Οδηγίες για την εφαρμογή της διάταξης για την ελάφρυνση των εισφορών για την επιπλέον απασχόληση δίνει η εγκύκλιος του ΕΦΚΑ, τονίζοντας ότι ο νέος τρόπος υπολογισμού θα ισχύει αναδρομικά από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ήτοι από την 06/03/2025.
Υπενθυμίζουμε ότι η σχετική διάταξη (άρθρο 41 του ν. 5184/2025) περί του υπολογισμού εισφορών μισθωτών πλήρους απασχόλησης και εργοδοτών στις περιπτώσεις των επιδομάτων νυχτερινής εργασίας, αμοιβής υπερεργασίας, υπερωρίας, νυχτερινής εργασίας προβλέπει ότι οι εισφορές θα υπολογίζονται επί του ωρομισθίου που αντιστοιχεί στην οκτάωρη εργασία, χωρίς δηλαδή την προσαύξηση που αντιστοιχεί σε αυτές τις ειδικές περιπτώσεις χρόνου απασχόλησης. Σημειώνεται ότι δεν αλλάζει η αμοιβή που παίρνει ο εργαζόμενος, αλλά μόνο μειώνονται οι εισφορές που καταβάλλονται σε αυτές τις περιπτώσεις.
Ποιοι ωφελούνται
Από τη ρύθμιση επωφελούνται οι εργαζόμενοι, καθώς αυξάνεται το καθαρό ποσό που τους καταβάλλεται, λόγω της μείωσης των επιπρόσθετων εισφορών, και έτσι ενισχύεται το διαθέσιμο εισόδημά τους. Κερδισμένοι βγαίνουν και οι εργοδότες, καθώς μειώνεται το ποσό που καλούνται να καταβάλουν οι επιχειρήσεις που απασχολούν εργαζομένους σε υπερεργασία, υπερωρίες, νυκτερινές ώρες και ημέρες αργίας ή Κυριακές, χωρίς να επηρεάζονται οι απολαβές των εργαζομένων. Μειώνεται έτσι το μη μισθολογικό κόστος της εργασίας, ώστε να ενισχυθεί η απασχόληση και να αυξηθούν οι επενδύσεις. Ταυτόχρονα, ενισχύεται η διαφάνεια υπερωριών και η διαμόρφωση μιας πιο υγιούς αγοράς εργασίας, με την ορθή δήλωση των υπερωριών, καθώς από την αύξηση στις υπερωρίες στους κλάδους που έχουν ενταχθεί στην Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας είναι σαφές ότι πολλοί εργαζόμενοι πραγματοποιούν υπερωρίες για τις οποίες δεν αμείβονται ή αμείβονται με μη σύννομο τρόπο. Με αυτόν τον τρόπο, η ρύθμιση ενισχύει και τον υγιή ανταγωνισμό.
Το όφελος του εργαζόμενου μπορεί να ξεπεράσει τα 400 ευρώ ετησίως, ανάλογα με το ύψος των αποδοχών.
Παράδειγμα: Για εργαζόμενο μισθωτό του ιδιωτικού τομέα πλήρους απασχόλησης, με μέσο μηνιαίο μισθό 1.342 ευρώ, ο οποίος λαμβάνει επιπλέον του μισθού του 1.570 ευρώ μεικτά ετησίως (130,8 ευρώ μηνιαίως) από υπερεργασία ή και υπερωρίες, οι αντίστοιχες εισφορές ανέρχονται σήμερα σε 552 ευρώ ετησίως, εκ των οποίων τα 212 ευρώ βαρύνουν τον εργαζόμενο και τα 340 ευρώ βαρύνουν τον εργοδότη. Με την προωθούμενη ρύθμιση, οι εισφορές θα ανέρχονται πλέον σε 425 ευρώ ετησίως, μειωμένες κατά 23%, με το όφελος του εργαζόμενου να υπολογίζεται περίπου σε 49 ευρώ ετησίως και το όφελος του εργοδότη σε 78 ευρώ ετησίως.
→ Διαβάστε επίσης: Αγορά εργασίας: Οι απόφοιτοι Λυκείου βρίσκουν εύκολα δουλειά
Η εγκύκλιος
Σύμφωνα με την εγκύκλιο του ΕΦΚΑ:
Α) Σχετικά με το επίδομα νυχτερινής εργασίας ισχύουν τα κάτωθι:
Οι εργαζόμενοι κάθε φύσεως (υπάλληλοι, υπηρέτες και εργατοτεχνίτες) των επιχειρήσεων και εργασιών εν γένει συνεχούς ή μη λειτουργίας, όποτε απασχολούνται από τις 22:00 μέχρι τις 06:00, αμείβονται με τις νόμιμες αποδοχές που ισχύουν κάθε φορά, προσαυξημένες κατά 25%. Την προσαύξηση αυτή δικαιούνται όλοι οι εργαζόμενοι ανεξάρτητα από την ιδιότητα με την οποία υπηρετούν και από την κατά μόνιμο ή μη τρόπο απασχόλησή τους κατά τις ως άνω ώρες.
Επίσης, οι εργαζόμενοι που, λόγω της φύσης της εργασίας τους, παρέχουν αυτήν αποκλειστικά κατά τις νυκτερινές ώρες, δεν δικαιούνται το επίδομα νυχτερινής εργασίας μόνο εάν οι καταβαλλόμενες σε αυτούς αποδοχές είναι τουλάχιστον κατά ποσοστό 25% προσαυξημένες σε σχέση με τα ελάχιστα όρια που προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις. Αν η ανωτέρω αύξηση είναι μικρότερη του 25%, καταβάλλεται η μικρότερη διαφορά που προκύπτει.
Επιπλέον, η προσαύξηση υπολογίζεται πάντοτε στα υποχρεωτικά ελάχιστα όρια μισθών και ημερομισθίων που έχουν θεσπιστεί, δεν συμψηφίζεται με τις τυχόν ανώτερες καταβαλλόμενες αποδοχές και μειώνεται αναλόγως, σε περίπτωση απασχόλησης λιγότερης από το κανονικό ωράριο.
Β) Σχετικά με την αμοιβή υπερεργασίας και υπερωρίας ισχύουν τα κάτωθι:
Σε επιχειρήσεις, στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται 5 επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία). Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20% και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας 6 εργάσιμων ημερών την εβδομάδα, η σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο υπερεργασία ανέρχεται σε 8 ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα).
Επίσης, πέραν των 45 ωρών την εβδομάδα απασχόληση του εργαζομένου στις παραπάνω επιχειρήσεις θεωρείται υπερωριακή απασχόληση ως προς όλες τις νόμιμες συνέπειες, διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας 6 εργάσιμων ημερών την εβδομάδα, υπερωριακή απασχόληση θεωρείται η εργασία πέραν των 48 ωρών την εβδομάδα. Σε κάθε περίπτωση, διατηρούνται σε ισχύ οι ρυθμίσεις για το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας.
Επιπρόσθετα, οι εργαζόμενοι απασχολούμενοι υπερωριακά δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, έως 3 ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%. Για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας, ο εργαζόμενος δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%. Με αποφάσεις του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δύναται να χορηγείται κατά περίπτωση άδεια υπερωριακής απασχόλησης των εργαζομένων όλων των επιχειρήσεων και εργασιών, επιπλέον των επιτρεπόμενων ανωτάτων ορίων υπερωριακής απασχόλησης ετησίως (>150 ώρες), σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, η εκτέλεση της οποίας κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη και δεν επιδέχεται αναβολή. Για την κατά τα ανωτέρω υπερωριακή απασχόληση, οι εργαζόμενοι δικαιούνται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 60%.
Γ) Για την προσαύξηση αμοιβής για εργασία κατά τις Κυριακές και τις αργίες ισχύουν τα κάτωθι:
Οι εργαζόμενοι που απασχολούνται τις Κυριακές και στις εορτές που αναφέρονται παρακάτω δικαιούνται, ανεξαρτήτως του κύρους της συμφωνίας για την απασχόληση αυτή και των άλλων ενδεχόμενων συνεπειών, την προσαύξηση 75% που προβλέπεται από την υπ’ αρ. 8900/1946 Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, όπως αυτή ερμηνεύθηκε αυθεντικά με την υπ’ αρ. 25825/1951 απόφαση των ιδίων Υπουργών, σύμφωνα με όσα ορίζουν οι εν λόγω αποφάσεις, όπως αυτές ισχύουν σήμερα.
Επιπρόσθετα, οι εξαιρέσιμες γιορτές κατά τις οποίες παρέχεται η ανωτέρω προσαύξηση νοούνται:
- Η της 25ης Μαρτίου,
- Η της Δευτέρας του Πάσχα,
- Η της 1ης Μαΐου,
- Η της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (15η Αυγούστου),
- Η της 28ης Οκτωβρίου,
- Η της Γεννήσεως του Χριστού (25 Δεκεμβρίου),
- Η της 26ης Δεκεμβρίου,
- Η της 1ης Ιανουαρίου,
- Η της εορτής των Θεοφανίων (6η Ιανουαρίου).
Τέλος, σας γνωρίζουμε ότι στους εργαζομένους που αμείβονται με ημερομίσθιο, οι οποίοι δεν απασχολήθηκαν για λόγους που δεν οφείλονται σε εκείνους κατά τις ανωτέρω εξαιρέσιμες αργίες, καταβάλλεται για κάθε μία από αυτές ποσό ίσο με το ημερομίσθιό τους, χωρίς προσαύξηση.
Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν. 5184/2025 από 06.03.2025 (ημερομηνία έναρξης ισχύος τους), τα ποσά που αντιστοιχούν σε προσαυξήσεις των επιδομάτων νυχτερινής εργασίας, αμοιβής υπερεργασίας, υπερωρίας και προσαύξησης αμοιβής για εργασία κατά τις Κυριακές και αργίες εργαζομένων με καθεστώς πλήρους απασχόλησης, στο σύνολο των κλάδων της οικονομίας, δεν υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές (εργατικές και εργοδοτικές).
Παραδείγματα
Α) Υπάλληλος γραφείου σε επιχείρηση, με ατομική σύμβαση εξαρτημένης εργασίας 40 ωρών την εβδομάδα (πλήρης απασχόληση) και μηνιαίες αποδοχές 950,00 €.
Εκτάκτως, απασχολήθηκε τρεις (3) ώρες επιπλέον τη μία εβδομάδα.
Οι τρεις (3) ώρες επιπλέον αποτελούν υπερεργασία (περίπτωση Β, άρθρο 184 του π.δ. 80/2022) και επομένως αμείβονται με 20% προσαύξηση.
Αρχικά πρέπει να υπολογίσουμε το ωρομίσθιο ως εξής: 950,00€ : 25 ημέρες = 38€/μέρα. Ημερομίσθιο 38€ * (6/40 ώρες) = 5,70€/ώρα. Άρα το ωρομίσθιο είναι 5,70€. Για τις τρεις (3) ώρες οι επιπλέον αποδοχές θα είναι: 5,70€ * 3 = 17,10€. Η προσαύξηση είναι 17,10€ * 20% = 3,42€. Οι συνολικές εισφορές υπολογίζονται μόνο στο ποσό του μισθού και των επιπλέον αποδοχών υπερεργασίας, δηλαδή 950,00€ + 17,10€ = 967,10€ και όχι και της προσαύξησης των 3,42€.
Β) Ανειδίκευτος εργάτης σε επιχείρηση εστίασης, με ατομική σύμβαση εξαρτημένης εργασίας 20 ωρών την εβδομάδα (απασχόληση από Δευτέρα-Παρασκευή με ωράριο 9π.μ.-1μ.μ., μερική απασχόληση επί πενθήμερο), 22 ημέρες ασφάλισης και μηνιαίες αποδοχές 500,00€. Εργάζεται, εκτάκτως για μία ημέρα τη νύχτα μεταξύ των ωρών 22:00-02:00, αντί του πρωινού ωραρίου.
Δεν εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 41 του ν. 5184/2025, διότι δεν απασχολείται με πλήρες ωράριο, κατά συνέπεια θα αμειφθεί και θα ασφαλιστεί και για την προσαύξηση της νυκτερινής εργασίας, βάσει του άρθρου 143 του π.δ. 80/2022.
Γ) Υπάλληλος γραφείου απασχολείται με μερική απασχόληση τέσσερις (4) ώρες καθημερινά από 09:00-13:00, δηλαδή 20 ώρες εβδομαδιαίως. Ο μηνιαίος του μισθός ανέρχεται βάσει της ατομικής σύμβασης εργασίας του σε 600,00€. Εκτάκτως, για τρεις (3) μέρες εντός του ίδιου μήνα απασχολήθηκε επιπλέον τρεις (3) ώρες ημερησίως, ήτοι συνολικά εννέα (9) ώρες για τις 3 μέρες.
Επειδή, ο υπάλληλος μερικής απασχόλησης εργάζεται με ωράριο μικρότερο από το πλήρες, οι τρεις (3) ώρες επιπλέον δεν θεωρούνται υπερεργασία και υπερωρίες και κατά συνέπεια δεν εμπίπτουν στη διάταξη του άρθρου 184 του π.δ. 80/2022, περί προσαύξησης των ωρομισθίων.
Δ) Ανειδίκευτος εργάτης απασχολείται καθημερινά σε βιομηχανία παραγωγής άρτου με ωράριο 9:00π.μ. έως 5μ.μ., αλλά, εκτάκτως, απασχολήθηκε 3 φορές μέσα στο μήνα αντί για 9π.μ.-5μ.μ., κατά τις νυχτερινές ώρες από της 22:00 μέχρι της 6:00. Ο μηνιαίος μισθός είναι 1.000,00€. Επομένως, για τις τρεις ημέρες πρέπει να υπολογιστεί η προσαύξηση για νυκτερινή εργασία, σύμφωνα με το άρθρο 143 του π.δ. 80/2022, και οι νόμιμες αποδοχές θα καταβληθούν προσαυξημένες κατά 25%.
Επειδή, ο υπολογισμός της προσαύξησης γίνεται στον ελάχιστα νομοθετημένο μισθό (830,00€), υπολογίζουμε το ημερομίσθιο ως εξής: 830,00€ : 25 ημέρες = 33,20€/ημέρα. Η προσαύξηση ανά ημέρα είναι 33,20€ * 25% = 8,30€, και η συνολική προσαύξηση είναι: 8,30€ * 3 ημέρες = 24,90€.
Οι συνολικές εισφορές θα υπολογιστούν μόνο για τον μηνιαίο μισθό των συμφωνημένων αποδοχών των 1.000,00€ και όχι και των επιπλέον αποδοχών της προσαύξησης ποσού 24,90€.
Ε) Νυχτοφύλακας απασχολείται σε εργοστάσιο παραγωγής μετάλλων καθημερινά κατά τις νυχτερινές ώρες από 22:00 μέχρι 06:00 με μηνιαίες αποδοχές 900,00€.
Ο ελάχιστα νομοθετημένος μισθός ανέρχεται σήμερα στο ποσό των 830,00€. Ο μηνιαίος μισθός είναι μόνο 8,43% πάνω από τον κατώτατο μισθό [(900,00 - 830,00) / 830,00]. Επομένως, σύμφωνα με το άρθρο 143 του π.δ. 80/2022, πρέπει να υπολογιστεί επιπλέον προσαύξηση έως του ποσοστού 25%, δηλαδή οι αποδοχές που θα καταβληθούν θα είναι προσαυξημένες επιπλέον κατά 16,57% (25% - 8,43%). Άρα 830€ * 16,57% = 137,53€.
Ωστόσο, βάσει της παρούσας νομοθετικής ρύθμισης, οι συνολικές εισφορές που θα υπολογιστούν θα είναι στο ποσό των 900,00€ και όχι επί των καταβληθέντων αποδοχών ποσού 1.037,53€ (900,00€ + 137,53€).
Τονίζουμε ότι η προσαύξηση για την παροχή της νυχτερινής εργασίας υπολογίζεται επί του νόμιμου ημερομισθίου ή του 1/25 του νόμιμου μηνιαίου μισθού και όχι επί των τυχόν συμφωνημένων μεγαλύτερων αποδοχών.
Τα ανωτέρω παραδείγματα είναι ενδεικτικά και δεν συμπεριλαμβάνουν λοιπές περιπτώσεις θεσμοθετημένων προσαυξήσεων ή σώρευσης προσαυξήσεων στις αποδοχές των ασφαλισμένων πλήρους απασχόλησης, π.χ. παράνομη υπερωρία 120% ή απασχόληση νύχτας σε αργία.