Εγκλωβισμένη σε ένα περίπλοκο γεωπολιτικό και ρυθμιστικό τοπίο παραμένει η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector), προϋπολογισμού σε 1,94 εκατ. ευρώ περίπου, αν και αναγνωρίζεται ως στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Κύπρου.
Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Κύπρου, βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, καθώς οι τελευταίες εξελίξεις επιβεβαιώνουν ότι το έργο αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, κυρίως λόγω γεωπολιτικών κινδύνων, σε συνδυασμό με οικονομικά ζητήματα που αφορούν την επιβάρυνση των Κυπρίων καταναλωτών κατά τη διάρκεια της κατασκευής.
Στη χθεσινή τηλεδιάσκεψη αξιωματούχων της Κομισιόν με παράγοντες από τα υπουργεία Ενέργειας, τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ), τον ΑΔΜΗΕ και την ελληνική Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ), δεν βγήκε λευκός καπνός, με τους εμπλεκόμενους φορείς να ανανεώνουν το ραντεβού τους για τις 26 Αυγούστου. Τότε και αναμένεται η οριστική απόφαση της ΡΑΕΚ, σχετικά με την αίτηση αναθεώρησης που υπέβαλε ο ΑΔΜΗΕ για τη μεθοδολογία υπολογισμού των ρυθμιζόμενων εσόδων του έργου. Αν δηλαδή θα διαφοροποιήσει τελικά την προηγούμενη αρνητική της τοποθέτηση ως προς την αναγκαιότητα που επιβάλλει την ανάκτηση δαπανών από το 2025 (όπως ζητάει ο ΑΔΜΗΕ, φορέας υλοποίησης του έργου), δηλαδή κατά την κατασκευαστική περίοδο και όχι από το 2030 (όπως είχε αποφανθεί αρχικά η ΡΑΕΚ).
Σύμφωνα με τη μελέτη κόστους-οφέλους, το έργο θα μειώσει τουλάχιστον 30% στους λογαριασμούς ρεύματος των Κυπρίων καταναλωτών το 2030, όταν θα τεθεί σε λειτουργία. Η επιβάρυνση επιμερίζεται 63% στους Κυπρίους και 37% στους Έλληνες.
Γεωπολιτικoί κίνδυνοι
Η Τουρκία έχει επανειλημμένα διατρανώσει την ανάγκη συμμετοχής της σε μεγάλα ενεργειακά έργα στην περιοχή. Η πρόσφατη στάση της Άγκυρας απέναντι στην πόντιση του καλωδίου, με τις παρενοχλήσεις του ιταλικού πλοίου που πραγματοποιούσε έρευνες νότια της Κάσου, δείχνει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να εμποδίσει ή να επηρεάσει την υλοποίηση τέτοιων έργων.
Η κυπριακή κυβέρνηση, έχοντας υπόψη αυτές τις εξελίξεις, αρνείται να αναλάβει το γεωπολιτικό ρίσκο της διασύνδεσης, προσδοκώντας ότι η Ελλάδα θα επωμιστεί το σύνολο. Αυτό δημιουργεί επιπλοκές στη χρηματοδότηση και στην εκτέλεση του έργου, με τον ΑΔΜΗΕ να ανησυχεί για πιθανές οικονομικές απώλειες αν το έργο ναυαγήσει λόγω της τουρκικής εμπλοκής.
Αυτή η αβεβαιότητα έχει προκαλέσει ανησυχίες για τη βιωσιμότητα του έργου, με τον ΑΔΜΗΕ να επισημαίνει ότι χωρίς σαφή ρύθμιση για την ανάκτηση των δαπανών, το έργο ενδέχεται να βρεθεί σε κίνδυνο. Εάν η διασύνδεση δεν προχωρήσει, οι επιπτώσεις για τους Κυπρίους καταναλωτές θα είναι σημαντικές, με την πιθανότητα αύξησης του κόστους λόγω καθυστερήσεων στην κατασκευή.
Η θέση αυτή αναδεικνύει την ανάγκη για επίλυση των ρυθμιστικών διαφορών και την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης για την προώθηση του έργου, το οποίο έχει στρατηγική σημασία για την ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής.
Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση
Σε αυτή τη συγκυρία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και έχει προειδοποιήσει για τον κίνδυνο απώλειας χρηματοδότησης ύψους 657 εκατ. ευρώ αν δεν επιλυθούν οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες,έως την προθεσμία της 26ης Αυγούστου. Η επιτυχία του έργου εξαρτάται από την επίλυση των ρυθμιστικών ζητημάτων, καθώς και από τη διασφάλιση της πλήρους χρηματοδότησης για την κατασκευή του καλωδίου.
Ναι μεν αλλά από τον Παπαναστασίου
Ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Γιώργος Παπαναστασίου επισήμανε πως πρόκειται για ένα έργο το οποίο τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου και για το λόγο αυτό, το Υπουργικό Συμβούλιο έχει ήδη τοποθετηθεί υπέρ της υλοποίησής του. Ωστόσο δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να βρεθεί άλλος Φορέα Υλοποίησης του έργου και όχι ο ελληνικός (ΑΔΜΗΕ).
Μιλώντας στο κρατικόρ αδιόφωνο της Κύπρου, ο κ. Παπαναστασίου είπε τόνισε ότι το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται απόφαση από την ΡΑΕΚ, στη βάση των νέων στοιχείων που κατέθεσε ενώπιον Αρχής, ο ΑΔΜΗΕ. Επισήμανε ότι το έργο είναι σε εξέλιξη, αφού ήδη έγιναν έρευνες βυθού στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Ωστόσο, υπέδειξε πως εάν καταδειχθεί ότι το έργο δεν είναι οικονομικά βιώσιμο, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο εγκαταλειφθεί και εξήγησε ότι σε μία τέτοια περίπτωση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να εξεύρει άλλον Φορέα Υλοποίησης του έργου.
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
