Το στεγαστικό πρόγραμμα «Σπίτι μου» που προβλέπει δάνεια έως 150.000 ευρώ για αγορά πρώτης κατοικίας από νέους «κέντρισε» το ενδιαφέρον όλων, λόγω των χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων.
Το πρόγραμμα προβλέπει την αγορά οικίας αξίας έως 200.000 ευρώ και εμβαδού έως 150 τ.μ., με έτος κατασκευής έως το 2007. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, ωφελούμενοι θα είναι 10.000 νέοι 25-39 ετών ή 5.000 ζευγάρια που θα πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια που ορίστηκαν.
Στόχος του προγράμματος είναι οι νέοι που θέλουν να κάνουν ή έχουν οικογένεια να αποκτήσουν πρώτη κατοικία. Αρα, αναφερόμαστε σε ακίνητα από 75 τ.μ. έως 150 τ.μ. άνω του 1ου ορόφου, με έτος κατασκευής έως το 2007 -που αποτελεί και βασική προϋπόθεση του προγράμματος.
Πού υπάρχουν κατάλληλα ακίνητα
Το όριο αξίας ακινήτου έως 200.000 ευρώ είναι σημαντικό για όσους νέους έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν ίδια κεφάλαια της τάξεως των 50.000 ευρώ και θα επιλέξουν περιοχές του κέντρου της Αθήνας, των Δυτικών προαστίων και του Πειραιά. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι μεγάλο μέρος των διαθέσιμων ακίνητων, σύμφωνα με τις ιστοσελίδες αγγελιών, είναι ακίνητα κατασκευής έως το 1980-1990.
Σε ό,τι αφορά τις περιοχές των Βορείων Προαστίων, η διαθεσιμότητα είναι σχεδόν μηδενική, ενώ στα Νότια προάστια τα διαθέσιμα προς πώληση ακίνητα που πληρούν τις παραπάνω προδιαγραφές είναι δυο στα δέκα και στις περιοχές των Ανατολικών προαστίων τέσσερα στα δέκα.
Οι νέοι που δεν διαθέτουν ίδια κεφάλαια της τάξεως των 50.000 ευρώ, θα αναζητήσουν ακίνητα κυρίως στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, των Δυτικών προαστίων και του Πειραιά. Αλλά θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η διαθεσιμότητα δεν ξεπερνά τα 3-4 στα 10 ακίνητα και αφορά ακίνητα κατασκευής τουλάχιστον 43 ετών. Οσον αφορά τις περιοχές των Νοτιών, Βορείων και Ανατολικών προαστίων της Αττικής, σίγουρα θα «απογοητευτούν».
Μεγαλύτερη διαθεσιμότητα ακινήτων καταγράφεται κυρίως στην επαρχία και ιδιαίτερα στις περιοχές που δεν διαθέτουν έντονη τουριστική δυναμική και μεγάλο αριθμό ακινήτων εγγεγραμμένα σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Το μεγαλύτερο πρόβλημα στην επαρχία, εντοπίζεται στο γεγονός ότι πολλοί νέοι της ηλικιακής ομάδα 25-39 ετών έχουν εισοδήματα μικρότερα των 10.000 ευρώ, όριο που θέτει το πρόγραμμα «Σπίτι μου».
Οι διαθεσιμότητες
Οι ηλικίες των κτιρίων
Στα Βόρεια προάστια, εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 66% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980, δηλαδή, τουλάχιστον 43 ετών.
Στα Νότια προάστια, εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 75,8% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980, δηλαδή, τουλάχιστον 43 ετών.
Στα Ανατολικά προάστια, εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 54,3% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1990, δηλαδή, τουλάχιστον 33 ετών.
Στα Δυτικά προάστια, εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 70% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1990, δηλαδή, τουλάχιστον 33 ετών.
Στο κέντρο της Αθήνας, εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 83,64% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980, δηλαδή, τουλάχιστον 43 ετών. Ανάλογα με τη περιοχή του κέντρου, τα ακίνητα μπορεί να είναι ολικώς ή και μερικώς ανακαινισμένα.
Στις περιοχές του Πειραιά, εφόσον ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 73,9% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1990, δηλαδή, τουλάχιστον 33 ετών.
Πού υπάρχει διαθεσιμότητα ακινήτων
Τα νέα ζευγάρια, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων που διατίθενται προς πώληση σε ιστοσελίδες, στα Νότια, Βόρεια και Ανατολικά προάστια η διαθεσιμότητα είναι σχεδόν μηδενική. Συγκεκριμένα, στα Βόρεια προάστια μόλις το 1,2% των διαθέσιμων προς πώληση ακινήτων 75 - 150 τ.μ. άνω του 1ου ορόφου, με έτος κατασκευής έως το 2007, έχουν ζητούμενη τιμή πώλησης έως 150.000 ευρώ. Στα Νότια το ποσοστό αυτό είναι 5,03% και στα Ανατολικά 13,7%.
Διαθεσιμότητα καταγράφεται κυρίως στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, όπου το 36,6% των προς πώληση ακινήτων πληρούν τις προδιαγραφές που ορίζονται από το πρόγραμμα, στα Δυτικά προάστια το 33,2% και στον Πειραιά το 28,5%. Δηλαδή, τις προϋποθέσεις του προγράμματος πληρούν περίπου τρεις στις δέκα κατοικίες στα Δυτικά προάστια, στο κέντρο και στον Πειραιά.
Εφόσον, ο ενδιαφερόμενος βρει την κατοικία που πληροί τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα πρέπει να γνωρίζει ότι το 90,8% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980 στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, το 80,6% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1990 στις περιοχές των Δυτικών προαστίων και το 70,9% των διαθέσιμων κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980 στις περιοχές του Πειραιά.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ανάλογα με τη περιοχή του κέντρου της Αθήνας, του Πειραιά και των Δυτικών προαστίων, μεγάλο μέρος των ακινήτων είναι μερικώς ανακαινισμένα. Πλήρως ανακαινισμένα ακίνητα καταγράφονται κυρίως στις «δεύτερες» περιοχές της Αθήνας, του Πειραιά και των Δυτικών Προαστίων.
Ποιες περιοχές διαθέτουν ακίνητα 75 - 150 τ.μ. με τιμή έως 150.000€
Στις περιοχές του κέντρου, η μεγαλύτερη διαθεσιμότητα ακινήτων με τις παραπάνω προδιαγραφές καταγράφεται σε Κυψέλη, Πατήσια, Αγιο Παντελεήμονα, Πλατεία Αμερικής, Πλατεία Αττικής, Αγιο Ελευθέριο και Κολωνό. Στις περιοχές αυτές, μεγάλο μέρος των διαθέσιμων ακινήτων που είναι ολικώς ανακαινισμένα διατίθενται σε τιμές που αγγίζουν τις 2.000 ευρώ ανά τ.μ., ενώ υπάρχουν και λίγες επιλογές νεότερων ηλικιακά ακινήτων κατασκευής μετά το 2000 σε περιοχές όπως τα Σεπόλια.
Οι «καλές» περιοχές του κέντρου, όπως Αμπελόκηποι, Παγκράτι, Γουδή, Μετς και Ιλίσια, καταγράφουν σχεδόν μηδενική διαθεσιμότητα.
Οι περιοχές που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα των παραπάνω προδιαγραφών στα Δυτικά προάστια είναι οι Αγιοι Ανάργυροι, το Περιστέρι, το Ιλιον και οι Αχαρνές.
Μικρή διαθεσιμότητα καταγράφεται στο Χαϊδάρι, στο Γαλάτσι και στη Νέα Ιωνία.
Στον Πειραιά, οι περιοχές που διαθέτουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα είναι τα Καμίνια, η Παλαιά Κοκκινιά, τα Ταμπούρια και η Αγία Σοφία.
Μικρή διαθεσιμότητα καταγράφεται στις περιοχές Νέο Φάληρο, Καλλίπολη – Φρεαττύδα, Καστέλλα – Πασιλιμάνι και στο κέντρο.
Τα βασικά ερωτήματα για το πρόγραμμα «Σπίτι μου»
- Σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση, οι τράπεζες έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν πρόσθετα δικαιολογητικά η να διερευνήσουν περαιτέρω την πιστοληπτική ικανότητα του αιτούντος. Το σημείο αυτό θα πρέπει να αποσαφηνιστεί πλήρως τι σημαίνει να ζητήσουν τα τραπεζικά ιδρύματα πρόσθετα δικαιολογητικά και να διερευνήσουν περαιτέρω την πιστοληπτική ικανότητα, τη στιγμή που νομοθετικά έχουν οριστεί οι προϋποθέσεις των εισοδηματικών κριτηρίων, αλλά και τους γεγονότος ότι δεν απαιτείται εγγυητής.
- Παράλληλα, σύμφωνα με την σχετική ενημέρωση, εφόσον ολοκληρωθεί η υποβολή των δικαιολογητικών η τράπεζα ενημερώνει τον αιτούντα για την προέγκριση και αυτός, εντός της προθεσμίας των 60 ημερών, οφείλει να γνωστοποιήσει στην τράπεζα το αιτούμενο ποσό δανείου, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150.000 ευρώ, το ακίνητο που προτίθεται να αγοράσει και την τιμή του, που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ, σύμφωνα με το συμβόλαιο αγοράς και να προσκομίσει τα έγγραφα που απαιτούνται, ώστε η τράπεζα να κάνει τον απαραίτητο έλεγχο. Αν η προθεσμία παρέλθει άπρακτη, η οικονομική προέγκριση παύει να ισχύει.
Θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι πολλά ακίνητα δεν είναι έτοιμα προς μεταβίβαση όσον αφορά τα απαραίτητα έγγραφα και η διαπραγμάτευση πολλές φορές με τον ιδιοκτήτη απαιτεί μεγαλύτερο διάστημα. Αν παύσει η οικονομική προέγκριση, υπάρχει δικαίωμα να προβεί σε νέα; Χάνει τη σειρά του και θα πρέπει να περιμένει να εξεταστούν όλα τα μεταγενέστερα αιτήματα; - Αν η αξία του ακινήτου που θα προκύψει μετά την αυτοψία του εκτιμητή της Τράπεζας έχει απόκλιση με την ζητούμενη τιμή πώλησης τότε τι θα ισχύει; Δηλαδή, αν η ζητούμενη τιμή αγοράς του ακινήτου είναι 150.000 ευρώ, αλλά o εκτιμητής το αξιολογήσει στα 130.000 ευρώ, τότε το 90% που θα χορηγηθεί ως δάνειο θα ανέρχεται στα 117.000 ευρώ και ο δανειολήπτης θα πρέπει να καταβάλλει κεφάλαιο (ίδια συμμετοχή) ύψους 33.000 ευρώ;
- Το επιτόκιο θα είναι πολύ χαμηλό, γύρω στο 1%, καθώς θα αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο των εμπορικών επιτοκίων, με αποτέλεσμα να διαμορφώνεται σε χαμηλά επίπεδα και η μηνιαία δόση. Τα στεγαστικά επιτόκια αυξάνονται και οι αναλυτές αναφέρουν ότι θα καταγραφούν και νέες αυξήσεις, υπάρχει «μέριμνα» ώστε να μην αυξηθούν τα επιτόκια στα στεγαστικά δάνεια του εν λόγω προγράμματος;
- Αγορά κατοικίας έως 200.000 ευρώ: Μπορεί η αύξηση της αξίας του ακινήτου στις 200.000 ευρώ να διευρύνει την αποτελεσματικότητα του προγράμματος ως προς την διαθεσιμότητα ακινήτων, αλλά, ο εν δυνάμει δικαιούχος θα πρέπει να διαθέτει ποσό της τάξεως των 50.000 ευρώ. Πόσοι νέοι με βάση τα εισοδηματικά κριτήρια που θέτει το πρόγραμμα (άγαμος από 10.000 ευρώ έως 16.000 ευρώ, έγγαμος έως 24.000 ευρώ και επιπλέον 3.000 ευρώ για κάθε παιδί) διαθέτουν 50.000 ευρώ ως αποταμίευση ώστε να τα βάλουν στην αγορά κατοικίας;
- Κατοικία με ζητούμενη τιμή πώλησης 150.000 ευρώ: Αν πρόκειται για κατοικία αξίας -ζητούμενης τιμής πώλησης- 150.000 ευρώ, ο δικαιούχος σύμφωνα με τα κριτήρια του προγράμματος, θα πρέπει να διαθέτει ίδια συμμετοχή της τάξεως των 15.000 ευρώ.
-Ας υποθέσουμε ότι τη διαθέτει ή/και εξασφαλίζει την ίδια συμμετοχή από το οικογενειακό του περιβάλλον, τα διαθέσιμα ακίνητα κατάλληλα για οικογένεια στην Αττική με ζητούμενη τιμή πώλησης έως 150.000€ είναι κυρίως παλαιά – μη ανακαινισμένα στο κέντρο της Αθήνας, στο Πειραιά και στα Δυτικά Προάστια, ο δικαιούχος θα μπορεί να ενταχθεί σε πρόγραμμα ανακαίνισης;
-Και αν ενταχθεί σε πρόγραμμα ανακαίνισης, τι ποσοστό θα αφορά η κρατική ενίσχυση; Θα απαιτείται επιπλέον τραπεζικός δανεισμός;
Ανάγκη για νέα μέτρα με διεύρυνση δικαιούχων
Τα παραπάνω θα αφορούν 10.000 νέους ή ζευγάρια 25-39 ετών, που σύμφωνα με τις ανακοινώσεις θα μπορέσουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων. Νέοι που πρέπει να στηριχτούν να αποκτήσουν τη δική τους κατοικία και να δημιουργήσουν την οικογένειά τους.
Αλλά, τη δεδομένη χρονική στιγμή οι οικονομικές προκλήσεις (κόστος ενέργειας, η αύξηση των ενοικίων, πληθωρισμός, αύξηση των επιτοκίων στα στεγαστικά δάνεια), επηρεάζουν άμεσα το κόστος διαβίωσης. Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς.
Σήμερα το ποσοστό του εισοδήματος που δαπανά ο ενοικιαστής στην χώρα μας για το κόστος στέγασης αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού, σύμφωνα με τα ζητούμενα μισθώματα, ενώ αν πρόκειται για οικογένεια ακόμη και έναν ολόκληρο «καλό» μισθό.
Το κόστος στέγασης στην Ελλάδα έχει εκτιναχθεί σε τέτοια επίπεδα που μεγάλο μέρος των συμπολιτών μας αναγκάζεται να κάνει περικοπές ακόμη και σε βασικές ανάγκες του. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, το 76,9% των ενοικιαστών, εφόσον πληρώσουν τα έξοδα του σπιτιού, κάνει περικοπές ή λαμβάνει οικονομική βοήθεια από τρίτους.
Παράλληλα, πρόσφατη έρευνα της Eurostat για το έτος 2021, ανέφερε ότι το 36,4% των Ελλήνων ζουν σε νοικοκυριά με καθυστερήσεις σε στεγαστικά δάνεια, ενοίκια ή λογαριασμούς κοινής ωφέλειας. Τη δεδομένη χρονική στιγμή το άνωθεν ποσοστό καταγράφει ραγδαία αύξηση.
Απαιτούνται άμεσα μέτρα που θα στοχεύσουν στην αναχαίτιση του κόστους στέγασης την επόμενη μέρα, μέτρα που θα ελαφρύνουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό της οικογένειας που μισθώνει τη κύρια κατοικία της, που πληρώνει ενοίκιο για τον φοιτητή της, αλλά δεν δικαιούται το φοιτητικό επίδομα, στους νέους έως 39 ετών που δεν εμπίπτουν στο παραπάνω πρόγραμμα, διότι έχουν χαμηλότερες ή/και υψηλότερες αποδοχές, που θέλουν να αγοράσουν σπίτι αλλά δεν διαθέτουν το ποσό της ίδιας συμμετοχής (δεν διαθέτουν αποταμιεύσεις) που ζητούν τα τραπεζικά ιδρύματα, τον 28χρονο του 2010 και πλέον 40χρονο που χάνει το όριο ηλικίας για ένα μόλις έτος. Μέτρα που θα διευρύνουν τους δικαιούχους.
Η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής
Σύμφωνα με τη γνωμοδότηση στις 20/2/2020 της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (Καθολική πρόσβαση σε στέγαση αξιοπρεπή, βιώσιμη και οικονομικά προσιτή σε μακροπρόθεσμη βάση) με εισηγητή τον Raymond HENCKS , οι στεγαστικές πολιτικές των κρατών μελών δεν μπορούν να περιορίζονται στο αποκλειστικό στόχο να βοηθήσουν τα ευάλωτα άτομα να βάλουν «ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι τους», πρέπει να μεριμνούν για την προσαρμογή της κατοικίας στην κατάσταση της οικογένειας και για τη βελτίωση της ποιότητας της κατοικίας, ιδίως μέσω της αναβάθμισης των υφιστάμενων κατοικιών, δηλαδή να εξασφαλίζουν αξιοπρεπή και προσιτή στέγη σε όλους τους πολίτες, εκεί όπου διαπιστώνονται τόσο ποσοτικές όσο και ποιοτικές ανάγκες.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (UN-Habitat) για το δικαίωμα στη στέγαση
Ο καθένας έχει ένα θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στη στέγαση, το οποίο διασφαλίζει την πρόσβαση σε ένα ασφαλές, κατοικήσιμο και οικονομικά προσιτό σπίτι. Η στέγαση είναι κάτι περισσότερο από μια στέγη, είναι η ευκαιρία για καλύτερες ζωές και καλύτερο μέλλον.
Μέχρι το 2030, το UN-Habitat υπολογίζει ότι 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι, περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού, θα χρειάζονται πρόσβαση σε επαρκή στέγαση. Αυτό μεταφράζεται σε ζήτηση για 96.000 νέες προσιτές και προσβάσιμες κατοικίες κάθε μέρα.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
