Στο πιο κρίσιμο σημείο βρίσκεται το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου (Great Sea Interconnector) ύψους 1,9 δισ. ευρώ, με τον ΑΔΜΗΕ (φορέα υλοποίησης του έργου) να παρακολουθεί με... κομμένη την ανάσα τις τελευταίες εξελίξεις.
Το έργο αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, κυρίως λόγω γεωπολιτικών κινδύνων από την Τουρκία, σε συνδυασμό με οικονομικά ζητήματα που αφορούν την επιβάρυνση των Κυπρίων καταναλωτών κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
Σήμερα θα παιχθεί άλλο ένα επεισόδιο για το πολυφέρνο έργο, που αν και αναγνωρίζεται ως στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου, έχει λάβει σημαντική χρηματοδότηση ύψους άνω των 600 εκατ. ευρώ από την Ε.Ε., και θα φέρει μείωση της τιμής ρεύματος για τους Κύπριους καταναλωτές, σκοντάφτει στην ΡΑΕΚ, που αρνείται να αναθεωρήσει την αρχική της απόφαση για την ανάκτηση δαπανών από το 2025 (όπως ζητάει ο ΑΔΜΗΕ), δηλαδή κατά την κατασκευαστική περίοδο και όχι από το 2030 (ολοκλήρωση του έργου). Μια θέση, πάντως, που φαίνεται να στηρίζει και η κυπριακή κυβέρνηση όπως δείχνουν δηλώσεις κορυφαίων στελεχών της, για τους οποίους υπάρχουν σενάρια ότι απειλούν ακόμα και με... παραιτήσεις, αν προχωρήσει υπό αυτές τις συνθήκες το έργο.
Συνεδριάζει η Επιτροπή Ενέργειας της κυπριακής βουλής
Σήμερα το πρωί συνεδριάζει η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας της Κύπρου για να συζητήσει τις εκκρεμότητες της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου-Ελλάδας και μελλοντικά Ισραήλ μέσω του υποθαλάσσιου καλωδίου Great Sea Interconnector και θα επικεντρωθεί στις εξασφαλίσεις του φορέα υλοποίησης του GSI (ΑΔΜΗΕ) στην περίπτωση γεωπολιτικού ρίσκου και στη μείωση ύψους χορηγίας και συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο του έργου. Επίσης θα συζητήσει τα θέματα που αφορούν την ανάκτηση εσόδων ηλεκτρικής διασύνδεσης κατά τη διάρκεια της κατασκευής και την ανάληψη ευθύνης σχετικά με τις αβεβαιότητες ολοκλήρωσης του έργου.
Με βάση την ατζέντα, για τη συζήτηση των πιο πάνω έχουν προσκληθεί, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου και η Ανώτατη Διοίκηση της ΡΑΕΚ. Απών από τη συζήτηση θα είναι ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος θα μπορούσε να δώσει εξηγήσεις για τα ζητήματα αιχμής.
Οι παρασκηνιακές πιέσεις
Η Κύπρος είναι το τελευταίο κράτος-μέλος της Ε.Ε. που είναι σε ενεργειακή απομόνωση. Οι Κύπριοι καταναλωτές πληρώνουν από τα ακριβότερα τιμολόγια για το ρεύμα στην Ευρώπη, στα 33 λεπτά η κιλοβατώρα, την ώρα που η μέση τιμή στην Ευρώπη είναι στα 17 λεπτά (στην Ελλάδα κυμαίνονται μεταξύ 17-20 λεπτών ανά κιλοβατώρα). Το σημερινό μοντέλο ηλεκτροπαραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας λειτουργεί σχεδόν μονοπωλιακά με τη δημόσια ΑΗΚ (Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου), η οποία εκμεταλλεύεται τις ντιζελοκίνητες μονάδες παραγωγής ρεύματος, καθώς και τους λίγους παραγωγούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), οι οποίοι καλύπτουν μόλις το 25% της αγοράς.
Με την υλοποίηση του έργου, που έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ και έχει αναθέσει την εκτέλεσή του στη γαλλική Nexans, οι καταναλωτές θα δουν μεγάλη μείωση της τιμής, από το 2030, όταν και θα ολοκληρωθεί. Σύμφωνα με τη μελέτη κόστους-οφέλους, το έργο θα μειώσει τουλάχιστον 30% στους λογαριασμούς ρεύματος των Κυπρίων καταναλωτών, όταν θα τεθεί σε λειτουργία. Η επιβάρυνση επιμερίζεται 63% στους Κυπρίους και 37% στους Έλληνες.
Το εύλογο ερώτημα που προκύπτει είναι ποιους εξυπηρετεί η μη υλοποίηση του έργου, όταν τα οφέλη είναι τόσο πολλά;
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο παρασκήνιο ασκούνται αρκετές πιέσεις από αυτούς που δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό τομέα και επωφελούνται από τις υψηλές τιμές πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας, υπό το σημερινό καθεστώς.
Γεωπολιτικoί κίνδυνοι
Η Τουρκία έχει επανειλημμένα διατρανώσει την ανάγκη συμμετοχής της σε μεγάλα ενεργειακά έργα στην περιοχή. Η πρόσφατη στάση της Άγκυρας απέναντι στην πόντιση του καλωδίου, με τις παρενοχλήσεις του ιταλικού πλοίου που πραγματοποιούσε έρευνες νότια της Κάσου, δείχνει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να εμποδίσει ή να επηρεάσει την υλοποίηση τέτοιων έργων.
Η κυπριακή κυβέρνηση, έχοντας υπόψη αυτές τις εξελίξεις, αρνείται να αναλάβει το γεωπολιτικό ρίσκο της διασύνδεσης, προσδοκώντας ότι η Ελλάδα θα επωμιστεί το σύνολο. Αυτό δημιουργεί επιπλοκές στη χρηματοδότηση και στην εκτέλεση του έργου, με τον ΑΔΜΗΕ να ανησυχεί για πιθανές οικονομικές απώλειες αν το έργο ναυαγήσει λόγω της τουρκικής εμπλοκής.
Ναυάγιο ή πολιτική λύση;
Υπό αυτές τις συνθήκες η υλοποίηση του έργου οδηγείται σε... ναυάγιο. Σε αυτή τη συγκυρία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και έχει προειδοποιήσει για τον κίνδυνο απώλειας χρηματοδότησης ύψους 657 εκατ. ευρώ αν δεν επιλυθούν οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες.
Οριστική λύση θα μπορούσε να δοθεί από τις κυβερνήσεις, οι οποίες παρακολουθούν διακριτικά το θέμα, χωρίς να παρεμβαίνουν προς το παρόν, για τους δικούς της λόγους η καθεμία.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
