκολο και χρονοβόρο εγχείρημα.
Όπως εξηγούν στην «Η» πηγές από κύκλους του ΤΕΕ στην Αθήνα, προκειμένου να διεξαχθούν οι έλεγχοι, οι συμμετέχοντες μηχανικοί και το Επιμελητήριο έπρεπε πρώτα να εντοπίσουν τα προς έλεγχο κτήρια, διότι το Δημόσιο δεν διαθέτει μια αναλυτική και ενημερωμένη βάση δεδομένων για την ακίνητη περιουσία του.
«Μπορεί για παράδειγμα μια σχολική μονάδα να είχε δηλωθεί προς έλεγχο ως ενιαίο κτήριο όμως στην πράξη οι ελεγκτές να διαπίστωναν ότι επρόκειτο για δύο, ακόμα και για τρία κτήρια», σημειώνουν οι ίδιες πηγές. Μαζί άλλωστε με τους ελέγχους οι μηχανικοί του ΤΕΕ κλήθηκαν να τακτοποιήσουν και διάφορες πολεοδομικές εκκρεμότητες των δημοσίων κτηρίων.
Ο συνολικός αριθμός των προς έλεγχο κτηρίων άλλωστε έχει διαφοροποιηθεί σε σχέση με τις πρώτες εκτιμήσεις, καθώς η σχετική πλατφόρμα του ΟΑΣΠ που επρόκειτο αρχικά να κλείσει στις 6 Ιανουαρίου 2024, παρέμεινε εν τέλει ανοιχτή, κατόπιν αιτημάτων πολλών φορέων, μέχρι τις 8 Μαρτίου του ίδιου έτους. Μερικούς μήνες αργότερα, στις 30 Δεκεμβρίου 2024, η πλατφόρμα άνοιξε ξανά και θα παραμείνει σε λειτουργία μέχρι τις 28 Φεβρουαρίου 2025.
Πηγές του ΤΕΕ εκτιμούν ότι μέχρι στιγμής έχουν ολοκληρωθεί περισσότεροι από 10.000 έλεγχοι, γεγονός που θέτει το πρόγραμμα σε τροχιά να ολοκληρωθεί ως το καλοκαίρι. Συγκεκριμένα για τα σχολεία, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, στόχος είναι οι έλεγχοι να έχουν ολοκληρωθεί πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς.
Καθυστερήσεις
Τα προβλήματα ωστόσο σε ορισμένες περιοχές παραμένουν. Στην Ήπειρο εκτός από τα Ιωάννινα χαμηλοί ρυθμοί καταγράφονται και σε Πρέβεζα και Θεσπρωτία. Στον αντίποδα, γρήγορα κινούνται οι διαδικασίες στην περιφερειακή ενότητα Άρτας. Οι Κυκλάδες, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι μια ακόμη από τις περιοχές που ο ρυθμός των ελέγχων ήταν πεσμένος το προηγούμενο διάστημα, ωστόσο τώρα παρατηρείται επιτάχυνση λόγω της σεισμικής δραστηριότητας στη Σαντορίνη, με την προτεραιότητα να δίνεται στα νησιά που επηρεάζονται άμεσα από τη σεισμική διαδικασία.
Όσο για τα αποτελέσματα των ελέγχων, ο πρόεδρος του παραρτήματος Ηπείρου του ΤΕΕ Ιωάννης Τσίγκρος τονίζει ότι, βάσει της πληροφόρησης από τον ΟΑΣΠ, δεν καταγράφονται ιδιαίτερα προβλήματα καθώς σε πανελλαδικό επίπεδο, για δευτεροβάθμιο έλεγχο προορίζεται περίπου το 20% με 25% των κτηρίων που ελέγχθηκαν. «Στην Ήπειρο όμως υπάρχει ένα ζήτημα, γιατί έχουμε πολλά παλαιά δημόσια κτήρια», εξηγεί ο Ιωάννης Τσίγκρος. «Πρόκειται για παλιές, πέτρινες κατασκευές, για κτήρια που κατασκευάστηκαν από ευεργέτες τα οποία αποτελούν κόσμημα για την περιοχή μας, αλλά λόγω παλαιότητας πρέπει να εξετάσουμε πως θα ανταποκριθούν [σ.σ, σε μια ενδεχόμενη σεισμική δόνηση]», τονίζει.
Έμφαση στα προ του 1985 κτήρια
Μεταξύ των κτηρίων που ελέγχονται ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε όσα έχουν κατασκευαστεί πριν το 1985, χρονιά κατά την οποίαν τέθηκε σε ισχύ η πρώτη σημαντική βελτίωση του αντισεισμικού κανονισμού του 1959. Στην κατηγορία αυτή εντάσσεται η συντριπτική πλειοψηφία (το 78%) των υφιστάμενων κτηρίων στην Ελλάδα.
Αναλυτικά, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, τα υφιστάμενα κτήρια κατατάσσονται, με βάση την περίοδο κατασκευής τους, ως εξής:
- Πριν το 1959 (χωρίς Αντισεισμικό Κανονισμό) → 32%
- 1959 έως 1985 (με Αντισεισμικό Κανονισμό του 1959) → 46%
- 1985 έως 1995 (με Αντισεισμικό Κανονισμό του 1959 και τα πρόσθετα άρθρα του 1984/85) → 13%
- 1995 έως σήμερα (με ΝΕΑΚ-1995 και ΕΑΚ-2000) → 9%
Όσο για τον Υποχρεωτικό Προσεισμικό Έλεγχο, σκοπός του προγράμματος – σύμφωνα με το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας – είναι:
- Αρχικά να εντοπιστούν τα κτήρια που παρουσιάζουν δομικά προβλήματα, όπως ρηγματώσεις σε φέροντα και μη φέροντα στοιχεία, εκτεθειμένος ή διαβρωμένος οπλισμός λόγω ελλιπούς συντήρησης, κακοτεχνίες, καθιζήσεις κτλ. και για τα οποία θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα.
- Να καταγραφούν τα κτήρια της χώρας στα οποία στεγάζονται κρίσιμες εν γένει υποδομές του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα.
- Να βαθμονομηθούν τα κτήρια αυτά ως προς τη σεισμική τους διακινδύνευση σύμφωνα με τη μεθοδολογία του ΟΑΣΠ και ανάλογα με την κατάταξή τους να ακολουθήσει δευτεροβάθμιος προσεισμικός έλεγχος, εφόσον κριθεί απαραίτητο.
«Είναι η πρώτη φορά όπου θεσπίζεται σαφές πλαίσιο άμεσου προσεισμικού ελέγχου με υποχρεωτική εφαρμογή, ενώ έχει εξασφαλιστεί χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στο ποσό των 32,5 εκατομμυρίων ευρώ για την υλοποίηση του έργου», ανέφερε τον Νοέμβριο του 2023 το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
