Ενα 8ετές παράθυρο με θετικούς οιωνούς και συνθήκες έχει η Ελλάδα και η ελληνική οικονομία έως το 2032, χρονιά κατά την οποία αλλάζουν δραστικά τα δεδομένα για το κρατικό χρέος και την εξυπηρέτησή του από το Δημόσιο. Και η χώρα οφείλει να εκμεταλλευθεί στο μέγιστο δυνατό αυτό το παράθυρο, αυτή τη «χρυσή» όσο και ιστορική ευκαιρία για να αυξήσει σημαντικά το ΑΕΠ της και να ρίξει το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Διαφορετικά, αν το 8ετές αυτό «παράθυρο» μείνει εν πολλοίς ανεκμετάλλευτο, τότε «θα δούμε πάλι τα spread να ανεβαίνουν»...
Τάδε έφη ο ισχυρός άνδρας και διοικητικός ηγέτης της Mytilineos, Ευάγγελος Μυτιληναίος, μιλώντας στο πάνελ για την πρώτη και δεύτερη «Μεταπολίτευση της ελληνικής οικονομίας» στο πλαίσιο του συνεδρίου «Η Καμπύλη της Μεταπολίτευσης» που διοργανώνουν ο «Κύκλος Ιδεών» του Ευάγελλου Βενιζέλου και το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, τιμώντας την επέτειο των 50 ετών από την Μεταπολίτευση. Στο ίδιο πάνελ με τον κ. Μυτιληναίο μίλησαν και οι:
- Φωκίων Καραβίας, Διευθύνων Σύμβουλος, Eurobank
- Γκίκας Χαρδούβελης, Πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Τράπεζας, Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών
- Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ, Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
- Κώστας Καλλίτσης, Οικονομικός Αναλυτής, KReport
«Το επόμενο μεγάλο ορόσημο για την ελληνική οικονομία είναι το 2032», σημείωσε ο κ. Μυτιληναίος, μιλώντας για το προφίλ του δημόσιου χρέους το οποίο οδηγεί την χώρα σε μια σταθερή πορεία μέχρι τότε. «Από το 2032 τα πράγματα αλλάζουν δραστικά και αν μέχρι τότε το ΑΕΠ δεν έχει ανέβει σε επίπεδα αρκετά ώστε το χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ να έχει πέσει σε λογικά επίπεδα, θα δούμε πάλι τα spread να ανεβαίνουν».
Αρνητικό το momentum για την Ευρώπη
Ο πολύπειρος επιχειρηματίας υπογράμμισε πως το momentum είναι σήμερα positive για την Ελλάδα αλλά negative για την Ευρώπη.
«Το ευρωπαικό περιβάλλον είναι αρνητικό με ότι αυτό σημαίνει για την Ελλάδα. Το momentum για την Ελλάδα είναι παγκοσμίως πολύ θετικό αλλα όχι και για την Ευρώπη. Η Ευρώπη τα επόμενα χρόνια θα επιβαρυνθεί με εκατοντάδες δισεκατομμύρια αμυντικών δαπανών, οι οποίες μέχρι πριν από δυο χρόνια δεν υπήρχαν στον ορίζοντα, αλλά τώρα μπαίνουν επιτακτικά. Και επίσης θα επιβαρυνθεί υπέρμετρα με το κόστος της πράσινης μετάβασης, αν οι ευρωπαίοι πολιτικοί δεν βάλουν μυαλό και δεν συγχρονίσουν την πράσινη μετάβαση με τις δυνατότητες της πραγματικής οικονομίας», ξεκαθάρισε ο κ. Μυτιληναίος.
Η μπαρουτοκαπνισμένη ελληνική βιομηχανία
Μιλώντας για την ελληνική βιομηχανία, σημείωσε πως «αυτοί που άντεξαν, διότι πολλοί δεν άντεξαν, είναι μπαρουτοκαπνισμένοι και κατάφεραν και βρήκαν διεξόδους» στο εξωτερικό. «Εξ ανάγκης βγήκαμε στο εξωτερικό και όχι μόνο σταθήκαμε αλλά στεκόμαστε επί ευρωπαικού πλέον επιπέδου», επεσήμανε. Μιλώντας για την υπερδεκαετή κρίση υπογράμμισε πως το σοκ της κατάρρευσης ξεκίνησε από τη Γαλλία και την πόλη Ντοβίλ, όπου Μέρκελ και Σαρκοζί αποφάσισαν ότι τα δημοσιονομικά της κάθε χώρας θα κρίνονται πλέον ξεχωριστά.
Μυτιληναίος: Από το 2032 τα πράγματα αλλάζουν δραστικά και αν μέχρι τότε το ΑΕΠ δεν έχει ανέβει σε επίπεδα αρκετά ώστε το χρέος, ως ποσοστό του ΑΕΠ να έχει πέσει σε λογικά επίπεδα, θα δούμε πάλι τα spread να ανεβαίνουν».
«Το νόμισμα μπορεί να ήταν και να είναι κοινό, αλλά αυτό που αποφασίστηκε είναι πως τα επιτόκια δανεισμού κάθε χώρας θα κρίνονται ανάλογα με τις επιδόσεις της ίδιας της χώρας. Μέχρι τότε όλοι νομίζαμε πως είμαστε Γερμανία...», είπε ο διοικητικός ηγέτης της Mytilineos, κάνοντας λόγο για μια μεγάλη αύξηση στην δανειακή επιβάρυνση του συνόλου της οικονομίας στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και «μια πιστωτική επέκταση που όριο δεν είχε».
Ο Ανδρέας, ο Μητσοτάκης και ο Σημίτης
Ο κ. Μυτιληναίος έστρεψε τα βέλη του στην δημοσιονομική πολιτική της πρώτης περιόδου της διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, αναφερόμενος σε «όργιο διαφθοράς» και στον Οργανισμό Ανασυγκρότησης Επιχειρήσεων μέσω του οποίου γέμισαν - όπως είπε - οι δημόσιες επιχειρήσεις κομματική πελατεία. Στην δεύτερη περίοδο του ΠΑΣΟΚ, από το 1985 και μετά, η χώρα ήταν σε πολιτική αστάθεια με οξύτατη αντιπολίτευση.
«Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης κατά τη γνώμη μου ήταν μια μοναδική πολιτική φυσιογνωμία, πολλά χρόνια μπροστά από την εποχή του όταν ήταν πρωθυπουργός. Και γι αυτό απέτυχε. Το timing ήταν το πρόβλημα», σημείωσε ο κ. Μυτιληναίος, εκφράζοντας παράλληλα τον «μεγάλο θαυμασμό» του - όπως είπε - και για τον Κώστα Σημίτη: «Ήταν ευτύχημα για την Ελλάδα που τον είχε πρωθυπουργό 8 χρόνια». Καυτηρίασε πάντως το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου και την αναδιανομή του πλούτου που έγινε τότε «με το μεγάλο κόλπο του 99 – 2000».
Στη συνέχεια ήρθε η ΟΝΕ και το φτηνό χρήμα και «βαδίσαμε πλεισίστιοι στην κρίση του 2008. Η χρηματοπιστωτική κρίση μπορεί να ήρθε από την Lehman Brothers αλλά εμείς ήμασταν πανέτοιμοι να συμμετέχουμε στην κρίση».
Μυτιληναίος: Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης κατά τη γνώμη μου ήταν μια μοναδική πολιτική φυσιογνωμία, πολλά χρόνια μπροστά από την εποχή του όταν ήταν πρωθυπουργός. Και γι αυτό απέτυχε.
Οι τράπεζες
Για τις ελληνικές τράπεζες ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Mytilineos είπε πως έχουν μια μοναδική ευκαιρία, λόγω του συνδυασμού υψηλών επιτοκίων της ΕΚΤ και των σχετικά χαμηλών επιτοκίων καταθέσεων, ώστε να δημιουργήσουν κεφαλαιακό απόθεμα που είναι απαραίτητο. «Οι τράπεζες έχουν καταφέρει σημαντική κερδοφορία και τώρα έχουν μια μοναδική ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν αυτή την περίοδο για να εκμοντερνιστούν και να ανταγωνιστούν τα άλλα ευρωπαικά τραπεζικά ιδρύματα».
Καραβίας: Χρειαζόμαστε πιο γρήγορο και βαθύ μετασχηματισμό
Από την πλευρά του ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank, Φωκιών Καραβίας, παρατήρησε πως βιώνουμε έναν μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας, «αλλά αυτός δεν συμβαίνει τόσο γρήγορα και τόσο βαθιά όσο θα θέλαμε». Ωστόσο βαδίζουμε προς την σωστή κατεύθυνση, όπως είπε. Μιλώντας για την ενέργεια - που προσελκύει, όπως είπε, το μεγαλύτερο ύψος επενδύσεων στην Ελλάδα - υπογράμμισε πως η χώρα μας «μπορεί να γίνει ενεργειακό hub της ΝΑ Ευρώπης», ενώ σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μπορεί να παίξει και η μεταποίηση. «Το 10% των γενοσήμων φαρμάκων που καταναλώνονται στην Ευρώπη παράγεται στη χώρα μας», σημείωσε ο κ. Καραβίας και αναφέρθηκε ιδιαιτέρως στα ναυπηγεία, που πλέον «παράγουν ανάπτυξη και δημιουργούν θέσεις εργασίας», αλλά και στις εξαγωγές αγαθών που αυξάνονται.
Καραβίας: Το 1995 το ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν σχετικά κοντά στα 140 δις και της Τουρκίας στα 170 δισ. Τώρα το ελληνικό ΑΕΠ είναι λίγο πάνω από τα 200 δις ευρώ και της Τουρκίας έχει ξεπεράσει τα 800 δις...
Σχολιάζοντας τα όσα είπε νωρίτερα ο Νίκος Βέττας του ΙΟΒΕ, επεσήμανε πως μπορεί να είμαστε ουραγοι στην σωρευτική ανάπτυξη, αλλά έχουμε καταγράψει πολύ σημαντική πρόοδο στο τραπεζικό σύστημα. Βέβαια έδωσε ένα ιδιαίτερα γλαφυρό παράδειγμα για την αναπτυξιακή πορεία της ελληνικής οικονομίας, λέγοντας πως το 1995 το ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν σχετικά κοντά στα 140 δις και της Τουρκίας στα 170 δισ. «Τώρα το ελληνικό ΑΕΠ είναι λίγο πάνω από τα 200 δις ευρώ και της Τουρκίας έχει ξεπεράσει τα 800 δις. Αυτό είναι τροφή προς σκέψη, για την θέση της χώρας και την στρατηγική που χαράζει από εδώ και πέρα», είπε χαρακτηριστικά ο Έλληνας τραπεζίτης.
Ο ίδιος επεσήμανε πως τόσο τα πολύ σημαντικά έργα υποδομής, όσο και τα έργα ενεργειακής μετάβασης αλλά και ψηφιακού μετασχηματισμού των επιχειρήσεων, όπως και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης περνούν μέσω του τραπεζικού συστήματος. «Από το 2023 και το 2024 τα περιθώρια με τα τα οποία δανείζονται οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν διαφέρουν σημαντικά από τα αντίστοιχα περιθώρια τραπεζών στη βόρεια Ευρώπη».
Η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας γίνεται με βάση τον δημοσιευμένο τζίρο και τα επίσημα στοιχεία. Δεν μπορεί να δηλώνει κανείς ελάχιστα και να περιμένει δάνειο με βάση τον εκτιμώμενο τζίρο ή στοιχεία που να απέχουν σημαντικά από τα δημοσιευμένα»...
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Eurobank επιχειρηματολόγησε ενάντια στην εντύπωση - όπως είπε - που υπάρχει ότι η στρόφιγγα των τραπεζών είναι κλειστή για τους μικρούς, νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις. Όπως εξήγησε, πάνω από 100.000 επιχειρήσεις έχουν άνετη πρόσβαση στον δανεισμό και μάλιστα υπάρχει έντονος ανταγωνισμός των τραπεζών για την χρηματοδότηση τους. Ωστόσο από τα 880.000 ΑΦΜ Νομικών Προσώπων (στοιχεία 2021), 540.000 επιχειρήσεις δεν έχουν κανένα εργαζόμενο, ενώ άλλες 250.000 έχουν έως 4 εργαζόμενους και μόνο 80.000 επιχειρήσεις έχουν πέντε ή περισσότερους εργαζόμενους. «Φέρτε μου ένα παράδειγμα επιχείρησης, στην οποία αρνηθήκαμε, συνολικά το τραπεζικό σύστημα, αδικαιολόγητα τον δανεισμό», είπε για να συμπληρώσει χαρακτηριστικά πως: «η αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας γίνεται με βάση τον δημοσιευμένο τζίρο και τα επίσημα στοιχεία. Δεν μπορεί να δηλώνει κανείς ελάχιστα και να περιμένει δάνειο με βάση τον εκτιμώμενο τζίρο ή στοιχεία που να απέχουν σημαντικά από τα δημοσιευμένα»...
Ο ίδιος σημείωσε πως οι τράπεζες έχουν εξυγιάνει τους ισολογισμούς τους και έχουν ενισχύσει τα κεφαλαία τους. «Δεν υπάρχει υγιές τραπεζικό σύστημα χωρίς να είναι κερδοφόρο».
Χαρδούβελης: Η ένταξη στην ΟΝΕ ήταν υπνωτικό χάπι
«Το μοντέλο ανάπτυξης δεν πρέπει να βασίζεται στον υπερδανεισμό. Πρέπει ο Έλληνας να αποκτήσει ιδιοκτησία στις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν στην οικονομία, ώστε να μην αντιδρά πολιτικά», δήλωσε ο Γκίκας Χαρδούβελης, Πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Τράπεζας, Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών. «Πρέπει να καταλάβουμε όλοι οι πολίτες γιατί ήρθε η κρίση. Οι μισοί Έλληνες δεν το ξέρουν. Οι μισοί πιστεύουν πως η κρίση ήρθε απέξω. Δεν έχει γίνει σοβαρή συζήτηση για τα αίτια της κρίσης».
Ο έμπειρος τραπεζίτης ανέτρεξε στο παρελθόν παρατηρώντας πως η πορεία της οικονομίας ήταν προβληματική και πριν την ΟΝΕ. «Είχαμε υπερκατανάλωση σε συνδυασμό με υποπαραγωγή και ένα Δημόσιο που ξόδευε παραπάνω από όσο άντεχε. Αυτές οι δυο ανισορροπίες βγήκαν στο προσκήνιο με την αλλαγή της κυβέρνησης το 2009».
Χαρδούβελης: «Έλειψε η πειθαρχία της αγοράς. Βρισκόμασταν σε ένα περιβάλλον ευδαιμονίας και η είσοδος στην ΟΝΕ ήταν το υπνωτικό χάπι. Κανένας δεν ενδιαφέρονταν επειδή περνούσαμε καλά».
Μέχρι τότε, ούτε λίγο ούτε πολύ, όλοι θεωρούσαν την Ελλάδα «μια μικρή γερμανία», καθώς κανένας δεν το έξαψε κανονικά. «Έλειψε η πειθαρχία της αγοράς. Βρισκόμασταν σε ένα περιβάλλον ευδαιμονίας και η είσοδος στην ΟΝΕ ήταν το υπνωτικό χάπι. Κανένας δεν ενδιαφέρονταν επειδή περνούσαμε καλά».
Μιλώντας για τις μεταρρυθμίσεις που δεν προχώρησαν εκείνη την εποχή και κυρίως για την περιβόητη μεταρρύθμιση Γιαννίτση στο Ασφαλιστικό, ο κ. Χαρδούβελης αποκάλυψε πως: «είχα πει τότε στον Σημίτη ότι αυτή η μεταρρύθμιση είναι baby μεταρρύθμιση και πρέπει να κάνεις κάτι πιο δραστικό»... Τελικά ούτε καν αυτή η μεταρρύθμιση Γιαννίτση πέρασε... «Τότε δεν είχαμε και τους θεσμούς που έχουμε τώρα. Δεν είχαμε καν σοβαρά στατιστικά στοιχεία», παρατήρησε ο κ. Χαρδούβελης.
Βέττας: Στο 0,9% ο σωρευτικός ρυθμός ανάπτυξης
Η οικονομία έχει προοδεύσει αλλά τα δύσκολα είναι μπροστά είπε, ούτε λίγο ούτε πολύ, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως νιώθει μια «αμηχανία» καθώς από τότε που η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ο σωρευτικός ρυθμός ανάπτυξης είναι μόλις 0,9% τον χρόνο με θετικό δημογραφικό. «Τα επόμενα χρόνια θα πρέπει ο ρυθμός ανάπτυξης να είναι 2,5% με αρνητικό δημογραφικό. Δυσκολεύομαι να σκεφτώ ποια οικονομία είχε λιγότερη πρόοδο από τη δική μας στην Ευρώπη»...
Από την πλευρά του ο οικονομικός αναλυτής του K-Report, Κώστας Καλίτσης επεσήμανε πως πρέπει να προσέξουμε «τη μισθωτή εργασία και το δημογραφικό». Μίλησε για την αναγκαιότητα να αυξηθούν οι μισθοί και να ζωντανέψουν οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, που τώρα καλύπτουν μόλις το 15% της μισθωτής απασχόλησης ενώ η ευρωπαϊκή οδηγία ορίζει πως πρέπει να καλύπτουν το 80%. «Έχουμε τεράστια απόσταση να καλύψουμε. Δεν υπάρχει ο μπαμπούλας της μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία. Πρέπει να κάνουμε τα πάντα για να τονώσουμε τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, για να αρχίσει να κινείται κάτι στον χώρο των σχέσεων εργασίας. Αν πάμε έτσι, με ατομικές συμβάσεις και διάλυση πλήρη, δεν θα πάνε καλά τα πράγματα»...
Ακολούθησε την Ημερησία στο Google News!
