Σαρωτικές αλλαγές σε απολύσεις και αποζημιώσεις εισάγει το εργασιακό νομοσχέδιο.
Όπως αποκάλυψε ο καθηγητής Εργατικού Δικαίου του ΑΠΘ, Δημήτρης Ζερδελής, στην live συζήτηση που διοργάνωσε η «Ημερησία» για τα εργασιακά, το νομοσχέδιο δίνει «περίοδο χάριτος» στον εργοδότη να καταβάλλει την αποζημίωση στον μισθωτό έως και 4 μήνες μετά την απόλυση χωρίς η απόλυση να καθίσταται άκυρη.
Απολύση τώρα και αποζημίωση σε 4 μήνες
Ενώ σήμερα ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει την νόμιμη αποζημίωση κατά την απόλυση – διατηρώντας φυσικά το δικαίωμα να την καταβάλλει και σε δόσεις όταν το ποσό υπερβαίνει τις αποδοχές δυο μηνών – με το νέο εργασιακό νομοσχέδιο, που βρίσκεται ακόμη σε δημόσια διαβούλευση, παρέχεται η δυνατότητα ο εργοδότης να καταβάλλει την αποζημίωση έως και 4 μήνες μετά την απόλυση. Εφόσον τηρηθεί το χρονικό διάστημα του 4μήνου η απόλυση δεν είναι άκυρη.
Ειδικότερα το νομοσχέδιο αναφέρει στο άρθρο 65 πως εάν κατά την καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας δεν τηρήθηκαν οι προϋποθέσεις των νόμων 3198/1955 και 3863/2010, δηλαδή με άλλα λόγια δεν έχει τηρηθεί ο έγγραφος τύπος ή / και δεν έχει καταβληθεί η οφειλόμενη αποζημίωση, το κύρος της καταγγελίας ισχυροποιείται, εφόσον ο εργοδότης καλύψει την τυπική παράλειψη εντός προθεσμίας 4 μηνών και τυγχάνει εφαρμογής η ρύθμιση που προβλέπει πως ο μισθωτός έχει 3 μήνες περιθώριο για να εγείρει αξιώσεις μετά την απόλυσή του.
Όπως ερμήνευσαν οι ειδικοί καθηγητές στην συζήτηση που διοργάνωσε η «Ημερησία»:
- Ο εργαζόμενος απολύεται αλλά δεν του καταβάλλεται η νόμιμη αποζημίωση
- Ο εργαζόμενος προσφεύγει εντός 3 μήνου στο Δικαστήριο ώστε η απόλυσή του να καταστεί άκυρη
- Ο εργοδότης μπορεί να καταβάλλει την αποζημίωση εντός 4μήνου από την απόλυση διορθώνοντας έτσι εκ των υστέρων την ακυρότητα και καθιστώντας ισχυρή την καταγγελία
Κούρεμα έως 10% της αποζημίωσης
Με την ίδια διάταξη παρέχεται εμμέσως η δυνατότητα στον εργοδότη να κουρεύει έως και 10% την νόμιμη αποζημίωση χωρίς η απόλυση να καθίσταται άκυρη. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο εργαζόμενος θα μπορεί να προσφεύγει στο δικαστήριο μόνο για την συμπλήρωση της αποζημίωσης και όχι ζητώντας την επαναπρόσληψή του.
Όπως αναφέρεται στο ίδιο άρθρο του νομοσχεδίου, «εάν η αποζημίωση απόλυσης υπολείπεται της νόμιμης κατά ποσοστό μέχρι 10%, θεωρείται ότι έγινε λόγω συγγνωστής πλάνης και ο απολυθείς μπορεί να αιτηθεί με αγωγή μόνο τη συμπλήρωσή της».
Όπως ανέλυσαν οι ειδικοί στο στρογγυλό τραπέζι που διοργάνωσε η «Ημερησία», η μειωμένη αποζημίωση ανεξάρτητα από το ύψος της μείωσης, ήταν λόγος ακυρότητας της απόλυσης και υπερημερίας του εργοδότη. Μόνο αν ο εργοδότης αποδείξει ότι η μη καταβολή της πλήρους αποζημίωσης απόλυσης οφείλεται σε συγγνωστή πλάνη του μπορεί να απαλλαγεί από τις συνέπειες της ακυρότητας και της υπερημερίας του.
Με την νέα διάταξη, αν η αποζημίωση υπολείπεται της νόμιμης έως 10% τότε θα θεωρείται αυτόματα πως οφείλεται σε συγγνωστη πλάνη, ανεξάρτητα από το μέγεθος της επιχείρησης. Αυτό σημαίνει πως στην περίπτωση που ο εργαζόμενος λάβει το 90% της αποζημίωσης θα μπορεί να προσφύγει στο δικαστήριο μόνο για να διεκδικήσει το υπόλοιπο 10% και όχι για να ακυρώσει την απόλυση.
Η εναλλακτική της έξτρα αποζημίωσης
Στα θετικά για τους εργαζόμενους συγκαταλέγεται από τους ειδικούς η αύξηση της αποζημίωσης για τους εργατοτεχνίτες που εξισώνονται με τους υπαλλήλους καθώς και η ακυρότητα της απόλυσης αν ο εργαζόμενος ασκήσει κάποιο νόμιμο δικαίωμά του.
Όπως έχει επισημάνει η "Η" το νομοσχέδιο εισάγει την εναλλακτική της έξτρα αποζημίωσης ως αντάλλαγμα για την υποχρεωτική επαναπρόσληψη και τους μισθούς υπερημερίας για μια σειρά από απολύσεις που μπορούσαν να κριθούν καταχρηστικές από τα δικαστήρια.
Η διάταξη αφορά κυρίως απολύσεις που γίνονται για οικονομοτεχνικούς λόγους, οι οποίες δυνητικά θα μπορούσαν να κριθούν καταχρηστικές από τα δικαστήρια. Σε πολλές περιπτώσεις απολύσεων οι δικαστές εξετάζουν αν η απόλυση ήταν το έσχατο μέσο ή αν ο εργοδότης μπορούσε για παράδειγμα να προβεί σε μείωση μισθού κ.α.
Η έξτρα αποζημίωση κυμαίνεται από 3 έως 24 μηνιάτικα. Αν προσθέσει κανείς και τα 12 μηνιάτικα της κανονικής αποζημίωσης που δικαιούται ο μισθωτός εφόσον έχει από 16 έτη και πάνω συμπληρωμένα στον ίδιο εργοδότη, τότε το συνολικό πακέτο της αποζημίωσης μπορεί να φτάσει έως και τα τα 36 μηνιάτικα.
Την έξτρα αποζημίωση δικαιούνται μισθωτοί που απολύονται και η απόλυσή τους πάσχει για λόγο διαφορετικό από τους λόγους που αναφέρονται στο νομοσχέδιο. Σύμφωνα με ειδικούς φωτογραφίζονται περιπτώσεις απολύσεων για οικονομοτεχνικούς λόγους, οι οποίες δυνητικά θα μπορούσαν να κριθούν καταχρηστικές από τα δικαστήρια και την προηγούμενη νομολογία.
Πως μπορεί να λάβει ο εργαζόμενος την έξτρα αποζημίωση;
Εφόσον ο εργαζόμενος προσφύγει στη Δικαιοσύνη επειδή έχει βάσιμους λόγους να θεωρεί πως η απόλυσή του είναι καταχρηστική, τότε μπορεί ενώπιον του δικαστηρίου να ζητήσει την πρόσθετη αποζημίωση, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη των τακτικών αποδοχών 3 μηνών, ούτε μεγαλύτερη του διπλάσιου της κατά νόμο αποζημίωσης λόγω καταγγελίας κατά τον χρόνο απόλυσης.
Το ίδιο αίτημα μπορεί να υποβάλλει, βέβαια και ο εργοδότης κατά την διάρκεια της διαδικασίας με την ίδια βαρύτητα. Το αίτημα υποβάλλεται από τον εργαζόμενο ή από τον εργοδότη σε οποιοδήποτε στάδιο της δίκης, σε πρώτο ή δεύτερο βαθμό δικαιοδοσίας.
Με δυο κριτήρια το ύψος της έξτρα αποζημίωσης:
Το εύρος της έξτρα αποζημίωσης, δηλαδή αν θα είναι 3 μηνιάτικα ή 24 το καθορίζει το δικαστήριο με δυο βασικά κριτήρια που θέτει ο νομοθέτης. Δεν υπάρχει δηλαδή συγκεκριμένη φόρμουλα στο νόμο.
Το δικαστήριο αποφασίζει τον καθορισμό του ποσού της πρόσθετης αποζημίωσης, λαμβάνοντας υπόψη:
- την ένταση του πταίσματος του εργοδότη και
- την περιουσιακή και οικονομική κατάσταση του εργαζομένου και του εργοδότη.
Για παράδειγμα:
- Μισθωτός που έχει προϋπηρεσία 5 χρόνια συμπληρωμένα στον ίδιο εργοδότη. Δικαιούται από το νόμο αποζημίωση 3 μηνών. Εφόσον η απόλυσή του είναι δυνητικά καταχρηστική μπορεί προσφεύγοντας στο δικαστήριο να κερδίσει άλλους τρεις μήνες αποζημίωσης.
- Μισθωτός που έχει προϋπηρεσία 12 χρόνια συμπληρωμένα στον ίδιο εργοδότη. Δικαιούται από το νόμο αποζημίωση 8 μηνών. Εφόσον η απόλυσή του είναι δυνητικά καταχρηστική μπορεί προσφεύγοντας στο δικαστήριο να κερδίσει άλλους 3-8 μήνες ή και περισσότερο αποζημίωσης. Έστω ότι κερδίζει 8 μήνες έξτρα από το δικαστήριο, θα λάβει συνολικά 16 μηνιάτικα.
- Μισθωτός που έχει προϋπηρεσία 16 χρόνια συμπληρωμένα στον ίδιο εργοδότη. Δικαιούται από το νόμο αποζημίωση 12 μηνών. Εφόσον η απόλυσή του είναι δυνητικά καταχρηστική μπορεί προσφεύγοντας στο δικαστήριο να κερδίσει άλλους 3-24 μήνες. Έστω ότι το παράπτωμα του εργοδότη είναι εξαιρετικά βαρύ και ο δικαστής εξαντλεί την πρόβλεψη του νόμου, ο μισθωτός κερδίζει 24 μήνες έξτρα από το δικαστήριο και θα λάβει συνολικά 36 μηνιάτικα.
Όλοι οι παραπάνω εργαζόμενοι χάνουν, ωστόσο, την πιθανότητα της επαναπρόσληψης και των μισθών υπερημερίας, που κατά περίπτωση και ανάλογα με τις καθυστερήσεις του εκάστοτε δικαστηρίου μπορεί να φτάσει και τα 5 χρόνια.
Έξι ειδικοί εργατολόγοι μιλούν για το εργασιακό
Στην live συζήτηση που διοργάνωσε η «Ημερησία» σε συνεργασία με τον δικηγόρο – εργατολόγο Γιάννη Καρούζο συμμετείχαν εργατολόγοι και κορυφαίοι καθηγητές Εργατικού Δικαίου, αναλύοντας τις επίμαχες διατάξεις του εργασιακού νομοσχεδίου που είναι σε δημόσια διαβούλευση και πριν αυτό εισαχθεί στη Βουλή. Στο στρογγυλό τραπέζι παρενέβη ο πρόεδρος του ΔΣΑ, Δημήτρης Βερβεσός. Με εισηγήσεις και αναλύσεις συμμετείχαν οι:
- Γιώργος Λεβέντης – Ομότιμος καθηγητής Εργατικού Δικαίου ΕΚΠΑ
- Δημήτρης Ζερδελής – Καθηγητής Εργατικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
- Μαρία Ντότσικα – Δικηγόρος, Δρ. Εργατικού Δικαίου και Μεσολάβησης στον ΟΜΕΔ
- Κωστής Μπακόπουλος – Δικηγόρος, Επίκουρος καθηγητής Νομικής Σχολής Αθηνών
- Δημήτρης Βασιλείου – Δικηγόρος Εργατολόγος
- Γιάννης Καρούζος – Δικηγόρος / Εργατολόγος
Το στρογγυλό τραπέζι μεταδόθηκε ζωντανά από το imerisia.gr και την υβριδική τηλεόραση του OPEN TV.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
